Cần sớm dẹp bỏ các hoạt động du lịch tự phát trong lòng hồ Yên Lập

Hồ chứa nước Yên Lập là hồ chứa nước ngọt lớn nhất của tỉnh, cung cấp nước cho sản xuất nông nghiệp, sinh hoạt và các ngành kinh tế cho TP Uông Bí, TX Quảng Yên và TP Hạ Long. Do đó, hồ Yên Lập có vị trí chiến lược vô cùng quan trọng về an ninh nguồn nước. Tuy nhiên, ở đây đang có tình trạng hoạt động du lịch trái phép, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn cho hồ chứa, ảnh hưởng và tác động lớn đến tình hình phát triển KT-XH trên địa bàn.

Với dung tích 127,5 triệu m3, hồ Yên Lập có đập chính dài 270m, chiều cao đập 37m. Hồ có nhiệm vụ rất quan trọng trong việc cấp nước tưới cho trên 8.300ha đất canh tác nông nghiệp, cung cấp nước ngọt cho 1.500ha nuôi trồng thủy sản, tạo nguồn cấp nước sinh hoạt và công nghiệp với công suất 33,5 triệu m3/năm. Để bảo vệ an ninh trật tự và an toàn tuyệt đối cho công trình hồ chứa nước Yên Lập, Công ty TNHH MTV Thủy lợi Yên Lập đã thành lập cụm quản lý đầu mối với 16 người. Cụm quản lý đầu mối Yên Lập có nhiệm vụ quản lý đập chính Yên Lập, đập phụ Nghĩa Lộ, đập phụ Dân Chủ, đập Tự vỡ, tháp cống lấy nước, nhà van côn, tràn xả lũ và các khu nhà quản lý. Để thực hiện nhiệm vụ Cụm đã bố trí công nhân trực 24/24h, chia làm 3 ca và phân công khoán cho mỗi cán bộ, công nhân viên quản lý một hạng mục công trình.

Hằng năm, Công ty chủ động xây dựng phương án, kế hoạch, chuẩn bị vật tư, nhân lực đầy đủ để phục vụ công tác phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn theo phương châm “4 tại chỗ”, nhằm phòng chống, ứng phó với mọi tình huống thiên tai có thể xảy ra. Đồng thời, tăng cường kiểm tra, bảo dưỡng, nâng cấp toàn bộ hệ thống quan trắc thủy văn, hệ thống giám sát lũ đầu nguồn, máy phát điện dự phòng, máy nâng hạ cửa tràn xả lũ; chuẩn bị các vật tư, trang thiết bị dự phòng trước và sau mùa mưa bão; duy trì nghiêm chế độ trực 24/24h tại các hồ đập, đảm bảo chất lượng vận hành hồ, đập theo quy định. 

Do đó, trong những năm qua, công tác quản lý, khai thác và bảo vệ công trình luôn được Công ty TNHH MTV Thủy lợi Yên Lập đảm bảo an toàn tuyệt đối và công trình cũng đã từng bước được sửa chữa, nâng cấp và kiên cố hoá. Hiện nay, các hạng mục công trình đã và đang phát huy được hiệu quả trong việc tích trữ nước, cấp nước phục vụ sản xuất nông nghiệp, dân sinh cũng như đảm bảo an toàn công trình trong công tác phòng chống bão, lũ… chưa năm nào công trình phải ngừng hoạt động do mất an toàn.

Tuy nhiên, trong công tác bảo vệ hồ Yên Lập hiện vẫn tồn tại một số bất cập khi khu vực lòng hồ địa hình thuộc vùng đồi núi, có diện tích lưu vực rộng, đường quản lý đi lại kiểm tra lòng hồ còn khó khăn. Nhất là về mùa kiệt nước, lực lượng quản lý của Công ty TNHH MTV Thủy lợi Yên Lập mỏng, nên hạn chế trong việc đi lại kiểm tra, bảo vệ lòng hồ. Mặt khác, hồ chứa nước Yên Lập nằm giáp ranh với nhiều địa phương, gồm nhiều đối tượng dân cư sinh sống và hoạt động gần với khu vực lòng hồ nên đôi lúc vẫn xảy ra hoạt động khai thác lâm khoáng sản trái phép, hoạt động du lịch... làm ảnh hưởng đến an ninh trật tự và an toàn cho hạng mục đập và các công trình hồ chứa nước Yên Lập.

Đáng chú ý gần đây là một số hoạt động du lịch trái phép đang diễn ra trong lòng hồ Yên Lập, nhất là hoạt động chở khách trái phép tại bến tàu Đá Gân (phường Đại Yên, TP Hạ Long). Hiện nay, bến tàu Đá Gân có 19 phương tiện tàu, thuyền được UBND tỉnh cấp phép vận chuyển khách sang chùa Lôi Âm. Tại văn bản số 582/UBND-XD2 ngày 5/2/2020 của UBND tỉnh về việc quản lý hoạt động phương tiện thủy nội địa trong khu vực lòng hồ Yên Lập có nêu rõ, cho phép tiếp tục duy trì hoạt động của 19 phương tiện vận chuyển khách trên lòng hồ Yên Lập trên nguyên tắc chỉ phục vụ vận chuyển khách từ bến Đá Gân sang chùa Lôi Âm, không được sử dụng vào mục đích khác; từng bước giảm dần phương tiện theo niên hạn hoặc loại bỏ phương tiện không đảm bảo chất lượng, tăng cường các giải pháp bảo vệ tuyệt đối nguồn nước hồ Yên Lập.

Ông Nguyễn Khánh Dư, Giám đốc Công ty TNHH MTV Thủy lợi Yên Lập, cho biết: Mặc dù UBND tỉnh đã quy định rất cụ thể về việc vận chuyển khách trên lòng hồ. Tuy nhiên, qua công tác kiểm tra chúng tôi nhận thấy, thời gian qua, vẫn có tình trạng các tàu chạy không đúng tuyến đã được cấp phép, tàu chở theo nhiều người vào các đảo trong lòng hồ để tổ chức các hoạt động vui chơi, ăn uống, cắm trại, chèo thuyền kayak. Ngoài ra, ngay tại khu vực bến tàu Đá Gân còn một số hộ kinh doanh ăn uống tự phát tổ chức các hoạt động chèo thuyền kayak, bơi lội… Những hoạt động này tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn, có thể dẫn đến việc đuối nước, gây ảnh hưởng trực tiếp đến vệ sinh môi trường nguồn nước và thậm chí có thể dẫn đến cháy rừng vào mùa khô. Trước thực trạng này, Công ty TNHH MTV Thủy lợi Yên Lập đã bố trí lực lượng trực 24/24h tại các vị trí để nhắc nhở người dân, khách du lịch và thông báo đến chính quyền địa phương. Tuy nhiên, do Công ty chưa có phương tiện chuyên dụng để di chuyển trong lòng hồ và cũng không có chế tài xử lý nên những hoạt động trên vẫn chưa được xử lý triệt để.

Để đảm bảo an ninh nguồn nước, thực hiện tốt công tác phòng chống đuối nước, phòng chống cháy rừng, rất cần Sở GT-VT và TP Hạ Long tăng cường kiểm tra để xử phạt nghiêm các hoạt động du lịch tự phát trong lòng hồ. Nhất là TP Hạ Long cần có biện pháp xử lý dứt điểm các hộ kinh doanh có tổ chức chèo thuyền kayak, bơi lội và quản lý chặt chẽ 19 phương tiện chở khách tại bến tàu Đá Gân, đảm bảo các phương tiện này thực hiện nghiêm túc theo chỉ đạo của UBND tỉnh.