“Hoa và gai” trên lối đi mới Bài 3: Nâng tầm giá trị hạt điều Bình Phước

Nâng tầm giá trị hạt điều Bình Phước trên thị trường trong nước nói riêng và thị trường thế giới nói chung là điều cấp thiết hiện nay. Bởi khi giá trị hạt điều chuyên sâu nâng cao sẽ kéo theo giá trị gia tăng cho các khâu trồng trọt, bán nguyên liệu thô, giúp nông dân trồng điều gắn bó hơn với cây trồng này. Các doanh nghiệp (DN) trong Hội Điều Bình Phước có cơ hội tiếp cận nguồn nguyên liệu an toàn, sạch, từ đó có chuỗi liên kết sản xuất, chế biến chuyên sâu bền vững hơn.

Hạt nhân tích cực trong ngành điều Việt Nam

Hội Điều Bình Phước có 103 hội viên, hoạt động trong lĩnh vực chế biến, kinh doanh, xuất nhập khẩu và trồng điều. Trong đó, đã có 9 DN hội viên được cấp quyền sử dụng chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm hạt điều Bình Phước. Thời gian qua, có 150 nông dân trồng điều giỏi của tỉnh được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Hiệp hội Điều Việt Nam và UBND tỉnh tặng bằng khen.

Để ngành điều Bình Phước phát triển bền vững, trong 5 năm qua, Hội Điều Bình Phước phối hợp với các đơn vị liên quan thực hiện nhiều chương trình chăm sóc phát triển cây điều, xúc tiến thương mại quảng bá đưa thương hiệu hạt điều Bình Phước đến với nhiều thị trường khó tính trên thế giới.

Cụ thể, thực hiện dự án “Nâng cao năng lực hướng đến việc phát triển bền vững chuỗi cung ứng ngành hạt điều tại Việt Nam”, hội điều Bình Phước đã phối hợp tổ chức được 11 lớp tập huấn thực hành nông nghiệp tốt trên cây điều cho 230 nông dân. Tổ chức chương trình tọa đàm mùa điều bội thu đã thu hút 90 nông dân trồng điều tham gia trực tiếp và hơn 2.100 lượt xem trên trang Fanpage Hội Nông dân tỉnh. Hội phối hợp với Công ty cổ phần Hanfimex Việt Nam - Chi nhánh Bình Phước và Hợp tác xã trồng điều Bù Gia Mập ký kết hợp đồng bao tiêu sản phẩm với gần 50 tấn hạt điều đạt chứng nhận hữu cơ. Hỗ trợ nhiều lượt DN đến khảo sát và đặt vấn đề hợp tác với các hợp tác xã trồng điều tại Phú Riềng, Bù Đăng, Đồng Phú, Bù Gia Mập… Phối hợp tổ chức hội nghị khách hàng quốc tế ngành điều Bình Phước năm 2017, thu hút 8 DN nước ngoài, 62 DN trong nước với khoảng 300 khách hàng tham gia.

Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Thị Ánh Tuyết cho biết: Hiện nay, ngành điều của tỉnh có bước phát triển, nhất là chất lượng chế biến chuyên sâu có những kết quả tích cực. Nhiều DN đã sản xuất, chế biến hạt điều và có doanh thu rất cao cũng như đã đưa được sản phẩm hạt điều ra các nước trên thế giới. Trước đây, khi hạt điều từ nước ngoài nhập về, được chế biến tại Bình Phước và đưa đến các thị trường khác nhau dù là sản phẩm chế biến chuyên sâu hay điều nhân trắng đều được mang tên khai sinh là "điều Bình Phước". Nhưng hiện nay, tình trạng này đã giảm, nhiều DN hoạt động theo dạng chế biến chuyên sâu, ý thức được giá trị của hạt điều Bình Phước.

Thúc đẩy liên kết sản xuất giữa DN hợp tác để DN đặt hàng các hợp tác xã nguồn nguyên liệu đầu vào và DN hỗ trợ lại hợp tác xã về tư vấn kỹ thuật cũng như các điều kiện đảm bảo chất lượng đầu vào của sản phẩm hạt điều cho chế biến. Các DN và hợp tác xã xây dựng mối quan hệ bền chặt làm sao cho các sản phẩm hạt điều chất lượng.

Phát huy hơn nữa vai trò nòng cốt

3 năm nay, tỉnh đã đưa ra các quan điểm phát triển ngành điều: Nhà nước bảo vệ lợi ích người dân, DN, giúp người trồng điều nâng cao thu nhập; lấy chế biến sâu làm trung tâm để xây dựng chuỗi giá trị ngành điều; khuyến khích mô hình kinh tế hợp tác, hợp tác xã, đầu tư công nghệ, kỹ thuật chế biến sâu, hỗ trợ nghiên cứu thị trường xuất, nhập khẩu. Phấn đấu thành công mục tiêu xây dựng ngành điều phát triển bền vững, nâng cao chất lượng, đa dạng hóa sản phẩm mang lại giá trị gia tăng cao, phát triển ngành điều Bình Phước có thương hiệu, uy tín.

Để ngành điều phát triển hơn nữa và tiếp tục giữ vững thương hiệu hạt điều Bình Phước là số 1 trên thế giới, Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Thị Ánh Tuyết cho biết thêm: Để trả lại đúng giá trị thực của hạt điều Bình Phước cần chú ý một số yếu tố. Thứ nhất, phát huy lợi thế của chỉ dẫn địa lý hạt điều Bình Phước đối với các sản phẩm hạt điều nguyên liệu, nhân trắng, rang muối. Hiện nay, một số DN được trao chỉ dẫn địa lý về hạt điều Bình Phước đảm bảo nguồn gốc hạt điều được trồng, chăm sóc, thu hoạch, chế biến tại Bình Phước để phân biệt với hạt điều ngoại nhập. Thứ hai, sản xuất phải tăng cường chế biến sâu để đưa ra sản phẩm hạt điều ăn liền, đa dạng hóa sản phẩm như bánh kẹo, hạt điều rang muối, tẩm ướp gia vị mà hiện nay các DN đang chú trọng. Từ đó có những xúc tiến thương mại đối với các thị trường khó tính như Mỹ, châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc... và đặc biệt thị trường truyền thống Trung Quốc đối với các loại hạt điều chế biến sâu mang thương hiệu hạt điều Bình Phước do DN Bình Phước chế biến và xuất khẩu. Thứ ba, tổ chức lại sản xuất, xây dựng vùng nguyên liệu cấp mã vùng trồng gắn với chất lượng, đảm bảo an toàn thực phẩm. Đảm bảo kiểm dịch thực vật để nâng cao chất lượng hạt điều từ tất cả khâu như: giống, thâm canh, thu hoạch, chế biến, đảm bảo hạt điều Bình Phước có hương vị thơm, ngon đặc trưng.

Những năm trở lại đây, Bình Phước đã tăng cường liên kết giữa người sản xuất và chế biến, phát triển liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm theo hướng sạch hơn, bền vững hơn; đồng hành với nhà nông thông qua các mô hình hợp tác xã kiểu mới, tăng cường phát triển vùng nguyên liệu, tập trung chế biến sâu hướng tới phát triển ngành điều bền vững.