Vì một Quảng Ninh “sạch” ma túy Bài 1: Giữ ổn định địa bàn - Sớm nhận diện nguy cơ

Trong những năm qua, công tác lãnh đạo, chỉ đạo về phòng, chống ma túy trên địa bàn tỉnh luôn được Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đặc biệt quan tâm, chỉ đạo quyết liệt. Ngay sau khi Bộ Chính trị ban hành Chỉ thị số 36-CT/TW ngày 16/8/2019 về tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã xây dựng Chương trình hành động số 32-CTr/TU ngày 28/10/2019 và Chỉ thị số 32-CT/TU ngày 5/5/2023 về tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy trong tình hình mới. Cùng với đó là các chương trình, kế hoạch hành động cụ thể phù hợp với tình hình thực tế, tạo đợt sinh hoạt chính trị sôi nổi trong các cấp, các ngành, các đơn vị, địa phương từ tỉnh đến cơ sở, góp phần vào sự nghiệp bảo vệ an ninh, trật tự, phấn đấu xây dựng Quảng Ninh trở thành tỉnh “sạch” ma túy.

Những kết quả nổi bật

Là tỉnh được ví như “Việt Nam thu nhỏ”, Quảng Ninh hội tụ đủ các yếu tố về vị trí địa lý, tài nguyên thiên nhiên, điều kiện kinh tế - xã hội để phát triển. Tuy nhiên, các đối tượng phạm tội về ma túy lợi dụng những điều kiện thuận lợi về vị trí địa lý để biến Quảng Ninh thành địa bàn trung chuyển ma túy theo cả hai chiều: Heroin từ các tỉnh Tây Bắc, miền Trung và các nước trong khu vực “Tam giác vàng” đến Quảng Ninh rồi sang Trung Quốc tiêu thụ và ngược lại là các loại ma túy tổng hợp từ Trung Quốc qua biên giới tỉnh Quảng Ninh vào sâu trong nội địa. Trước đây, khi nhắc đến Quảng Ninh, người ta thường nghĩ ngay đến những chuyên án lớn, điển hình về ma túy rúng động cả nước. Đó là chuyên án 408-P với số lượng ma túy thu giữ lớn nhất cả nước: 8,8 tấn cần sa; Chuyên án 006-N với số bị can bị bắt giữ và khởi tố nhiều nhất 147 bị can; vụ bắt giữ đường dây mua bán ma túy xuyên quốc gia từ Lào về Việt Nam, thu giữ 260 bánh Heroin... Những chuyên án, vụ án đó là những chiến công xuất sắc của các lực lượng chuyên trách phòng chống ma túy trên địa bàn tỉnh, nhưng qua đó cũng không thể phủ nhận một điều: Quảng Ninh là một trong những địa bàn trung chuyển ma túy “sôi động” nhất trên cả nước.

Tuy nhiên hiện nay, với sự lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy và sự vào cuộc của các cấp, các ngành, nhất là các lực lượng chuyên trách (Công an, Bộ đội Biên phòng, Viện Kiểm sát, Tòa án…) đã triển khai thực hiện đồng bộ, quyết liệt các giải pháp đấu tranh phòng, chống ma túy. Từ đó đã đấu tranh quyết liệt, hiệu quả với tội phạm ma túy, triệt phá các đường dây vận chuyển, buôn bán ma túy, các tụ điểm, địa bàn phức tạp về ma túy. Các lực lượng chức năng đã phát hiện, bắt giữ, xử lý 2.080 vụ/ 3.458 đối tượng tàng trữ, vận chuyển, mua bán, sử dụng trái phép các chất ma túy; thu giữ 26,225 kg heroin, 32,145 kg và 734 ml ma túy tổng hợp, 4,91kg cần sa cùng 1,3 tỷ đồng, 10 súng, 387 viên đạn, 23 ô tô, 337 xe máy, cùng một số vật chứng khác. Do đó, tình hình tội phạm và tệ nạn ma túy trên địa bàn tỉnh đã có nhiều chuyển biến tích cực. Nhiều địa bàn trọng điểm, phức tạp về ma túy được chuyển hóa thành công; ngăn chặn tình trạng thẩm lậu ma túy qua biên giới vào địa bàn tỉnh. Đồng thời, hoạt động điều tra, truy tố, xét xử tội phạm về ma túy được tiến hành kịp thời, nghiêm minh, đúng quy định của pháp luật. Công tác quản lý người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy, người sau cai nghiện được quan tâm chỉ đạo thường xuyên...

Đặc biệt, qua 3 năm quán triệt, triển khai thực hiện Chỉ thị số 36 của Bộ Chính trị, nhận thức về tác hại của tội phạm, tệ nạn ma túy và trách nhiệm đối với công tác phòng, chống ma túy của cán bộ, đảng viên và nhân dân đã có nhiều chuyển biến tích cực; đã huy động được các cấp, các ngành, tổ chức, cơ quan, doanh nghiệp và người dân tích cực tham gia các hoạt động phòng, chống và kiểm soát ma túy. Nhiều tấm gương tiêu biểu, nhiều cách làm hay, sáng tạo cả trong lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy. Trong đó, có rất nhiều tấm gương đã có những đóng góp xuất sắc cho công tác phòng, chống ma túy, được trao tặng nhiều danh hiệu và phần thưởng cao quý. Nhiều tấm gương thầm lặng làm nhiều việc tốt, việc thiện, nhiều tấm gương có lòng nhân ái, đồng cảm trong việc chăm sóc, hỗ trợ người bị ảnh hưởng bởi ma túy…

