Vân Đồn loay hoay gỡ khó

So với các huyện, thị xã, thành phố khác trong tỉnh, lộ trình xây dựng nông thôn mới ở Vân Đồn có rất nhiều khó khăn, bất cập. Hiện tại, nhiều tiêu chí nông thôn mới ở Vân Đồn vẫn là... con số không.

Vân Đồn có 5 xã đảo là: Bản Sen, Minh Châu, Quan Lạn, Ngọc Vừng, Thắng Lợi chưa có điện lưới. Thậm chí, ngay trên đất liền của Vân Đồn cũng có nhiều thôn chưa có điện như: Đồng Cống (xã Bình Dân), Đài Chuối (xã Vạn Yên), Đài Van (xã Đài Xuyên). Do vậy để đạt được tiêu chí tỷ lệ hộ sử dụng điện thường xuyên an toàn từ các nguồn đạt 98% là điều cực khó đối với Vân Đồn. Từ tiêu chí này không đạt đã không thể giúp người dân mở rộng nhiều ngành nghề, tăng gia sản xuất nên dẫn đến những tiêu chí khác cũng bị vướng như: Tỷ lệ hộ nghèo ở các thôn, bản cao; thu nhập bình quân của người dân thấp.

Bên cạnh khó khăn về điện, nước sạch nhiều năm qua cũng là vấn đề “nóng” ở Vân Đồn. Mặc dù hộ dân ở các xã đảo đều được nhận hỗ trợ xây bể để chứa nước mưa, nhưng mỗi bể chỉ có dung tích từ 3-4m3 nước nên không thể đủ cho người dân dùng quanh năm, trong khi đó, hầu như các xã đều khó tìm được nguồn nước dồi dào, hoặc nếu có thì lại không có tiền đầu tư giếng khoan, máy bơm… Vì thế mà tất cả các xã đảo đều lâm vào tình trạng thiếu nước. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống của người dân. Điển hình như ở xã Minh Châu, giếng đào của 3/4 thôn đều bị ô nhiễm nhưng bà con vẫn phải dùng nguồn nước đó để sinh hoạt. Xã Bản Sen, do  thiếu nguồn nước mà dự án tăng thêm diện tích trồng cam sen của xã chỉ phát triển cầm chừng, kém hiệu quả. Còn ở thôn Đài Chuối (xã Vạn Yên) do nhiều năm thiếu nước trầm trọng mà 2/3 diện tích lúa chỉ cấy được 1 vụ, 1/3 cho năng suất thấp; diện tích trồng màu phải bỏ hoang…

Do thiếu nước tưới nên cam ở xã Bản Sen (Vân Đồn) năng suất và chất lượng thường thấp.

Chưa biết giải quyết thế nào trước những khó khăn để đạt tiêu chí điện, nước sạch sinh hoạt, Vân Đồn lại lo thêm tiêu chí đường liên thôn ở xã Đoàn Kết. Nguyên nhân là xã có nhiều tuyến đường liên thôn trùng với tuyến đường trong dự án xây dựng Khu kinh tế Vân Đồn. Theo kế hoạch, Vân Đồn sẽ hoàn thành lộ trình xây dựng nông thôn mới vào năm 2015, nghĩa là những tuyến đường liên thôn ở Đoàn Kết cũng phải hoàn thành trong năm 2015, thế nhưng đường Dự án Khu kinh tế lại được hoàn thành vào năm 2020. Vậy là Vân Đồn rơi vào thế bí. Nếu cứ cố làm đường liên thôn cho đúng tiến độ xây dựng nông thôn mới thì chỉ vài năm sau huyện sẽ lại phải dỡ bỏ để làm đường theo quy hoạch, thiết kế của dự án, gây lãng phí tiền của của Nhà nước và nhân dân. Còn nếu không làm thì tiêu chí giao thông của xã, huyện sẽ không đạt. Và như vậy, lộ trình xây dựng nông thôn mới của huyện sẽ phải chậm lại.

Vừa qua, với việc khởi động Dự án đưa điện lưới ra đảo Cô Tô, Vân Đồn đã có thêm những tia hy vọng mới có điện lưới cho một số xã đảo. Bởi lẽ, dự án sẽ đầu tư xây dựng trạm 110KV tại Vân Đồn; kéo điện từ trạm 110KV Vân Đồn ra xã đảo Quan Lạn và kéo điện từ xã đảo Quan Lạn ra huyện Cô Tô. Hướng tuyến cấp điện từ trạm 110KV Vân Đồn ra huyện đảo Cô Tô có tổng chiều dài 65km. Tuy nhiên, cũng chỉ có 3/5 xã đảo “được thơm lây” từ dự án này còn 2 xã là Thắng Lợi, Ngọc Vừng nằm cách biệt khá xa tuyến điện nên vấn đề điện lưới với bà con vẫn… phải chờ. Bởi lẽ, việc kéo điện ra 2 xã đảo này rất tốn kém, ước tính vài trăm tỷ đồng, trong khi việc xã hội hoá ở các xã đảo này rất khó bởi dân số thưa, ít doanh nghiệp hoạt động trên địa bàn. Còn vấn đề nước sạch ở xã Minh Châu, mặc dù xã đã đề xuất huyện cải tiến đập Tiêu San (nằm ở thôn Ninh Hải, với diện tích gần 2ha, nguồn nước dồi dào luôn ở mức 60-70m3) để lấy nguồn nước ngọt. Nhưng để làm được điều này thì cần số tiền khoảng 15 tỷ đồng. Nguồn tiền này chỉ biết chờ cấp trên hỗ trợ, vì xã không có nguồn. Hiện xã đã lập kế hoạch và trình lên huyện nhưng chưa thấy hồi âm.

Tuy đã hơn 1 năm triển khai chương trình xây dựng nông thôn mới, nhưng xem ra Vân Đồn vẫn loay hoay trước không ít khó khăn. Vì vậy, rất cần sự nỗ lực, cố gắng và sự trợ giúp từ nhiều phía.

Anh Vũ