Các loại nấm gây viêm phổi và cách phòng ngừa

Viêm phổi do nấm là một quá trình lây nhiễm trong phổi do một hoặc nhiều loại nấm đặc hữu hoặc nấm cơ hội gây ra. Bệnh có thể đe dọa đến tính mạng của người bệnh, nhất là những người có hệ miễn dịch suy giảm.

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn tới bệnh viêm phổi, trong đó bao gồm các loại nấm. Mặc dù, các trường hợp viêm phổi do nấm thường chiếm tỷ lệ nhỏ nhưng đây là mối lo ngại đối với những người có hệ thống miễn dịch suy yếu.

1. Các loại nấm gây viêm phổi

Theo Verywellhealth, có rất nhiều loại nấm có thể gây viêm phổi, đe dọa tới sức khỏe và tính mạng của người bệnh, cụ thể:

- Nấm Pneumocystis jiroveci: Nấm Pneumocystis jiroveci là nguyên nhân gây ra bệnh viêm phổi Pneumocystis (PCP). Một số triệu chứng của bệnh như ho khan, sốt và đau ngực…

Hầu hết loại viêm phổi này ảnh hưởng đến những người có hệ thống miễn dịch suy giảm, chẳng hạn như bệnh nhân ung thư và người nhiễm HIV, hoặc những người đã ghép tủy xương, dùng liều cao corticosteroid. Do đó, viêm phổi Pneumocystis có thể gây khó khăn cho quá trình điều trị và tăng nguy cơ nguy hiểm đến tính mạng.

- Nấm Histoplasmosis: Histoplasmosis là một loại nấm sống trong đất, đặc biệt là những nơi có nhiều phân chim hoặc dơi. Mọi người có thể bị viêm phổi khi hít phải bào tử nấm này.

Thời gian ủ bệnh từ 3 đến 17 ngày sau khi tiếp xúc với nấm, nhiều trường hợp tự khỏi nhưng một số trường hợp khác có thể trở nên trầm trọng. Trong trường hợp xấu nhất, nhiễm trùng có thể lây lan từ phổi đến các bộ phận khác của cơ thể, chẳng hạn như tủy sống và não.

Đáng lưu ý hơn, viêm phổi do nấm Histoplasmosis có thể bị chẩn đoán nhầm vì các triệu chứng của bệnh tương tự như viêm phổi do vi khuẩn. Điều này sẽ gây khó khăn cho quá trình điều trị.

- Nấm Cryptococcus neoformans: Bệnh nấm Cryptococcus là một bệnh nhiễm trùng phổi hoặc nhiễm trùng lan tỏa khi hít phải bào tử nấm Cryptococcus neoformans hoặc C. gattii. Loại nấm này được tìm thấy trong gỗ mục nát và phân chim trong môi trường tự nhiên.

Cũng như các bệnh nhiễm trùng khác, cryptococcus chỉ xảy ra ở những người có hệ thống miễn dịch vốn đã yếu và hầu hết những người khỏe mạnh đều có thể chống lại căn bệnh này.

Nhiều trường hợp bị nhiễm trùng phổi do cryptococcus không có triệu chứng. Một số người có thể xuất hiện các triệu chứng hô hấp nhưng không đặc hiệu. Tuy nhiên, viêm phổi do cryptococcus ở bệnh nhân AIDS có thể gây viêm phổi nặng, viêm phổi tiến triển kèm khó thở cấp tính.

Phương pháp điều trị viêm phổi do nấm Cryptococcus là dùng thuốc kháng nấm trong ít nhất sáu tháng. Nguy cơ tử vong có thể lên đến 12%, đặc biệt nguy hiểm ở bệnh nhân HIV/AIDS.

- Nấm Aspergillus: Aspergillus là loại nấm phổ biến nhất trong không khí, một loại nấm mốc được tìm thấy ở môi trường trong nhà và ngoài trời.

Ngoài gây viêm phổi, nấm Aspergillus có thể gây u nấm phổi, hen suyễn, viêm xoang hoặc ảnh hưởng đến các cơ quan khác.

Mặc dù bệnh do nấm aspergillosis gây ra nhẹ hơn có thể dễ dàng điều trị và kiểm soát bằng thuốc, nhưng những người bị suy giảm miễn dịch có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.

