Chăm lo tốt hơn cho đồng bào dân tộc thiểu số

Những năm qua Quảng Ninh luôn quan tâm chăm lo đời sống cho đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS). Với việc thực hiện hiệu quả các chương trình, chính sách dân tộc, đồng bào DTTS và miền núi của tỉnh không chỉ được đầu tư phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh, mà còn được bảo tồn, giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống. Nhờ đó, đời sống vật chất, tinh thần của người dân vùng đồng bào DTTS và miền núi được nâng lên rõ rệt.

Cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc

Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XV nhiệm kỳ 2020-2025 đã ban hành 15 đề án, chương trình trọng tâm, tương ứng 15 nghị quyết chuyên đề, trong đó có 1 nghị quyết chuyên đề trực tiếp tác động đến vùng đồng bào DTTS, miền núi, biên giới, hải đảo là Nghị quyết số 06-NQ/TU (ngày 17/5/2021) về phát triển bền vững kinh tế - xã hội gắn với bảo đảm vững chắc quốc phòng - an ninh ở các xã, thôn, bản vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030.

Bên cạnh đó, tỉnh cũng đã và đang nghiên cứu ban hành 6 nghị quyết chuyên đề khác có nhiệm vụ liên quan trực tiếp phát triển vùng đồng bào DTTS, miền núi, trên cơ sở các đề án đã được nêu trong Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh, như: Đề án phát triển giáo dục, đào tạo, nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030; Đề án phát triển và hoàn thiện hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030; Đề án đảm bảo an ninh nguồn nước giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030; Đề án nâng cao năng lực hệ thống y tế dự phòng và y tế điều trị, chất lượng chăm sóc bảo vệ sức khỏe nhân dân giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030…

Tỉnh ủy cũng đã chỉ đạo các cấp ủy cơ sở cụ thể hóa các nghị quyết, quan điểm của Đảng vào triển khai thực hiện tại vùng đồng bào DTTS. Đến nay, 100% cấp ủy ở các sở, ban, ngành liên quan và 11 đảng bộ địa phương cấp huyện đã cụ thể hóa, triển khai các nghị quyết chuyên đề của Tỉnh ủy bằng các nghị quyết, chương trình hành động, kế hoạch thực hiện.

Từ năm 2019 đến nay, HĐND tỉnh đã ban hành 12 nghị quyết về cơ chế, chính sách, định mức đầu tư phát triển toàn diện vùng đồng bào DTTS của tỉnh; UBND tỉnh ban hành 1 chương trình hành động, 16 quyết định phê duyệt đề án, chủ trương đầu tư, triển khai thực hiện các chính sách phát triển vùng đồng bào DTTS, thực hiện chương trình tổng thể, triển khai các nhiệm vụ thuộc lĩnh vực giáo dục, y tế, văn hóa, lao động, dạy nghề...

Đặc biệt, ngành than bên cạnh nhiệm vụ chính trị là đảm bảo sản xuất than cung cấp cho nền kinh tế, cũng đã tích cực vào cuộc cùng với cấp ủy, chính quyền Quảng Ninh chung tay hỗ trợ hàng trăm tỷ đồng ủng hộ người dân vùng đồng bào DTTS sửa chữa, xóa nhà ở dột nát, xây dựng nhà tiêu hợp vệ sinh; hỗ trợ, tạo điều kiện cho thanh niên người dân tộc được học tập, lao động, làm việc trong các đơn vị của ngành.

Ông Lục Thành Chung, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh, cho biết: Các chủ trương, nghị quyết, cơ chế, chính sách liên quan đến vùng đồng bào DTTS của tỉnh đã thực sự phát huy hiệu quả, nhanh chóng đi vào cuộc sống, tạo ra nhiều nguồn lực, động lực to lớn giúp nâng cao đời sống người dân. Nhiều vùng đồng bào DTTS sau một thời gian được tiếp cận với những cơ chế, chính sách đã thay da, đổi thịt, từng bước phát triển bền vững.

Diện mạo thay đổi từng ngày

Thực hiện các nghị quyết của Đảng về tập trung chăm lo phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi, biên giới, hải đảo, trong đó có Kết luận số 65-KL/TW ngày 30/10/2019 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 24-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX, tỉnh Quảng Ninh luôn tận dụng, phát huy mọi nguồn lực, khai thác tiềm năng, lợi thế để phát triển bền vững vùng đồng bào DTTS, miền núi, bảo đảm quốc phòng - an ninh, giữ vững, phát huy bản sắc văn hóa tốt đẹp của các dân tộc và tập trung giải quyết có hiệu quả những bức thiết của người dân.

Giai đoạn 2017-2020, tỉnh đã bố trí 1.700 tỷ đồng từ NSNN và nguồn huy động xã hội hóa để đưa các xã ra khỏi diện đặc biệt khó khăn, hoàn thành mục tiêu Chương trình 135 trước 1 năm. Giai đoạn 2021-2025, thực hiện Nghị quyết số 16/NQ-HĐND ngày 16/7/2021 và Nghị quyết số 50/NQ-HĐND ngày 13/11/2021 của HĐND tỉnh, ngân sách các cấp trong toàn tỉnh dành khoảng 8.200 tỷ đồng để thực hiện các chương trình, đề án liên quan đến vùng đồng bào DTTS, miền núi, biên giới, hải đảo.

