Cùng hành động để chấm dứt đại dịch AIDS

Nhằm hiện thực hóa mục tiêu chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030, Quảng Ninh tiếp tục triển khai nhiều giải pháp để nâng cao hiệu quả phòng, chống HIV/AIDS. Tăng cường công tác tuyên truyền, truyền thông; triển khai tư vấn, xét nghiệm và sàng lọc; điều trị bệnh nhân HIV/AIDS bằng thuốc kháng vi rút (ARV), góp phần nâng sức khoẻ cho người bệnh, giúp họ giảm kỳ thị và hoà nhập cộng đồng.

Từ đầu năm 2021 đến nay, do ảnh hưởng của dịch Covid-19 nên các hoạt động, truyền thông phòng, chống HIV/AIDS chủ yếu qua hệ thống loa, đài phát thanh, truyền hình, trang điện tử, fanpage... Theo thống kê của ngành Y tế, toàn tỉnh đã tiến hành 56.505 lượt truyền thông dưới các hình thức, thu hút gần 2 triệu lượt người tham gia.

Các chương trình can thiệp, giảm tác hại dự phòng lây nhiễm HIV đối với người nhiễm HIV được các đơn vị, địa phương triển khai bài bản. Hiện 100% xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh có mạng lưới cộng tác viên, tuyên truyền viên đồng đẳng tham gia can thiệp giảm tác hại tại cộng đồng; can thiệp dự phòng lây nhiễm HIV trong nhóm người có nguy cơ cao.

Hoạt động can thiệp giảm tác hại được duy trì và triển khai tại 7 địa bàn trọng điểm gồm: Hạ Long, Cẩm Phả, Vân Đồn, Đông Triều, Uông Bí, Móng Cái và Quảng Yên, cho các nhóm đối tượng có nguy cơ cao, nghiện chích ma tuý, mại dâm, nam quan hệ tình dục đồng giới và nhóm di biến động. Tập trung vào các hoạt động truyền thông thay đổi hành vi; hướng dẫn sử dụng bơm kim tiêm sạch, sử dụng bao cao su đúng cách; vận động, giới thiệu tiếp cận các dịch vụ hỗ trợ (khám chữa bệnh, tư vấn xét nghiệm tự nguyện...), đảm bảo các yêu cầu về phòng, chống dịch Covid-19.

Từ đầu năm đến nay, nhân viên tiếp cận cộng đồng, các cộng tác viên, các phòng tư vấn, cơ sở y tế trong toàn tỉnh đã tiếp cận và cấp gần 440.000 bơm kim tiêm sạch, 227.509 bao cao su cho các đối tượng có nguy cơ cao lây nhiễm HIV, góp phần giảm tỷ lệ lây nhiễm HIV trong nhóm nghiện chích ma túy và nhóm mại dâm.

Quảng Ninh tiếp tục mở rộng độ bao phủ các dịch vụ và nâng cao chất lượng của dịch vụ dự phòng, xét nghiệm HIV, BHYT và điều trị HIV/AIDS đến mọi người dân. Từ đầu năm đến nay, các phòng xét nghiệm trên địa bàn tỉnh đã thực hiện 107.846 mẫu xét nghiệm sàng lọc, phát hiện 374 mẫu HIV dương tính; đã làm xét nghiệm PCR chẩn đoán HIV cho 55 trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV (trong đó 55 trẻ đều có kết quả xét nghiệm PCR âm tính).

Hiện nay, ngành Y tế Quảng Ninh hiện duy trì hoạt động của 12 phòng khám ngoại trú điều trị ARV, trong đó có 1 phòng khám ngoại trú nhi. Công tác điều trị HIV bằng ARV được thực hiện hiệu quả với 5.100 bệnh nhân; trong đó 5.041 người lớn, 59 trẻ em. Ngoài ra có 126 bệnh nhân điều trị trong trại giam. Quá trình xét nghiệm theo dõi cho thấy tỷ lệ bệnh nhân điều trị ARV có tải lượng HIV thấp dưới ngưỡng ức chế đạt 94% (839/891 mẫu thực hiện). Hiện có 94,8% bệnh nhân nhiễm HIV/AIDS ở cộng đồng có BHYT và có 2.878 bệnh nhân đang nhận thuốc ARV từ nguồn BHYT.

Chương trình dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con được triển khai ở tất cả các địa phương trong tỉnh, trong đó có 6 cơ sở sản khoa cung cấp thuốc ARV điều trị dự phòng lây truyền từ mẹ sang con. Từ năm 2019, Quảng Ninh triển khai điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV bằng thuốc kháng HIV (PrEP) ở các phòng khám ngoại trú tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh, Bệnh viện Đa khoa Cẩm Phả và Trung tâm Y tế huyện Vân Đồn cho hơn 158 bệnh nhân.

Bên cạnh đó, ngành Y tế tiếp tục duy trì điều trị methadone cho 1.009 bệnh nhân tại 5 cơ sở điều trị methadone ở Hạ Long, Cẩm Phả, Uông Bí, Vân Đồn, Đông Triều. Điều trị methadone giúp cho người nghiện ma tuý dạng thuốc phiện không còn dùng chung bơm kim tiêm do tiêm chích ma tuý, góp phần làm giảm sự lây truyền HIV, viêm gan B, viêm gan C và một số bệnh xã hội, cải thiện sức khỏe, tình hình an ninh trật tự và an toàn xã hội được ổn định.

Theo thống kê của ngành Y tế, tính đến ngày 14/11/2021, toàn tỉnh có 5.667 người nhiễm HIV/AIDS còn sống và xác định đúng địa chỉ có mặt trên địa bàn tỉnh; số người đã tử vong do HIV/AIDS là 5.704 người. Số nhiễm HIV mới được phát hiện trong năm nay là 218 người. Tỷ lệ hiện nhiễm HIV tại Quảng Ninh là 0,41%.

Với những giải pháp đồng bộ triển khai thực hiện thời gian qua, tốc độ lây lan của dịch HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh đã được kiềm chế ở mức thấp hơn so với mục tiêu đề ra, số người nhiễm HIV, bệnh nhân AIDS và tử vong do AIDS phát hiện hằng năm đều giảm. Vấn đề kỳ thị, phân biệt đối xử với người nhiễm HIV đã giảm nhiều so với trước đây...