Dấu ấn MTTQ các cấp với công tác bảo vệ môi trường

Những năm qua, MTTQ các cấp trong tỉnh đã cùng với chính quyền và các đoàn thể tích cực triển khai nhiều hoạt động thiết thực chung tay bảo vệ môi trường (BVMT). Nhờ đó, đã góp phần tạo chuyển biến tích cực từ các địa bàn dân cư, nhất là ý thức của người dân về vấn đề vệ sinh môi trường ngày càng được nâng cao.

Tham gia có hiệu quả vào công tác BVMT không chỉ là một phong trào thi đua được MTTQ Việt Nam chú trọng phát động, mà nội dung này đã được ghi rõ trong các văn bản có liên quan của Đảng và Nhà nước. Cụ thể, trách nhiệm và quyền hạn của Mặt trận về vấn đề này đã được nêu rõ tại Điều 157 của Luật BVMT năm 2020, gồm: Tuyên truyền, vận động các tổ chức thành viên và nhân dân tham gia hoạt động BVMT; thực hiện tư vấn, phản biện, giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về BVMT theo quy định của pháp luật.

Trên cơ sở quy định pháp luật và những nhiệm vụ được Trung ương MTTQ Việt Nam triển khai, những năm qua, Ủy ban MTTQ tỉnh đều rất chú trọng đưa nhiệm vụ BVMT và ứng phó với biến đổi khí hậu vào trong chương trình phối hợp và thống nhất hành động hằng năm. Hệ thống MTTQ các cấp từ tỉnh đến cơ sở tiếp tục thực hiện đồng bộ, lồng ghép công tác giữ gìn, BVMT sống vào hàng loạt các phong trào, cuộc vận động mà Mặt trận và các đoàn thể chủ trì, phát động. Bao gồm cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” với những cách làm linh hoạt tại từng địa bàn dân cư. Nhất là phát huy hiệu quả các hoạt động tự quản của cộng đồng trong việc chăm sóc các tuyến đường hoa, cây xanh, quản lý thùng rác công cộng...

Các cán bộ, đoàn viên, hội viên các tổ chức thành viên của Mặt trận cũng ghi dấu ấn mạnh mẽ trong các mô hình hoạt động sáng tạo, như: “Phụ nữ nói không với túi ni lông và sản phẩm nhựa dùng 1 lần”; "phụ nữ dùng làn đi chợ"; "Thanh niên tình nguyện chống rác thải nhựa”, “Hãy làm sạch biển”; cửa hàng, siêu thị, quán cà phê hạn chế sản phẩm nhựa dùng 1 lần; huy động nhân dân tham gia tổng vệ sinh chung vào ngày cuối tuần, không thả rông gia súc, gia cầm, vứt rác đúng nơi quy định... Hiệu ứng của mô hình đã có tác dụng lan tỏa đến nhiều địa phương, trở thành phong trào có tính quần chúng, góp phần hiện thực các tiêu chí về môi trường trong xây dựng nông thôn mới.

Ủy ban MTTQ các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh cũng đã chủ động tham mưu cho cấp ủy, phối hợp với chính quyền cùng cấp để lựa chọn, xây dựng thành công các mô hình điểm “Khu dân cư BVMT và ứng phó biến đổi khí hậu”. Các nội dung chính của mô hình gồm: Nhân dân tự giác thực hiện hương ước, quy ước hoặc bản cam kết về BVMT và ứng phó với biến đổi khí hậu tại nơi cư trú, với tỷ lệ hộ dân đăng ký thực hiện các tiêu chí đạt từ 90% trở lên; có các tổ chức tự quản và hoạt động tích cực, đánh giá hiệu quả trên cơ sở kiểm tra, đánh giá thường xuyên. Đồng thời phải có các hình thức, biện pháp thu gom, phân loại rác thải do cộng đồng dân cư tự tổ chức thực hiện; đường làng, ngõ xóm, ngõ phố thường xuyên được giữ gìn vệ sinh, sạch đẹp, có cây xanh trồng tại nơi công cộng... Từ đó rút kinh nghiệm và triển khai nhân rộng mô hình tới nhiều khu dân cư lân cận, có sự tương đồng về đặc điểm dân cư, tự nhiên để cùng thực hiện.

Trong công tác thông tin, tuyên truyền, vận động của MTTQ các cấp cũng tập trung vào nhiệm vụ nâng cao nhận thức, ý thức, trách nhiệm của cán bộ, đoàn viên, hội viên và nhân dân về BVMT từ các khu dân cư, ngay từ mỗi hộ gia đình. Công tác này càng được đẩy mạnh vào dịp cao điểm trong năm, như: Ngày Môi trường thế giới (ngày 5/6 hàng năm), Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam (từ ngày 1-8/6 hàng năm), Tuần lễ làm cho thế giới sạch hơn (tuần 3 của tháng 9 hàng năm), Giờ Trái đất (thứ 7 cuối cùng của tháng 3 hàng năm)... Nội dung này cũng đã được đưa vào chương trình tập huấn về BVMT cho cán bộ làm công tác mặt trận, tuyên truyền viên, cộng tác viên ở các cấp, để qua đó phát huy vai trò tham gia tư vấn, góp ý vào các chương trình, dự án về BVMT tại địa phương, cơ sở.