Tác phẩm dự thi Giải báo chí xây dựng Đảng (Giải Búa Liềm vàng) năm 2024: TP Móng Cái: Trăn trở tìm giải pháp phát triển đảng viên mới

Những năm qua, Đảng bộ TP Móng Cái đã lãnh đạo, chỉ đạo triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, quyết liệt để tạo nguồn, phát triển đảng viên mới đảm bảo cả về số lượng và chất lượng, tạo nguồn cán bộ kế cận cho Đảng. Nhờ đó, từ đầu nhiệm kỳ đến nay, công tác phát triển đảng viên trên địa bàn thành phố đã đạt kết quả tích cực. Tuy nhiên, bên cạnh những đơn vị làm tốt công tác phát triển đảng viên thì vẫn còn nhiều nơi chưa vào cuộc quyết liệt, gặp khó khăn trong công tác tạo nguồn phát triển đảng viên. Đây không chỉ là "bài toán" nan giải, mà còn là vấn đề cấp bách, “trăn trở” đang đặt ra trong công tác xây dựng, phát triển Đảng hiện nay của TP Móng Cái, đòi hỏi cần có những giải pháp căn cơ hơn nữa để khắc phục tình trạng này, nhằm kịp thời bổ sung lực lượng kế cận, tạo nguồn sinh lực mới cho Đảng. 

Những trăn trở

Xác định công tác phát triển đảng viên là nhiệm vụ thường xuyên, quan trọng trong công tác xây dựng Đảng, nhằm bổ sung lượng đảng viên có chất lượng, trẻ hoá đội ngũ, đảm bảo tính kế thừa và phát triển liên tục của Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức cơ sở đảng, từ đầu nhiệm kỳ 2020 - 2025, BTV Thành ủy Móng Cái đã kịp thời ban hành Nghị quyết chuyên đề số 07-NQ/TU ngày 03/02/2022 về “Nâng cao chất lượng tổ chức cơ sở đảng gắn với phát triển nhanh chất lượng đội ngũ đảng viên đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”. Trong đó, Nghị quyết đề ra chỉ tiêu mỗi năm kết nạp đảng viên mới từ 4% trở lên so với đảng số đầu năm; đến hết năm 2025, phấn đấu tổng số đảng viên toàn Đảng bộ thành phố đạt 5.000 đảng viên, tỷ lệ đảng viên trên tổng dân số đạt trên 4,5%; đến năm 2030, tổng số đảng viên của Đảng bộ thành phố đạt khoảng 10.000 đảng viên.

Hiện thực hoá mục tiêu này, hàng năm, Ban Thường vụ Thành ủy và cấp ủy cơ sở đều ban hành kế hoạch, giao chỉ tiêu kết nạp đảng viên mới cho từng tổ chức đảng trực thuộc; đề ra nhiều giải pháp, biện pháp cụ thể, phù hợp để triển khai thực hiện; thường xuyên chỉ đạo, đôn đốc và gắn trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng, cấp ủy viên trong thực hiện chỉ tiêu kết nạp đảng viên. Nhờ đó, từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Đảng bộ thành phố đã kết nạp được 857 đảng viên mới, tỷ lệ kết nạp trung bình hàng năm đạt 4,4% (trong đó năm 2020 kết nạp 122 đảng viên, đạt tỷ lệ 3,1%; năm 2021 kết nạp 135 đảng viên, đạt tỷ lệ 3,3%; năm 2022 kết nạp 235 đảng viên, đạt tỷ lệ 5,6%; năm 2023 kết nạp 245 đảng viên, đạt tỷ lệ 5,6%; 8 tháng năm 2024, kết nạp được 120 đảng viên).

Tuy nhiên, nhìn nhận từ thực tế, mặc dù công tác phát triển đảng viên những năm gần đây đạt được nhiều kết quả tích cực, song tỷ lệ đảng viên trên tổng dân số của thành phố còn thấp so với tỷ lệ bình quân của tỉnh và các huyện thị thuộc tỉnh, cụ thể: đến hết năm 2023, tỷ lệ đảng viên trên tổng dân số của thành phố mới đạt 4,1%, trong khi tỷ lệ bình quân của tỉnh là 7,3%.

Hàng năm, vẫn còn một số chi, đảng bộ cơ sở chưa hoàn thành chỉ tiêu kết nạp đảng do Ban Thường vụ Thành ủy giao. Tỷ lệ đảng viên là đoàn viên, hội viên trong các tổ chức chính trị - xã hội từ thành phố đến cơ sở còn thấp, đến nay mới có 1.359/3.882 đoàn viên thanh niên là đảng viên (đạt 35%); 2.089/7.968 đoàn viên công đoàn là đảng viên (đạt 26,3%); 1.083/13.670 hội viên hội liên hiệp phụ nữ là đảng viên (đạt 8%); 459/8.208 hội viên Hội nông dân là đảng viên (đạt 5,6%); 570/3.164 hội viên Hội cựu chiến binh là đảng viên (đạt 18%).