Những kết quả trên khẳng định sự chỉ đạo đúng đắn, kịp thời và quyết liệt của tỉnh; sự nỗ lực, cố gắng của cấp ủy đảng, chính quyền các cấp, các ngành, các lực lượng chuyên trách phòng chống ma túy và sự vào cuộc của các tầng lớp nhân dân. Qua đó, đã góp phần bảo đảm vững chắc an ninh, trật tự an toàn xã hội; bảo vệ cuộc sống bình yên, hạnh phúc cho nhân dân và phục vụ có hiệu quả sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh trong giai đoạn hiện nay.

Còn đó những “mối đe dọa” 

Tại địa bàn tỉnh Quảng Ninh, với sự phát triển của hệ thống cơ sở hạ tầng giao thông thuận tiện tạo điều kiện thúc đẩy cho phát triển kinh tế - xã hội, cùng với đó số người đến Quảng Ninh để lao động, sinh sống, kinh doanh, du lịch ngày càng nhiều. Do đó, tội phạm ma túy sẽ tiếp tục lợi dụng những điều kiện thuận lợi để hoạt động, nguy cơ biến Quảng Ninh trở thành địa bàn trung chuyển ma túy mang tính quốc tế.

Tội phạm ma tuý ngày càng phát triển theo hướng phi truyền thống, có xu hướng dịch chuyển sang tiêu thụ các loại ma túy tổng hợp, các phương thức, thủ đoạn ngày càng tinh vi, khó phát hiện. Thông qua thực tế công tác đấu tranh cho thấy hầu hết các vụ, các đối tượng sử dụng mạng xã hội (facebook, zalo, telegram...) để liên lạc, trao đổi việc mua bán ma túy và sử dụng các phương thức thanh toán trực tuyến như: internet banking, ví điện tử để thực hiện giao dịch, mua bán ma túy; hay cất giấu ma túy lẫn trong hàng hóa để chuyển qua các dịch vụ chuyển phát nhanh, gây nhiều khó khăn cho lực lượng chức năng.

Tình hình tổ chức, chứa chấp sử dụng trái phép ma túy tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường, nhất là tại các cơ sở kinh doanh có điều kiện như quán bar, vũ trường, pub, club, lounge, khách sạn, nhà nghỉ.... Bên cạnh đó, các đối tượng có xu hướng sử dụng các địa điểm khác kín đáo hơn, khó phát hiện hơn như: chung cư, căn hộ cho thuê, nhà riêng để tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy.

Cùng với đó, các loại ma túy tổng hợp, các chất hướng thần mới xuất hiện và đang có xu hướng lan rộng trong giới trẻ như: Ketamine, Nước vui, các loại ma túy “núp bóng” thực phẩm, đồ uống, thuốc lá điện tử, thuốc lá Chill đang ngày càng trở nên phổ biến, đa dạng các loại mẫu mã, hình thức và khó phát hiện, gây hậu quả nghiêm trọng đối với người sử dụng, đặc biệt là thanh thiếu niên, học sinh sinh viên.

Số người nghiện ma túy trên địa bàn tỉnh còn nhiều, tính đến 15/9/2023, toàn tỉnh có tổng số 1.984 người nghiện có hồ sơ quản lý, 929 người sử dụng trái phép chất ma túy; 379 người quản lý sau cai nghiện; 79 người có biểu hiện “ngáo đá”, loạn thần ở ngoài xã hội. Nếu không quản lý tốt các đối tượng này sẽ tiềm ẩn nguy cơ phát sinh các vụ việc phức tạp về ANTT trên địa bàn.

Bên cạnh đó cũng cần thẳng thắn nhìn nhận vẫn còn nhiều “khâu yếu” trong công tác phòng chống ma túy thời gian qua. Đó là sự vào cuộc của các lực lượng, ban, ngành, đoàn thể và toàn dân trong phòng, chống, kiểm soát ma túy chưa thực sự quyết liệt, triệt để, sự phối hợp có lúc còn thiếu chặt chẽ, chưa hình thành được thế trận “bức tường” ngăn cách ma túy ở mỗi gia đình, cộng đồng, khu dân cư. Công tác quản lý nhà nước còn sơ hở để tội phạm ma túy lợi dụng hoạt động; công tác kiểm tra, đôn đốc chưa thường xuyên, nghiêm túc; năng lực của một bộ phận lực lượng trực tiếp phòng ngừa, đấu tranh phòng, chống ma túy chưa đáp ứng được yêu cầu; nguồn lực đầu tư cho công tác phòng, chống ma túy còn hạn chế...

Do đó, nhiệm vụ phòng chống ma túy ngày càng trở nên cấp bách và cần thiết hơn bao giờ hết.

Quảng Ninh là tỉnh có tình hình chính trị ổn định, kinh tế phát triển, nhưng tình hình tội phạm và tệ nạn ma túy vẫn diễn biến hết sức phức tạp với những thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt, trở thành hiểm họa đối với sự phát triển của tỉnh. Vì vậy, để góp phần nâng cao hiệu quả công tác phòng chống ma túy trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh cần phải tiếp tục có những bước đột phá mới trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo.