Chậm tái cơ cấu DNNN: Nguy cơ tụt hậu cận kề

Năm 2013, bên cạnh những mặt tích cực như sự ổn định của kinh tế vĩ mô, thì tái cơ cấu chậm chạp và doanh nghiệp còn khó khăn là hai thách thức lớn tiếp tục được chuyển giao cho năm 2014.

Đó là nhận định của các chuyên gia tại Hội thảo Triển vọng kinh tế Việt Nam 2014 do Bộ Kế hoạch Đầu tư và Trung tâm Thông tin và dự báo Kinh tế - xã hội quốc gia tổ chức hôm 12/12 tại Hà Nội.

Một trong các nội dung được nhiều chuyên gia trăn trở, đó là sự chậm trễ của tái cơ cấu DNNN đang khiến kinh tế Việt Nam hồi phục chậm so với thế giới và nguy cơ tụt hậu ngày càng hiện hữu. 140 đề án đổi mới, tái cơ cấu DNNN đã được phê duyệt, tuy nhiên những gì làm được lúc này chủ yếu mới chỉ dừng lại ở những con số bề nổi trên giấy, đó là nhận định của các chuyên gia tại hội thảo. Bên cạnh đó, cả năm 2012 và 7 tháng đầu năm nay, cả nước mới chỉ cổ phần hóa được 29 DNNN, chỉ bằng 6% tổng số DNNN cần phải cổ phần hóa.

Tương tự, theo số liệu của Bộ Tài chính, lượng thoái vốn khỏi các khoản đầu tư ngoài ngành chính hiện mới chỉ thực hiện được 19% so với yêu cầu. Như vậy, sau gần 3 năm thực hiện, kết quả tái cơ cấu DNNN được cho là quá chậm.

Ông Lê Chí Phúc, Tổng giám đốc Công ty Quản lý Quỹ Sài Gòn cho rằng: “Trở lực là sự ảm đạm của thị trường chứng khoán thời gian gần đây, một mặt hàng được mang ra đấu giá thì số người tham gia đấu giá hạn chế, giá thu về sẽ không cao, giảm động lực của đơn vị cổ phần hóa. Ngay áp lực về minh bạch, tham gia cuộc chơi nhiều luật lệ về quản trị sẽ thay đổi thói quen là trở lực lớn, không phải lãnh đạo nào cũng mong muốn”.

Tuy nhiên, GS.TS Nguyễn Mại, Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp đầu tư nước ngoài không cho rằng, lỗi ở sự ảm đạm của thị trường chứng khoán. Theo ông, chỉ có thể tăng tốc tái cơ cấu DNNN khi giao trách nhiệm sát sao cho cá nhân người đứng đầu từng Bộ, địa phương, từng doanh nghiệp.  

GS Nguyễn Mại lấy ví dụ từ thương vụ mua cổ phiếu của Tập đoàn General Motor trị giá 50 tỷ USD của Chính phủ Mỹ từ năm 2008 để cứu doanh nghiệp này. Trong tuần này, Chính phủ Mỹ vừa thoái vốn khỏi tập đoàn General Motor và công bố khoản lỗ 14,2 tỷ USD. Điều rút ra ở đây là, khi Nhà nước cân nhắc quyết định mua hay bán cổ phần của doanh nghiệp, không nhất thiết đặt nặng vấn đề đầu tư, nghĩa là bắt buộc phải có lãi, mà cần coi trọng hơn đến tác động tổng thể của việc nâng cao hiệu quả của doanh nghiệp sau tái cơ cấu.

Hiện tại, Bộ Tài chính đang trình Chính phủ cho phép các DNNN trong trường hợp đặc biệt có thể thoái phần vốn đã đầu tư ngoài ngành với mức giá thấp hơn giá trị mua ban đầu. Cơ sở của đề xuất này là khoản đầu tư ngoài ngành có thể lỗ, nhưng cái lợi là đẩy nhanh quá trình thoái vốn ngoài ngành, tăng hiệu quả của DNNN sau khi thoái vốn. Đây được xem là một trong các biện pháp đẩy nhanh quá trình tái cơ cấu DNNN vốn ì ạch trong năm 2013.

Theo VTV