Nhân rộng các mô hình kinh tế tập thể

Trong quá trình xây dựng NTM, kinh tế tập thể mà nòng cốt là các hợp tác xã (HTX), tổ hợp tác đóng vai trò hết sức quan trọng, giải quyết việc làm và nâng cao thu nhập cho người dân. Tuy nhiên, để phát huy hiệu quả, cần có những bước đi phù hợp và sự nhìn nhận đầy đủ hơn nữa để hoạt động của các HTX, tổ hợp tác phát triển bền vững, đi vào chiều sâu, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả phong trào  xây dựng NTM.

Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, ông Phan Văn Bảo, Trưởng Ban Tổ chức Phong trào thuộc Liên minh HTX và Doanh nghiệp ngoài Quốc doanh (DNNQD) tỉnh cho biết: Mặc dù vai trò của kinh tế tập thể quan trọng như vậy, nhưng để phát huy hiệu quả của nó phục vụ đắc lực cho xây dựng NTM trên địa bàn tỉnh cũng có không ít trở ngại. Đó là năng lực hoạt động của nhiều HTX rất thấp, nhiều nơi ở trong tình trạng khó khăn, yếu kém do không có tài sản thế chấp, cũng như chưa có được phương án sản xuất, kinh doanh khả thi và cụ thể. Mặt khác, nhiều HTX nông nghiệp chưa mở thêm được dịch vụ phục vụ đời sống cho thành viên và cộng đồng dân cư, chưa khai thác được yêu cầu thực tế của hộ nông dân trên địa bàn; sự liên kết, hợp tác của các HTX chưa chặt chẽ, hiệu quả thấp. Thêm vào đó, nhận thức của một số cấp uỷ, chính quyền, đoàn thể về HTX còn nhiều hạn chế; người dân do thói quen sản xuất nhỏ lẻ, nên khi tham gia vào HTX chưa thực sự mạnh dạn trong việc đầu tư, góp vốn. Việc huy động nguồn nhân lực để đảm đương quá trình phát triển của thành phần kinh tế quan trọng này cũng còn nhiều trở ngại…

Trên cơ sở phân tích, đánh giá thực trạng một cách tổng thể, với vai trò là cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo phát triển kinh tế tập thể của tỉnh, Liên minh HTX và DNNQD tỉnh đã có những giải pháp thiết thực nhằm thúc đẩy mô hình này phát triển. Cụ thể, đơn vị đã chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng tham mưu cho UBND tỉnh tăng cường hoạt động của Ban Chỉ đạo, thành lập đoàn kiểm tra liên ngành để kiểm tra việc thực hiện Luật Hợp tác xã năm 2012 tại các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh. Trên cơ sở kết quả kiểm tra, tổng hợp báo cáo, đơn vị đã tham mưu UBND tỉnh ban hành cơ chế cụ thể hoá chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể mà nòng cốt là HTX trên địa bàn tỉnh. Song song với đó, Liên minh HTX và DNNQD tỉnh cũng tiếp tục thực hiện chương trình đồng hành cùng doanh nghiệp, nắm tình hình hoạt động của HTX, tổ hợp tác và những khó khăn, vướng mắc cần tháo gỡ để báo cáo kịp thời các sở, ngành chức năng và UBND tỉnh có giải pháp khắc phục.

Đặc biệt, với chức năng và nhiệm vụ của mình, đơn vị đã và đang tập trung làm tốt công tác tư vấn, hỗ trợ xây dựng các mô hình HTX kiểu mới, gắn với hoạt động chuỗi sản phẩm, các cửa hàng kinh doanh, tham gia sản xuất các sản phẩm OCOP, xây dựng mô hình Liên hiệp các HTX; phối hợp với các địa phương thực hiện nghiêm túc các chỉ đạo của Trung ương và của tỉnh về việc thành lập mới các HTX trên địa bàn tỉnh. Đồng thời xây dựng chương trình, chủ động phối hợp với các sở, ngành liên quan của tỉnh mở các lớp tập huấn bồi dưỡng cán bộ quản lý HTX để nâng cao năng lực lãnh đạo của ban quản trị, người đứng đầu các HTX, tổ hợp tác. Ngoài ra, công tác hỗ trợ HTX vay vốn với lãi suất ưu đãi, tạo điều kiện phát triển sản xuất, kinh doanh hiệu quả cũng được đơn vị chú trọng thông qua việc làm tốt công tác tư vấn, hướng dẫn thủ tục, lập hồ sơ vay vốn từ các nguồn, nên đã tạo điều kiện thuận lợi cho kinh tế tập thể phát triển...

Với những cách làm đó, đến nay kinh tế tập thể trên địa bàn toàn tỉnh đã bắt đầu có những bước phát triển mới, khẳng định được vị trí, vai trò của mình. Tính đến nay, toàn tỉnh có 85 tổ hợp tác với 330 thành viên; 380 HTX, trong đó có 234 HTX hoạt động trong lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp; 29 HTX xây dựng CN-TTCN; 35 HTX thương mại - dịch vụ; 12 HTX vận tải và 70 HTX hoạt động trong các lĩnh vực khác đã giải quyết việc làm, thu nhập ổn định cho hàng vạn lao động. Đáng chú ý, từ đầu năm đến nay, trên địa bàn đã có 34 HTX được thành lập mới và đang hoạt động khá hiệu quả trong nhiều lĩnh vực. 

Ông Nguyễn Văn Nghi, Chủ tịch Liên minh HTX và DNNQD tỉnh khẳng định: Mặc dù có những khó khăn nhất định, nhưng đến nay, các HTX trên địa bàn tỉnh vẫn duy trì hoạt động ổn định, một số HTX đã vươn lên tổ chức sản xuất, kinh doanh tốt. Hoạt động của nhiều HTX cũng đa dạng hơn, theo xu hướng sản xuất kinh doanh tổng hợp, gắn với dịch vụ phục vụ lợi ích cho HTX và thành viên. Để tiếp tục nâng cao năng lực, hiệu quả của mô hình này trong thời gian tới, trước mắt cần phát huy vai trò của Ban Chỉ đạo phát triển kinh tế tập thể các cấp, tích cực hơn nữa trong công tác tham mưu cho cấp uỷ, chính quyền, tổ chức đoàn thể thực hiện tốt việc củng cố và phát triển kinh tế tập thể. Nâng cao vai trò quản lý nhà nước, các sở, ban, ngành, các huyện, thị xã, thành phố có liên quan tham mưu đề xuất với Tỉnh uỷ, UBND tỉnh có chính sách phù hợp và tổ chức thực hiện có hiệu quả các chính sách để hỗ trợ kinh tế tập thể. Cùng với đó, công tác đào tạo và bồi dưỡng cán bộ HTX cũng cần được chú trọng hơn; đặc biệt là phát huy vai trò cầu nối kinh tế hộ với các doanh nghiệp và thị trường… Quan trọng hơn cả là tự thân các HTX cần phát huy mạnh mẽ nội lực, có định hướng phát triển rõ ràng để nâng cao chất lượng hoạt động, kinh doanh.

Quang Minh