Công tác phát triển tổ chức đảng, đoàn thể trong doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước chưa tương xứng quy mô, sự phát triển của các doanh nghiệp trên địa bàn. Công tác phát triển đảng viên ở chi bộ thôn, khu dân cư còn gặp nhiều khó khăn, nhất là ở vùng đồng bào dân tộc, khu vực miền núi, biên giới, hải đảo. Vẫn còn nhiều chi bộ không có nguồn quần chúng để kết nạp Đảng. Số lượng đảng viên được kết nạp trong doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước, trong các đơn vị sự nghiệp giáo dục, y tế, học sinh trong các trường THPT chưa tương xứng với nguồn quần chúng hiện có. Trong đó, đến nay các trường mầm non, tiểu học, THCS trên địa bàn có 1022/1385 viên chức là đảng viên (đạt 73,8%); các trường THPT trên địa bàn đến nay có 113/196 viên chức là đảng viên (đạt 57,7%), vẫn còn khoảng 28% giáo viên chưa là đảng viên; tại trung tâm y tế thành phố và các trạm y tế xã phường mới có 159/292 viên chức là đảng viên (đạt 54,5%), vẫn còn trên 45% viên chức y tế chưa là đảng viên. Chất lượng đảng viên mới kết nạp mặc dù được đảm bảo nhưng có xu hướng giảm. Số đảng viên mới kết nạp phai nhạt lý tưởng, giảm sút ý chí phấn đấu, bỏ sinh hoạt đảng, xin ra khỏi Đảng có xu hướng gia tăng......

Đây là thực tiễn đặt ra đòi hỏi các cấp ủy đảng cần thẳng thắn, nghiêm túc nhìn nhận, đánh giá khách quan, toàn diện hơn để đề ra giải pháp, kế hoạch, nhiệm vụ trong công tác tạo nguồn phát triển Đảng với những cách làm, bước đi phù hợp hơn và hiệu quả hơn.

Đồng chí Vũ Thế Kỳ, Đảng viên cao tuổi phường Trần Phú, TP Móng Cái, chia sẻ: “Thế hệ chúng tôi việc được đứng trong hàng ngũ của Đảng là niềm vinh dự, tự hào không chỉ của cá nhân mà còn của gia đình, dòng tộc. Phấn đấu được đứng trong hàng ngũ của Đảng là lý tưởng của nhiều thế hệ thanh niên trong đó có tôi. Vào Đảng không phải để mong cầu lợi ích mà để được cống hiến cho xã hội, để nơi mình sinh sống và làm việc ngày càng tốt hơn. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, sự phát triển của kinh tế thị trường diễn ra mạnh mẽ đã khiến cho phần lớn thanh niên cuốn theo với mục tiêu “làm kinh tế” đặt lên hàng đầu; lý tưởng cách mạng, ý thức phấn đấu để trở thành Đảng viên ĐCSVN bị phai nhạt. Điều này đã gây nhiều khó khăn cho công tác phát triển đảng. Đây là vấn đề cần tập trung tháo gỡ, nếu không làm tốt công tác này, Đảng sẽ bị già hóa, giảm sút năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu”.

Nguồn có, khó kết nạp

Với phương châm “Đảng mạnh từ cơ sở”, trong những năm qua, công tác phát triển đảng viên ở chi bộ thôn, khu dân cư được Thành uỷ, Đảng bộ các xã, phường, cấp uỷ, chi bộ các thôn, khu phố quan tâm chỉ đạo, triển khai thực hiện có hiệu quả. Tuy nhiên, công tác tạo nguồn phát triển đảng viên ở chi bộ thôn, khu dân cư còn gặp nhiều khó khăn; vẫn còn một số chi bộ không có nguồn quần chúng để kết nạp Đảng. Một trong những “điểm nghẽn” lớn nhất chính là “bài toán” thiếu hụt nguồn nhân lực có chất lượng để kết nạp vào Đảng.

