Cửa Ông – Cặp Tiên vào hội

Nằm trong chuỗi các sự kiện của Năm Du lịch quốc gia 2018 - Hạ Long - Quảng Ninh, Lễ hội đền Cửa Ông năm nay được tổ chức hoành tráng, sôi động, gắn với đón nhận Bằng xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt đền Cửa Ông (TP Cẩm Phả, huyện Vân Đồn).

Đông đảo người dân tham gia nghi thức Lễ rước Đức Ông. Ảnh: Minh Đức

Niềm vui nhân đôi

Lễ hội đền Cửa Ông thường được tổ chức lớn 2 năm/lần vào năm chẵn. Tuy nhiên, 2 năm gần đây, đền đều mở hội gắn với niềm vui lớn của người dân và du khách, đó là vinh danh Di sản văn hoá phi vật thể quốc gia Lễ hội đền Cửa Ông vào năm 2017 và năm nay là đón Bằng xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt đền Cửa Ông.

Để tạo điều kiện cho người dân về dự lễ hội, Ban Tổ chức đã quyết định khai hội vào chủ nhật 18/3 (tức 2/2 năm Mậu Tuất), sớm hơn thông thường 1 ngày, tuy nhiên vẫn giữ đầy đủ các nghi lễ tín ngưỡng truyền thống. Có mặt tại Khu di tích đền Cửa Ông vào ngày 18/3, chúng tôi nhận thấy đông đảo người dân, du khách đã đến từ rất sớm để tham gia nghi lễ rước Đức Ông – điểm nhấn quan trọng của lễ hội. Đoàn rước xuất phát từ đền Thượng, đi dọc đường nghinh thần qua khu tượng đài cũ, dừng chân xem diễn tích ngợi ca cuộc đời, công đức của Hưng Nhượng Đại Vương Trần Quốc Tảng, thần chủ đền Cửa Ông, cũng là danh tướng có công lao to lớn trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông thời Trần, sau đó đi theo tuyến đường bao biển và trở về sân lễ hội. Nếu như đoàn rước trên bộ kéo dài trên các tuyến phố, thu hút sự tham gia của hàng nghìn người, thì dưới biển năm nay cũng có 20 thuyền rồng của TP Cẩm Phả và huyện Vân Đồn kết hợp rước dưới biển.

Chương trình nghệ thuật “Bản hùng ca cửa biển” được đầu tư dàn dựng công phu. Ảnh: Minh Đức

Tối 18/3, phần nghi lễ đón Bằng xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt diễn ra trang trọng, ngắn gọn, trong đó điểm nhấn thu hút du khách là chương trình nghệ thuật “Bản hùng ca cửa biển” được đầu tư dàn dựng công phu. Qua đây đã tái hiện phần nào cuộc đời, những chiến công hiển hách của danh tướng Trần Quốc Tảng, hào khí Đông A thời Trần, cũng như quảng bá về những giá trị lịch sử, văn hóa của Cẩm Phả, Vân Đồn, tiềm năng, sự phát triển đi lên của vùng đất Cửa Suốt hôm nay. Màn pháo hoa rực rỡ trong phần kết chương trình cũng để lại ấn tượng đặc biệt với đông đảo người dân, du khách về với lễ hội.

Là lễ hội truyền thống lớn của tỉnh và cả nước, Lễ hội đền Cửa Ông những năm gần đây cũng được mở rộng về phần hội. Năm nay, các trò chơi dân gian được tổ chức chủ yếu vào ngày hôm sau, với đa dạng các hoạt động, như: Tổ tôm điếm, kéo co, thi nấu cơm, têm trầu, soạn lễ, chọi gà, thi đấu cờ người, bịt mắt đập niêu, đẩy gậy...

