Khai thác thế mạnh cây dong riềng

Trong mấy năm trở lại đây người dân huyện Bình Liêu ngoài việc trồng cây dong riềng để phục vụ đời sống gia đình đơn thuần như: luộc ăn hoặc chế biến thực phẩm cho gia súc, gia cầm... đã biết chế biến củ dong thành sản phẩm miến dong đem bán trên thị trường. Tuy nhiên, hầu hết bà con đều sản xuất miến dong bằng công nghệ thủ công, đem củ dong giã bằng cối, đạp bằng chân, lọc bột dong, tráng cắt sợi miến bằng các công cụ thô sơ... nên năng suất rất thấp, chất lượng không đảm bảo nên lợi nhuận đem lại cũng rất hạn chế.

Người dân huyện Bình Liêu tiến hành sơ chế cây dong riềng.

Từ thực tế đó nên năm 2000 huyện Bình Liêu đã xây dựng kế hoạch phát triển cây dong riềng theo hướng quy mô hơn và tạo nên vùng nguyên liệu rõ ràng. Ban đầu khi mới triển khai việc trồng và chế biến sản phẩm miến dong chưa tạo được sự đồng tình, ủng hộ của người dân, bên cạnh đó một số cấp uỷ, chính quyền cơ sở cũng chưa quyết tâm vào cuộc để tổ chức triển khai thực hiện chỉ tiêu, kế hoạch được giao, do đó phong trào trồng, phát triển cây dong riềng ở địa phương chưa thực sự mạnh mẽ, hiệu quả đạt được chưa cao. Đến Đại hội Đảng bộ huyện Bình Liêu lần thứ 25 (2005-2010), cấp uỷ đã xây dựng thành chiến lược phát triển cây dong riềng ở địa phương trong tổng thể phát triển kinh tế - xã hội chung. Mục tiêu đưa ra trong cả nhiệm kỳ Đại hội là phấn đấu mỗi năm trồng từ 100 đến 150ha cây dong riềng, trong 5 năm (2005-2010) trồng nâng lên 650 - 700ha. Huyện Bình Liêu cũng tiến hành thực hiện quy hoạch vùng, xác định diện tích cây dong riềng, trên cơ sở tiềm năng, thế mạnh của từng xã để phù hợp với điều kiện đất đai, thời tiết, khí hậu… đảm bảo cho cây dong riềng phát triển tốt, đạt hiệu quả kinh tế cao. Tạo các cơ chế, chính sách hỗ trợ thoả đáng cho người tham gia trồng và phát triển cây dong riềng để khuyến khích họ tích cực tham gia chương trình, tăng cường công tác hướng dẫn kỹ thuật, chuyển giao khoa học công nghệ, phòng chống dịch bệnh… để cây dong riềng phát triển tốt, đạt năng suất, sản lượng cao...

Trong quy hoạch phát triển cây dong riềng, huyện Bình Liêu xác định tập trung vào 4 xã trọng điểm là Húc Động, Tình Húc, Lục Hồn, Đồng Tâm. Đồng thời tập trung ưu tiên cho các thôn bản vùng cao, hộ nghèo, cận nghèo của huyện. Nhờ cách làm có trọng tâm như vậy nên cây dong riềng ở Bình Liêu đã nhanh chóng đem lại hiệu quả kinh tế cho bà con góp phần đắc lực cho chương trình xoá nghèo ở địa phương. Những gia đình thuộc diện nghèo, cận nghèo ngoài việc được hỗ trợ cho sản xuất đều được hỗ trợ 100% kinh phí mua giống cây, phân bón, thuốc trừ sâu bệnh, tham gia các lớp tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật… Do đó, nếu hộ gia đình nào tích cực tham gia, biết tranh thủ sự hỗ trợ của Nhà nước, sự giúp đỡ của cộng đồng sẽ có cơ hội nâng cao đời sống kinh tế. Tiêu biểu nhất là gia đình ông Tần A Chiu ở xã Húc Động nhờ tham gia chương trình trồng cây dong riềng ngay từ đầu nên đã biết tận dụng đất vườn để trồng cây dong riềng. Ngoài ra ông còn biết khai hoang, phục hoá những khu đất vô chủ, nơi đầu khe, cuối bãi cải tạo để trồng dong; những gia đình nào còn đất bỏ không, ông cũng tranh thủ mượn tạm để trồng dong riềng. Không những thế, ông Chiu còn tự xây dựng cơ sở, trang bị máy móc, tận  dụng lao động nhàn rỗi trong gia đình để sản xuất miến dong. Do tạo ra lợi nhuận từ trồng và sản xuất miến dong, gia đình ông đã có nguồn thu lớn, đời sống gia đình được nâng lên rõ rệt. Từ nguồn thu này, ông đã có tiền cho con đi học đại học, mua sắm trang thiết bị phục vụ sinh hoạt gia đình, nuôi thêm gia súc, gia cầm… Ở xã Húc Động số hộ làm giàu từ cây dong riềng như gia đình ông Chiu, cũng có đến gần chục hộ. Số hộ tham gia trồng, chế biến miến dong ở Húc Động chiếm tỷ lệ cao nhất huyện với trên 70% số hộ trong toàn xã; diện tích cây dong riềng cao nhất toàn huyện, chiếm 1/3 diện tích cả huyện. Với những chủ trương đó nên đến thời điểm hiện nay sản phẩm miến dong Bình Liêu đã xây dựng được thương hiệu, được người tiêu dùng trong và ngoài huyện biết đến. Sản lượng miến dong sản xuất ra không đáp ứng đủ nhu cầu tiêu dùng trên thị trường. 

Huyện Bình Liêu đã và đang tổ chức thực hiện Chương trình Xây dựng nông thôn mới ở 7 xã trên toàn huyện, cây dong riềng vẫn được xác định là một loại cây chủ đạo cần tiếp tục phát triển trong những năm tới, gắn với quy hoạch phát triển sản xuất nông nghiệp của từng xã, tập trung tại 4 xã Đồng Tâm, Lục Hồn, Tình Húc, Húc Động và công tác xoá đói giảm nghèo, tạo thu nhập, giải quyết việc làm và nâng cao đời sống của nhân dân. Tin rằng với hướng đi đúng đắn và những giải pháp hữu hiệu cùng với sự vào cuộc của cấp uỷ, chính quyền cơ sở và nhân dân, huyện Bình Liêu sẽ đạt được mục tiêu đã đề ra.

Duy Linh - Tuyết Hạnh (Phòng Tài chính - Kế hoạch Bình Liêu)