Ai có thể thay thế người đại diện theo pháp luật?

Công ty TNHH một thành viên có chủ sở hữu là tổ chức. Công ty được tổ chức theo mô hình: Chủ tịch công ty, Tổng Giám đốc. Người đại diện theo pháp luật của công ty là Tổng Giám đốc. Tổng Giám đốc đột ngột qua đời do tai nạn, chủ sở hữu công ty đang làm thủ tục họp để bổ nhiệm Tổng Giám đốc mới và tiến hành thủ tục thay đổi người đại diện theo pháp luật.

Ông Trần Quang Phát (Hà Nội) hỏi, trong thời gian chờ người đại diện theo pháp luật mới được ghi nhận thông tin trên giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp thì ai được quyền đại diện công ty ký tên trên các giấy tờ, hợp đồng?

Luật sư Trần Văn Toàn, Văn phòng luật sư Khánh Hưng Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội trả lời vấn đề này như sau:

Khoản 1 Điều 12 Luật Doanh nghiệp (năm 2020) quy định, người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp là cá nhân đại diện cho doanh nghiệp thực hiện các quyền và nghĩa vụ phát sinh từ giao dịch của doanh nghiệp, đại diện cho doanh nghiệp với tư cách người yêu cầu giải quyết việc dân sự, nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trước Trọng tài, Tòa án và các quyền, nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật.

Tại Điểm c Khoản 1 Điều 76 Luật này quy định, chủ sở hữu công ty TNHH một thành viên là tổ chức có quyền quyết định cơ cấu tổ chức quản lý công ty, bổ nhiệm, miễn nhiệm, bãi nhiệm người quản lý, Kiểm soát viên của công ty.

Theo thông tin ông Trần Quang Phát phản ánh, công ty TNHH một thành viên do tổ chức làm chủ sở hữu này đang được tổ chức quản lý và hoạt động theo quy định tại Điểm a Khoản 1, Khoản 3 Điều 79 Luật Doanh nghiệp, với mô hình Chủ tịch công ty và Tổng Giám đốc; Điều lệ công ty này quy định công ty chỉ có một đại diện theo pháp luật là Tổng Giám đốc, Chủ tịch công ty không kiêm Tổng Giám đốc.

Do Tổng Giám đốc bị tai nạn chết bất ngờ, trong khi Điều lệ công ty chỉ quy định một đại diện theo pháp luật, nên sau thời điểm Tổng Giám đốc chết, phải chờ chủ sở hữu công ty họp, quyết định bổ nhiệm Tổng Giám đốc mới, công ty chưa có người đại diện theo pháp luật thay thế, nên hoạt động của công ty có thể ngưng trệ, vướng mắc trong việc ký kết hợp đồng, giao dịch…

Căn cứ quy định của Luật Doanh nghiệp, căn cứ Điều lệ công ty đã nêu, thì trong trường hợp này không có ai mặc nhiên thay thế được vai trò, chức năng, nhiệm vụ của người đại diện theo pháp luật đã chết. Chủ sở hữu công ty phải bổ nhiệm người thay thế.

Theo quy trình bổ nhiệm người quản lý, chủ sở hữu cần có thời gian để xem xét, đánh giá, lựa chọn nhân sự có đủ tiêu chuẩn, điều kiện để bổ nhiệm chức danh Tổng Giám đốc mới. Nhưng với tính chất cấp thiết nhằm bảo đảm sự hoạt động bình thường của doanh nghiệp, chủ sở hữu có thể xem xét ngay nhân sự đang có tại doanh nghiệp, ra ngay quyết định bổ nhiệm đối với người đang giữ chức danh Phó Tổng Giám đốc lên Quyền Tổng Giám đốc, đại diện theo pháp luật của Công ty. Quyết định này có hiệu lực thi hành ngay kể từ ngày ký.

Căn cứ Khoản 1 Điều 81, Khoản 1 Điều 82 Luật Doanh nghiệp, Chủ tịch công ty do chủ sở hữu công ty bổ nhiệm được nhân danh chủ sở hữu công ty thực hiện các quyền và nghĩa vụ của chủ sở hữu công ty. Chủ tịch công ty bổ nhiệm hoặc thuê Giám đốc, Tổng Giám đốc…

Trong trường hợp cấp thiết này, chủ sở hữu, Chủ tịch công ty cần có trao đổi nhanh để thống nhất ai là người thực hiện ký quyết định bổ nhiệm vị trí Quyền Tổng Giám đốc.

Căn cứ Điều lệ công ty người được bổ nhiệm làm Quyền Tổng Giám đốc là đại diện theo pháp luật của công ty. Họ có quyền ký kết thực hiện hợp đồng, giao dịch ngay khi quyết định bổ nhiệm có hiệu lực. Công ty tiến hành đăng ký thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp về người đại diện theo pháp luật trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày quyết định bổ nhiệm được ký ban hành.

Việc đăng ký thay đổi người đại diện theo pháp luật của công ty thực hiện theo quy định tại Khoản 1; Điểm a Khoản 2 Điều 50 Nghị định số 01/2021/NĐ-CP ngày 4/1/2021 của Chính phủ về đăng ký doanh nghiệp.

Trong thời gian thực hiện chức danh Quyền Tổng Giám đốc - đại diện theo pháp luật của công ty, mà người được bổ nhiệm hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ được giao, thì chủ sở hữu chính thức bổ nhiệm chức danh Tổng Giám đốc. Trường hợp người được bổ nhiệm Quyền Tổng Giám đốc không đạt yêu cầu thì chủ sở hữu ra quyết định miễn nhiệm, bổ nhiệm người khác đủ tiêu chuẩn, điều kiện thay thế.

Luật sư Trần Văn Toàn

VPLS Khánh Hưng, Đoàn luật sư Hà Nội

* Thông tin chuyên mục có giá trị tham khảo với người đọc, không dùng làm tài liệu trong tố tụng pháp luật.