Đồng chí Bùi Hữu Quát, Bí thư Chi bộ, Trưởng Khu 5, phường Ka Long, cho biết: “Dù đã cố gắng “tìm, gạn” tạo nguồn quần chúng ưu tú để giới thiệu với cấp ủy xem xét kết nạp Đảng, song rất khó khăn, vì phần lớn lao động ở địa phương làm nghề tự do, nhận thức chưa sâu sắc, ngại tham gia hoạt động Đoàn - Hội hoặc thường xuyên đi làm ăn xa. Trong khi đó, hoạt động của các tổ chức đoàn thể, nhất là Đoàn Thanh niên chưa đủ mạnh và có chiều sâu để lôi cuốn đối tượng này vào tổ chức, thậm chí có những thời điểm nhiều thôn (hay khu) "trắng" đoàn viên, dẫn đến khó tìm được nguồn để bồi dưỡng kết nạp Đảng. Nguồn phát triển đảng viên ở các chi hội đoàn thể, như: Hội Nông dân, Hội LHPN, Hội Cựu chiến binh đa phần đã lớn tuổi, nên nhiều chi bộ đang đối mặt với xu hướng "già hóa" đảng viên ngày càng tăng, trong khi nguồn đảng viên trẻ để đảm bảo tính kế thừa lại không có. Dù Chi bộ đã đẩy mạnh tuyên truyền, vận động, thuyết phục thanh niên tham gia các phong trào ở Khu để giới thiệu bồi dưỡng, kết nạp Đảng, nhưng đến khi xem xét các cháu đều bày tỏ quan ngại không muốn vào Đảng vì không có thời gian”.

Trong những năm qua, TP Móng Cái luôn quan tâm, chăm lo, giáo dục, rèn luyện, bồi dưỡng, đào tạo thế hệ trẻ; chú trọng phát hiện, bồi dưỡng kết nạp vào Đảng trong đoàn viên thanh niên, học sinh sinh viên nhằm kịp thời bổ sung có chất lượng đội ngũ đảng viên, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, bảo đảm sự kế thừa, phát triển liên tục của Đảng. Tuy nhiên, hiện nay vẫn còn một bộ phận thanh niên “nhạt Đảng”, “khô Đoàn”. Tình trạng đó xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Đó có thể từ phía gia đình, nhà trường, xã hội; là mặt trái của kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế và sự bùng nổ của công nghệ thông tin, khoa học kỹ thuật. Đó có thể từ một số phong trào chỉ mới thu hút được đoàn viên tích cực, thanh niên tiên tiến tham gia mà chưa quy tụ được đông đảo thanh niên khiến kết quả thiếu tính bền vững.

Đồng chí Nguyễn Thế Vinh, Phó Bí thư phụ trách Thành đoàn, cho biết: “Những đoàn viên thanh niên địa bàn dân cư chưa mặn mà với việc vào Đảng là do nhận thức của một số đoàn viên thanh niên về Đảng còn mơ hồ, cho rằng việc vào Đảng chỉ dành cho những ai có ý định phát triển trong sự nghiệp, vào Đảng là để thăng tiến. Còn đối với đoàn viên thanh niên khối công chức, viên chức, việc phát triển Đảng hàng năm đều dựa trên chỉ tiêu của các đảng bộ, chi bộ. Vì vậy, số lượng đảng viên mới được kết nạp cũng còn hạn chế. Nếu không có đội ngũ kế thừa thì tổ chức Đoàn lấy đâu ra đoàn viên để chăm bồi, giới thiệu cho Đảng. Đây cũng là vấn đề trăn trở của Đoàn Thanh niên hiện nay, bởi việc giới thiệu đoàn viên ưu tú cho Đảng là một trong những tiêu chí để đánh giá, xếp loại của các cấp bộ Đoàn hàng năm”.

Hiện tại trên địa bàn thành phố có 5 trường học cấp THPT với tổng số 1.063 học sinh lớp 12 (năm học 2023-2024), trong đó có 4 trường có tổ chức đảng (riêng trường Tiểu học, THCS, THPT Marie Curie Móng Cái mới thành lập, chưa có đủ đảng viên để thành lập chi bộ). Mặc dù các chi, đảng bộ trong trường THPT đã quan tâm xem xét, đưa nhiều học sinh ưu tú, có thành tích học tập tốt vào danh sách cảm tình Đảng và cử đi học các lớp bồi dưỡng nhận thức về Đảng, nhưng tỷ lệ giới thiệu đoàn viên ưu tú để các tổ chức Đảng xem xét kết nạp nhiều năm trở lại đây lại ở vị trí thấp nhất. Tình trạng nêu trên đang đặt ra nhiều thách thức trong công tác phát triển đảng trong học sinh trên địa bàn Thành phố.