- Nấm Coccidioides: Loại nấm này gây viêm phổi hoặc các bệnh liên quan đến phổi, đặc biệt đây là loại nấm gây bệnh sốt thung lũng.

Nấm Coccidioides thường ảnh hưởng đến những người từ 60 tuổi trở lên và những người thường xuyên tiếp xúc với môi trường bụi bặm, chẳng hạn như công nhân nông trại và công nhân xây dựng.

Các triệu chứng khi nhiễm loại nấm này: sốt, ho, nhức đầu, phát ban, đau cơ và khớp. Vì các biểu hiện của bệnh không đặc trưng nên khiến cho việc chẩn đoán trở nên khó khăn hơn.

Viêm phổi do nấm Coccidioides có triển vọng tốt hơn so với những người mắc bệnh viêm phổi do các loại nấm khác. Mặc dù việc điều trị kéo dài đến 6 tháng nhưng hầu hết mọi người đều cải thiện tốt và hồi phục hoàn toàn. Tuy nhiên, nhiễm trùng lâu dài và tổn thương thần kinh có thể kéo dài và các trường hợp không được điều trị có thể nguy hiểm.

2. Biến chứng nguy hiểm có thể gặp khi bị viêm phổi do nấm

Nếu viêm phổi do nấm tiến triển, một số biến chứng rất nguy hiểm có thể xảy ra:

- Áp xe phổi: Các trường hợp viêm phổi do nấm tiến triển gây ra mủ, hơi vàng hoặc xanh lục tích tụ trong các khoang của phổi.

- Rối loạn màng phổi: Màng phổi có thể bị viêm và tổn thương

- Phù phổi: Tình trạng này do sự tích tụ chất lỏng trong phổi gây khó thở nghiêm trọng.

- Suy hô hấp: Tình trạng viêm nặng trong phổi có thể ngăn cản phổi thực hiện chức năng đưa oxy vào và loại bỏ carbon dioxide, gây cản trở quá trình thở.

Nếu nhiễm trùng lây lan từ phổi vào máu, các bộ phận khác của cơ thể sẽ dễ bị tổn thương. Điều này dẫn đến một số tình trạng nghiêm trọng, bao gồm:

- Viêm màng não do nấm: Nếu nhiễm trùng lan đến dịch não tủy xung quanh não và cột sống, bệnh viêm màng não do nấm sẽ phát sinh. Các triệu chứng của tình trạng này bao gồm nhức đầu, sốt và cứng cổ.

- Suy thận: Viêm phổi do nấm có thể làm hỏng thận, bộ phận có nhiệm vụ lọc và làm sạch máu. Khi tổn thương xảy ra, các chất thải có hại có thể tích tụ trong cơ thể.

- Suy các cơ quan khác: Gan và lá lách cũng có thể bị tổn thương khi nhiễm trùng tiến triển trong cơ thể.

- Ảnh hưởng đến tim: Các trường hợp viêm phổi nặng có thể dẫn đến các vấn đề về tim và các vấn đề về tuần hoàn, chẳng hạn làm tăng nguy cơ đột quỵ, suy tim hoặc đau tim.

3. Có thể phòng ngừa viêm phổi do nấm không?

Mặc dù không thể phòng ngừa hoàn toàn, tuy nhiên bằng một số biện pháp, chúng ta có thể giảm thiểu nguy cơ viêm phổi do nấm:

- Tăng cường hệ miễn dịch bằng một chế độ ăn uống đầy đủ dưỡng chất, hạn chế các chất kích thích như thuốc lá và rượu, duy trì hoạt động thể chất và ưu tiên ngủ đủ giấc.

- Khám sức khỏe định kỳ và tiêm vắc-xin theo khuyến cáo.

- Nên tránh xa những khu vực mà các loại nấm gây viêm phổi phát triển. Nếu điều này không thể, bạn nên đeo khẩu trang, kính mắt, mặc quần áo bảo hộ khi ở những địa điểm này.

Có thể nói, viêm phổi do nấm xảy ra khi bạn hít phải bào tử của các loại nấm khác nhau, các triệu chứng khá giống như cúm và có nhiều khả năng gây bệnh nguy hiểm cho những người có hệ thống miễn dịch yếu. Do đó, khi xuất hiện các triệu chứng hô hấp mà không thuyên giảm, bạn nên đến bệnh viện kiểm tra để có thể phát hiện và điều trị bệnh kịp thời.