Bệnh đậu mùa khỉ: Nguy cơ lây lan ở khu vực phía Nam

Chỉ trong thời gian ngắn, 2 trường hợp mắc bệnh đậu mùa khỉ được phát hiện trong cộng đồng tại các tỉnh Đông Nam Bộ. Ngành y tế đang khẩn trương điều tra dịch tễ, khoanh vùng. Nguy cơ lây nhiễm khá cao song các chuyên gia y tế khuyến cáo cộng đồng không hoang mang và cần bình tĩnh ứng phó.

2 ca dương tính, nhiều người tiếp xúc

Ngày 26/9, trao đổi với phóng viên, bác sĩ (BS) Vũ Thị Phương Thảo, Trưởng phòng Kế hoạch Tổng hợp - Bệnh viện Da Liễu TPHCM cho biết, trường hợp mắc bệnh đậu mùa khỉ được ghi nhận tại đây là bệnh nhân nam, 25 tuổi (thường trú tại xã Xuân Trường, huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai). Bệnh khởi phát trước đó khoảng 1 tuần với các triệu chứng nổi hạch 2 bên bẹn, sốt, sưng đau ở cơ quan sinh dục và nổi 2 đến 3 mụn nước nhỏ. Sau đó, các nốt mủ gây viêm loét tiếp tục xuất hiện toàn thân (tay, chân, niêm mạc miệng, ngực, cơ quan sinh dục) gây ngứa, khó chịu, nhưng bệnh nhân không sốt.

Khai thác bệnh sử ban đầu của BS từ phía người bệnh chưa ghi nhận yếu tố dịch tễ liên quan đến các quốc gia đang có bệnh lưu hành trong thời gian 21 ngày qua. Tuy nhiên, bệnh nhân có sự giao lưu, đi lại, tiếp xúc rất phức tạp. Căn cứ trên các yếu tố lâm sàng, BS nghi ngờ bệnh nhân bị đậu mùa khỉ. Bệnh viện lập tức kích hoạt quy trình khẩn cấp phòng chống bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Bệnh nhân được cách ly. Bệnh viện khử khuẩn tất cả khu vực bệnh nhân đến và tiếp xúc, đồng thời hội chẩn với Viện Pasteur, Bệnh viện Bệnh Nhiệt Đới TPHCM và quyết định lấy mẫu bệnh phẩm xét nghiệm.

Ngày 23/9, kết quả xét nghiệm tại Viện Pasteur TPHCM cho thấy, người bệnh dương tính với vi rút đậu mùa khỉ. Bệnh nhân đã được chuyển đến Bệnh viện Bệnh Nhiệt Đới TPHCM cách ly, điều trị. Hiện tại, sức khỏe bệnh nhân ổn định, không sốt, mụn nước rải rác, không có sang thương mới. Quá trình điều tra dịch tễ, bệnh nhân cho biết có tạm trú tại TPHCM trong thời gian khởi phát bệnh.

Ngày 26/9, thông tin từ Sở Y tế TPHCM cho biết, Sở đã chỉ đạo Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TPHCM (HCDC) khẩn trương điều tra dịch tễ, tiền sử đi lại của bệnh nhân này. Đến nay, HCDC đã lập danh sách gồm 8 người tiếp xúc gần với bệnh nhân (4 người tại TPHCM, 1 người ở Bình Dương và 3 người ở Đồng Nai).

Trong 8 người nêu trên, bạn gái của bệnh nhân (22 tuổi, đang cư trú tại tỉnh Bình Dương) đã có kết quả xét nghiệm dương tính với đậu mùa khỉ. Nữ bệnh nhân này hiện đang được cách ly, điều trị tại Trung tâm Y tế huyện Tân Uyên (Bình Dương), tình trạng sức khỏe ổn định. Những người tiếp xúc gần còn lại hiện ổn định, không có triệu chứng bất thường.