Đồng chí Đoàn Thị Thanh Thủy, Hiệu trưởng trường THPT Trần Phú, cho biết: “Trong những năm qua, Đảng bộ trường THPT Trần Phú rất quan tâm đến công tác tạo nguồn phát triển đảng trong học sinh nhà trường; số lượng quần chúng là học sinh được Đảng ủy cử tham dự các lớp cảm tình Đảng đông, nhưng số lượng kết nạp còn hạn chế do phần lớn các em chưa đủ điều kiện về tuổi tại thời điểm kết nạp. Một số em đã đi học đối tượng Đảng nhưng chưa đủ điều kiện về tuổi, sau tốt nghiệp cấp ba không kết nối, liên lạc với cấp ủy nhà trường để làm thủ tục giới thiệu về địa phương hoặc các trường đại học, cao đẳng nơi các em theo học để được tiếp tục theo dõi, phấn đấu. Một số em có ý định đi du học, dù có thành tích học tập khá tốt, hoạt động ngoại khóa, đoàn thể nổi bật, nhưng lại không có mục tiêu phấn đấu vào Đảng. Một số em từng được học cảm tình Đảng, có quá trình phấn đấu tốt nhưng vì vướng lý lịch (có bố mẹ vi phạm pháp luật) nên khi làm hồ sơ gặp nhiều vướng mắc. Mặt khác, do điều kiện kinh tế khó khăn, nhiều học sinh xác định sau khi tốt nghiệp sẽ đi làm ăn xa, làm lao động tự do không theo lên đại học, cao đẳng nên các em cũng không có nguyện vọng phấn đấu vào Đảng”.

Tăng sức mạnh cho Đảng

Từ thực tiễn đặt ra trong công tác tạo nguồn, phát triển đảng viên mới, Đảng bộ TP Móng Cái đã và đang đề ra nhiều giải pháp, kế hoạch, nhiệm vụ trong công tác tạo nguồn phát triển đảng trong thời gian tới, nhằm kịp thời bổ sung lực lượng kế cận “vừa hồng - vừa chuyên”, tạo nguồn sinh lực mới cho Đảng. 

Để bổ sung nguồn sinh lực mới cho Đảng, một trong những nhiệm vụ trọng tâm được Đảng bộ TP Móng Cái chỉ ra là phải quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo tạo nguồn phát triển đảng viên trong học sinh, sinh viên, trong các đơn vị sự nghiệp y tế, giáo dục và doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước trên địa bàn thành phố. Bởi đây là những lực lượng lớn, có chuyên môn, nghiệp vụ, có nhận thức tốt, nếu được tuyên truyền, giáo dục, bồi dưỡng, theo dõi, giúp đỡ kết nạp vào Đảng sẽ góp phần tăng cường số lượng, chất lượng đội ngũ đảng viên cho TP Móng Cái trong giai đoạn mới.

Đồng chí Vũ Thanh Thảo, Ủy viên BTV Thành ủy, Trưởng Ban Tổ chức Thành ủy, cho biết : “Để tăng sức mạnh cho Đảng, thời gian tới, Đảng bộ TP Móng Cái tập trung nâng cao trách nhiệm của các cấp ủy, các tổ chức chính trị - xã hội trong công tác tạo nguồn, kết nạp đảng viên; tiếp tục làm tốt công tác tạo nguồn, nâng cao chất lượng kết nạp đảng viên, bảo đảm cơ cấu hợp lý; trong đó tiếp tục quan tâm kết nạp đảng viên ở khu vực dân cư, nhất là ở khu vực miền núi, biên giới, hải đảo; tăng cường kết nạp công nhân, lao động trong các đơn vị kinh tế tư nhân, khu công nghiệp vào Đảng; tiếp tục coi trọng phát triển đảng viên trong các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp, nhất là các cơ sở giáo dục, y tế; tăng cường phát triển đảng viên trong học sinh các trường THPT, Trung tâm GDNN-GDTX trên địa bàn. Đồng thời, thường xuyên bồi dưỡng, nâng cao kỹ năng nghiệp vụ cho cán bộ làm công tác xây dựng Đảng; chú trọng thực hiện đúng quy trình, thủ tục trong công tác kết nạp đảng viên; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, đôn đốc, hướng dẫn, tổng kết kinh nghiệm, biểu dương khen thưởng các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác phát triển đảng viên”.

“Cây muốn vững thì gốc phải bền”, muốn tổ chức Đảng vững mạnh, trước hết mỗi đảng viên phải tốt, Để ngọn lửa nhiệt huyết cống hiến dưới cờ Đảng luôn rực sáng và công tác phát triển Đảng viên ở Đảng bộ TP Móng Cái ngày càng khởi sắc, cùng với sự quan tâm vào cuộc một cách quyết liệt, đồng bộ của Đảng bộ TP Móng Cái, đòi hỏi phải có sự nhận thức sâu sắc, đầy đủ, toàn diện; sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt và sự phối hợp chặt chẽ hơn nữa của các cấp ủy, tổ chức đảng địa phương, đơn vị, doanh nghiệp trong việc tạo cơ hội, điều kiện để quần chúng ưu tú tu dưỡng, rèn luyện; tiếp tục thắp sáng niềm tin, thổi bùng lên ngọn lửa cách mạng. Đó chính là "chìa khóa” quan trọng để nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng góp phần xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng, góp phần xây dựng Đảng bộ TP Móng Cái ngày càng trong sạch vững mạnh, thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ mà Nghị quyết đại hội Đảng bộ thành phố lần thứ XXIV đã đề ra.