Sôi nổi các trò chơi dân gian tại lễ hội. Ảnh: Minh Đức

Cơ hội lớn, kỳ vọng lớn

Đền Cửa Ông – đền Cặp Tiên đều là những điểm đến thu hút đông đảo người dân, du khách bốn phương, nhất là vào mùa xuân. Về với lễ hội đền Cửa Ông năm nay, người dân, du khách đều phấn khởi bởi cơ sở hạ tầng di tích ngày càng hoàn thiện, khang trang hơn. Thực hiện Quy hoạch tổng thể bảo tồn khu di tích lịch sử đền Cửa Ông, nơi đây đã và đang được đầu tư trên diện tích hơn 18ha, tổng giá trị đầu tư trên 800 tỷ đồng từ nguồn công đức của du khách thập phương, huy động xã hội hóa và ngân sách tỉnh, TP Cẩm Phả.

Đền Cặp Tiên được trang hoàng, vệ sinh môi trường luôn được đảm bảo. Ảnh: Minh Đức

Đến nay, nhiều hạng mục đã được triển khai hoàn thiện, như: Giải phóng mặt bằng, xây dựng đường giao thông từ quốc lộ 18A đến chân cầu Vân Đồn 1 để tránh ùn tắc giao thông, hệ thống điện chiếu sáng, tiểu cảnh, cây xanh, bồn hoa xung quanh khu vực di tích, sân lễ hội, phục dựng lại đền Trung thờ Khâm sai Đông đạo Tiết chế Hoàng Cần, mở rộng đường lên đền Thượng, lầu chuông, nhà bia ghi chứng tích... Đặc biệt, tượng đài Đức Ông Trần Quốc Tảng đã được di chuyển lên trên vị trí đồi cao, với tầm nhìn thoáng đãng, hướng thẳng ra Vịnh Bái Tử Long; đồng thời xây dựng bức phù điêu lớn tôn vinh công đức các vị nhân thần được thờ tại đền Cửa Ông.

Đánh giá về việc thực hiện quy hoạch này cũng như công tác tổ chức, quản lý lễ hội, ông Vũ Quyết Tiến, Chủ tịch UBND TP Cẩm Phả, khẳng định: Quy hoạch được thực hiện hiệu quả, đã tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân và du khách thập phương về chiêm bái, tham gia lễ hội. Công tác đảm bảo ANTT, phòng, chống cháy nổ, vệ sinh môi trường trong khu di tích được đặc biệt quan tâm. Công tác quản lý tiền công đức, tiền giọt dầu chặt chẽ, công khai, minh bạch, sử dụng đúng mục đích tu bổ di tích ngày càng khang trang hơn, trở thành mô hình mẫu trong quản lý tiền công đức, tiền giọt dầu tại các di tích trên địa bàn tỉnh và mô hình điểm của cả nước...

Lực lượng CSGT phân luồng, đảm bảo ANTT tại Lễ hội đền Cửa Ông. Ảnh: Minh Đức

Nỗ lực của TP Cẩm Phả những năm qua được người dân, du khách đánh giá cao. Với sự vinh danh Di sản văn hoá phi vật thể quốc gia Lễ hội đền Cửa Ông, Di tích quốc gia đặc biệt đền Cửa Ông, là cơ hội cho địa phương tiếp tục bảo tồn, phát huy giá trị xứng tầm vị thế di sản. Về chung vui với di sản trong dịp này, đồng chí Trương Hoà Bình, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ, nhấn mạnh: Khu di tích lịch sử đền Cửa Ông hội tụ các giá trị đặc sắc, quý giá. Địa danh này mang đậm giá trị văn hóa, lịch sử với tiềm năng du lịch to lớn cần được phát huy, khai thác hiệu quả phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Lễ hội đền Cửa Ông là một phần không thể thiếu trong đời sống tâm linh, sinh hoạt văn hóa cộng đồng của nhân dân địa phương và là điểm đến thu hút du khách từ mọi miền đất nước, góp phần tích cực trong mở rộng giao lưu với các nền văn hóa các vùng, miền của đất nước, cũng là điểm đến của khách quốc tế. Vì vậy, Quảng Ninh cần tiếp tục phát huy, khai thác các giá trị văn hóa tốt đẹp của lễ hội, đồng thời giữ gìn và bảo vệ môi trường trong khu di tích luôn văn minh, xanh, sạch, đẹp...

Phan Hằng