Bệnh “nội địa”, người dân cần chủ động phòng tránh

Theo Sở Y tế TPHCM, quá trình điều tra dịch tễ học chưa tìm thấy yếu tố liên hệ với nước ngoài của 2 bệnh nhân mắc đậu mùa khỉ vừa được ghi nhận. Nhiều khả năng đây là các ca bệnh “nội địa”. Trước tình hình trên, Sở đã chỉ đạo Bệnh viện Bệnh Nhiệt Đới TPHCM thực hiện tốt cách ly, điều trị và chăm sóc người bệnh. Sở cũng đã yêu cầu HCDC tiếp tục phối hợp với Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật tỉnh Bình Dương và Đồng Nai điều tra dịch tễ. Các đơn vị sẽ tập trung làm rõ tiền sử đi lại và tiếp xúc của người bệnh để kịp thời ngăn chặn nguy cơ bệnh lây lan trong cộng đồng.

Sở Y tế TPHCM cho biết, đến nay Việt Nam đã ghi nhận 4 trường hợp mắc bệnh đậu mùa khỉ. Ngoài 2 ca bệnh vừa ghi nhận, năm 2022 tại TPHCM đã ghi nhận 2 trường hợp có nguồn gốc nhiễm bệnh từ nước ngoài và được điều trị thành công tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt Đới TPHCM.

Trao đổi với phóng viên, BS Trương Hữu Khanh, Phó chủ tịch thường trực Hội truyền nhiễm TPHCM cho biết, bệnh đậu mùa khỉ lây qua các chất tiết có mang vi rút từ các sang thương phát ban đậu mụn nước, mụn mủ. Bệnh lây từ người sang người qua tiếp xúc gần bao gồm tiếp xúc mặt với mặt, cọ sát da với da, miệng với miệng hoặc miệng với da. Đậu mùa khỉ rất dễ lây lan qua quan hệ tình dục, đặc biệt là đối tượng nam giới.

Hầu hết các trường hợp, triệu chứng của bệnh đậu mùa khỉ sẽ tự khỏi trong vài tuần. Tuy nhiên, ở người bị suy giảm miễn dịch khi nhiễm bệnh có thể dẫn tới các biến chứng nặng. Trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ và người bị suy giảm miễn dịch có thể có nguy cơ mắc triệu chứng nghiêm trọng hơn dẫn tới tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Theo BS Hữu Khanh, bệnh đậu mùa khỉ không lây nhiễm khi tiếp xúc qua đường hô hấp nên tốc độ và nguy cơ lây nhiễm không đáng lo ngại như COVID-19. Tuy nhiên, cộng đồng không nên chủ quan mà cần chủ động thực hiện các biện pháp phòng tránh.

Cùng quan điểm trên, PGS.TS.BS Đỗ Văn Dũng, Trưởng khoa Y tế Công cộng, Đại học Y Dược TPHCM cho rằng: “Đậu mùa khỉ hoàn toàn có khả năng đang lưu hành ngoài cộng đồng tại Việt Nam. Tuy nhiên, bệnh không quá dễ lây lan nên biện pháp phòng ngừa cá nhân có thể mang lại hiệu quả khả quan trong việc phòng chống. “Xét về mặt dịch tễ học, tôi cho rằng cần động viên người bệnh chủ động khai báo để sớm truy tìm và xác định nguồn lây, từ đó đưa ra các phương án ngăn chặn dịch hiệu quả nhất” - ông Dũng nói.

Chuyên gia này khuyến cáo cộng đồng không nên hoang mang trước sự xuất hiện của bệnh đậu mùa khỉ. Tuy nhiên, nguy cơ lây nhiễm đậu mùa khỉ luôn tiềm ẩn, do đó mỗi cá nhân cần chủ động giữ gìn vệ sinh cơ thể, vệ sinh môi trường sống sạch sẽ, hạn chế tiếp xúc gần với người nghi nhiễm, không quan hệ tình  dục với người xa lạ, với nhiều người và với người không biết tiền sử bệnh.