Bảo vệ vùng đệm di sản

Những ngày gần đây, việc phát hiện một doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh (Công ty TNHH CP Minh Anh) tự ý phá núi, mở đường trong vùng đệm Di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long, tại phường Hà Phong (TP Hạ Long) đã gây bức xúc, bất bình trong dư luận. Ngay sau khi phát hiện vụ việc, Chủ tịch UBND tỉnh đã chỉ đạo thanh tra toàn diện về những sai phạm của Công ty TNHH CP Minh Anh liên quan đến hành vi vi phạm trong vùng đệm Di sản Vịnh Hạ Long.

Nguyên nhân dẫn đến sai phạm này, một phần quan trọng là do sự thiếu hiểu biết pháp luật liên quan đến di sản của chủ doanh nghiệp. Cụ thể, là tại buổi họp báo do TP Hạ Long và các cơ quan chức năng của tỉnh tổ chức về vụ việc này, đại diện lãnh đạo doanh nghiệp phát biểu đã thản nhiên cho rằng hành vi xẻ núi, mở đường của đơn vị mình để phục vụ cho việc nghiên cứu triển khai một dự án được giao là không vi phạm pháp luật vì nó được thực hiện ở vùng đệm của di sản(?!). Song bên cạnh sự ấu trĩ đó, cũng cần phải nói đến một nguyên nhân khác, đó là sự buông lỏng, yếu kém trong công tác quản lý địa bàn của chính quyền cơ sở, mà cụ thể ở đây là cán bộ địa chính phường. Ngụy biện cho sự sai phạm này, một số người có trách nhiệm cho rằng do vị trí doanh nghiệp vi phạm ở khuất nẻo, xa trục đường chính nên khó quan sát, phát hiện(?!). Hệ lụy của cung cách làm việc thiếu trách nhiệm này là một số cán bộ của phường Hà Phong bị kỷ luật, điều chuyển công tác, không bố trí công việc cũ; tập thể BCH Đảng bộ phường và cá nhân Bí thư Đảng uỷ và Chủ tịch UBND phường cũng phải rút kinh nghiệm sâu sắc. Còn nơi bị xẻ núi, mở đường thì không thể nào hoàn nguyên được y như cũ…

Khái niệm vùng đệm là vùng được xác định ranh giới rõ ràng, nằm liền kề và bao quanh khu di sản, có tác động ngăn chặn hoặc giảm nhẹ sự xâm phạm, hoạt động của con người tới di sản. Mọi hoạt động trong vùng đệm phải nhằm mục đích hỗ trợ cho công tác bảo tồn ở khu di sản và vùng đệm… Đối chiếu với khái niệm này, rõ ràng Công ty TNHH CP Minh Anh khi tiến hành phá núi, mở đường trong vùng đệm bảo vệ Di sản Vịnh Hạ Long là đã vi phạm nghiêm trọng pháp luật. Do vậy hành vi này cần được xử lý nghiêm để không chỉ làm bài học cho riêng doanh nghiệp mà còn có tác dụng giáo dục chung…

Hiện nay trên địa bàn tỉnh, ngoài Di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long, còn có nhiều di sản, di tích lịch sử - văn hoá khác chứa đựng nhiều giá trị vô giá. Thực tế cho thấy, trong các vùng đệm bảo vệ di sản luôn tồn tại dân cư sinh sống, có các hoạt động kinh tế - xã hội. Vì vậy để bảo vệ tốt cả vùng lõi và vùng đệm của các di sản, đòi hỏi các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương có di sản phải thực hiện tốt công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật đến người dân để nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho mọi công dân trong việc bảo tồn, gìn giữ di sản. Cùng với đó là chính quyền các địa phương phải làm tốt công tác quản lý, kiểm tra, giám sát địa bàn để kịp thời phát hiện, xử lý các vi phạm liên quan đến di sản ngay khi mới manh nha, khởi sự. Có như vậy chúng ta mới bảo vệ được di sản không bị xâm hại, luôn trường tồn cho muôn đời sau…

Thanh Tùng