Từ năm 2021 đến nay, ngân sách tỉnh đã phân bổ trên 2.500 tỷ đồng, ngân sách huyện phân bổ trên 360 tỷ đồng để thực hiện hỗ trợ các chương trình. Từ đó, hạ tầng giao thông, kỹ thuật vùng đồng bào DTTS của tỉnh đã được kiên cố hóa, đồng bộ, hiện đại, liên thông với các tuyến quốc lộ, cao tốc, kết nối liên kết vùng. Một loạt các công trình giao thông khu vực đồng bào DTTS được hoàn thành trong thời gian vừa qua, như: Tuyến đường tỉnh 341 nối cửa khẩu Móng Cái với cửa khẩu Bắc Phong Sinh (huyện Hải Hà); tuyến đường nối trung tâm xã Đại Dực với xã Đại Thành cũ (huyện Tiên Yên); tuyến đường 31 nối Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn đến xã Vạn Yên (huyện Vân Đồn); tuyến đường Đồng Sơn - Kỳ Thượng (TP Hạ Long). Tỉnh hiện đang tiếp tục đầu tư hoàn thiện tuyến đường tỉnh 342 qua huyện Ba Chẽ kết nối với tỉnh Lạng Sơn.

Ông Nình Văn Thìn (thôn Khe Lục, xã Đại Dực, huyện Tiên Yên) cho biết: Người dân trên địa bàn xã Đại Dực rất vui mừng khi được Nhà nước đầu tư xây dựng con đường liên xã rộng, đẹp để đi lại thuận tiện, trao đổi hàng hóa, sản phẩm nông nghiệp địa phương và giúp trẻ nhỏ đi học dễ dàng. 

Với quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị, đến hết năm 2022, Quảng Ninh đã cơ bản đạt các nội dung theo bộ tiêu chí quốc gia đối với tỉnh, thành phố hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025. Toàn tỉnh đã hoàn thành Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới trước 1 năm so với kế hoạch; hoàn thành trước 3 năm Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 và đã chuyển sang thực hiện theo chuẩn nghèo đa chiều mới của tỉnh, cao hơn mức chuẩn nghèo chung của cả nước. Toàn tỉnh không còn thôn, bản đặc biệt khó khăn. Thu nhập bình quân đầu người vùng đồng bào DTTS, miền núi của tỉnh đến hết năm 2023 đạt trên 70 triệu đồng, tăng 14,1 triệu đồng/người so với năm 2020.

Từ năm 2019 đến nay, tỉnh đã phê duyệt 4 đề án và các kế hoạch thực hiện khôi phục, sưu tầm, bảo tồn các giá trị văn hóa vật thể; nghiên cứu, đề xuất công nhận các giá trị văn hóa phi vật thể của một số DTTS trên địa bàn tỉnh; đề án xây dựng các thiết chế thể thao, văn hóa tại các xã vùng đồng bào DTTS. Nhiều lễ hội văn hóa của các DTTS được tổ chức với quy mô lớn, thu hút toàn dân trong vùng hưởng ứng và khách du lịch thập phương tham gia.

Trường, lớp học được đầu tư khang trang, với những chính sách hỗ trợ học phí, tiền ăn bán trú cho học sinh, đã tiếp thêm động lực, niềm tin cho con em vùng đồng bào DTTS đến lớp. Do vậy, đến nay không còn hiện tượng học sinh bỏ học ở lứa tuổi dưới 15 và đã đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non, THCS mức độ 3; 100% học sinh tốt nghiệp THCS, THPT vùng DTTS được tư vấn, định hướng nghề nghiệp, đào tạo, dạy nghề và giới thiệu việc làm, qua đó tỷ lệ thanh niên, lao động qua đào tạo ở những địa bàn này tăng nhanh qua từng năm. Theo thống kê của Sở LĐ-TB&XH, tỷ lệ lao động đã qua đào tạo tại vùng DTTS hiện nay đạt 86,46%; tỷ lệ lao động qua đào tạo có bằng cấp, chứng chỉ đạt 50%.

Người dân khu vực DTTS, miền núi, biên giới, hải đảo được chăm sóc sức khỏe, khám chữa bệnh và cấp phát BHYT đầy đủ, kịp thời với việc tỉnh bố trí đủ biên chế bác sĩ, y tá, cô đỡ tại các trạm y tế tuyến xã và đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị đến 100% trạm y tế xã, đảm bảo cho công tác khám, chữa bệnh ban đầu và phục vụ cho việc sơ, cấp cứu bệnh nhân.

Chủ tịch UBND tỉnh Cao Tường Huy chia sẻ: Quan điểm của Quảng Ninh không chỉ dừng lại ở việc lo cho đồng bào DTTS có cơm ăn, áo mặc, trẻ con được học hành, mà còn từng bước tạo dựng nên vùng đồng bào DTTS có nền kinh tế phát triển bền vững, đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc, truyền thống; đoàn kết yêu thương, đùm bọc nhau, gắn kết cùng cộng đồng người DTTS trong vùng giữ vững quốc phòng - an ninh biên giới, quốc gia, dân tộc.