Để cụm công nghiệp phát triển bền vững

Quy hoạch, xây dựng các cụm công nghiệp (CCN) được tỉnh Quảng Ninh chủ động thực hiện từ rất sớm, với mong muốn thu hút đầu tư, hình thành các CCN hiện đại, đáp ứng nhu cầu sản xuất, kinh doanh của các chủ cơ sở tiểu thủ công nghiệp. Hiện nay, UBND tỉnh đang tích cực chỉ đạo các sở, ngành, địa phương kiểm tra, đôn đốc các chủ đầu tư thực hiện đúng các cam kết về tiến độ xây dựng CCN; rà soát, tham mưu bổ sung, điều chỉnh quy hoạch các CCN trên địa bàn tỉnh đảm bảo phù hợp với các quy hoạch đã được phê duyệt...

Tăng sức hút cho các cụm công nghiệp

Theo điều chỉnh cục bộ quy hoạch phát triển CCN trên địa bàn tỉnh đến năm 2020 được UBND tỉnh ban hành tại Quyết định số 1333/QĐ-UBND ngày 23/4/2018, hiện toàn tỉnh có 10 CCN, tổng diện tích trên 489ha, nằm ở các địa phương Hạ Long, Đông Triều, Ba Chẽ, Cẩm Phả, Uông Bí. Hiện đã có 6 CCN được thành lập, là: CCN Kim Sen (TX Đông Triều); CCN Hà Khánh, CCN Hoành Bồ (TP Hạ Long); CCN Cẩm Thịnh (TP Cẩm Phả); CCN Nam Sơn (huyện Ba Chẽ); CCN liên phường Phương Đông - Phương Nam (TP Uông Bí).

Các CCN được thẩm định, báo cáo đề xuất thành lập, mở rộng, điều chỉnh, bổ sung quy hoạch đều đảm bảo theo đúng trình tự, quy định tại Nghị định số 68/2017/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý, phát triển CCN và Thông tư số 15/2017/TT-BCT của Bộ Công Thương; đáp ứng yêu cầu của quản lý quy hoạch, đảm bảo tính đồng bộ, phù hợp với các quy hoạch liên quan và yêu cầu của nhà đầu tư phát triển hạ tầng kỹ thuật CCN.

Để thu hút các nhà đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật CCN, tỉnh đã dành nguồn lực đầu tư xây dựng hạ tầng giao thông, điện, nước đến tận chân hàng rào CCN; hỗ trợ chủ đầu tư giải quyết vấn đề về thuê đất, thu hút các nhà đầu tư thứ cấp. Đến nay, nhiều CCN trên địa bàn tỉnh có tỷ lệ lấp đầy từ 70-100%.

Điển hình như tại CCN Hà Khánh (TP Hạ Long), CCN này được thành lập theo Quyết định số 1181/QĐ-UBND ngày 5/5/2015 của UBND tỉnh, do Công ty CP Tập đoàn kinh tế Hạ Long làm chủ đầu tư, có diện tích trên 50ha. Hiện chủ đầu tư đã dành trên 180 tỷ đồng đầu tư hệ thống công trình hạ tầng kỹ thuật dùng chung của CCN theo hướng đồng bộ, hiện đại, bao gồm cổng, tường rào, nhà bảo vệ, nhà điều hành, đường giao thông nội bộ, cấp điện, cấp nước, vỉa hè, cây xanh, thoát nước, trạm xử lý nước thải (công suất 800m³/ngày đêm), đảm bảo phục vụ cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của các nhà đầu tư thứ cấp. Được biết, đến nay CCN Hà Khánh đã có 136 nhà đầu tư thứ cấp thực hiện thuê đất, tỷ lệ lấp đầy đạt 99% diện tích. Nhiều doanh nghiệp di dời vào CCN này đều bày tỏ sự hài lòng và quyết tâm gắn bó lâu dài để phát triển.

Ông Nguyễn Văn Chương, Giám đốc Công ty TNHH Cơ khí Văn Chương (CCN Hà Khánh), chia sẻ: Doanh nghiệp chúng tôi đã chuyển vào CCN từ năm 2014. Từ khi vào đây, tôi thấy CCN đều đáp ứng đủ các tiêu chí, môi trường và yêu cầu làm việc cho doanh nghiệp. Khi chuyển vào CCN, chúng tôi cũng đều được hỗ trợ các chính sách di dời hợp lý; trong quá trình sản xuất đều nhận được sự quan tâm của của đơn vị quản lý CCN, tạo điều kiện cho chúng tôi kinh doanh sản xuất thuận lợi. Qua thời gian làm việc, đến nay, chúng tôi vẫn đang tiếp tục phát triển doanh nghiệp tại CCN Hà Khánh và dự kiến sẽ mở rộng, gắn bó lâu dài với CCN.

CCN Cẩm Thịnh (TP Cẩm Phả) được hoàn thiện và đi vào hoạt động từ tháng 5/2019, diện tích trên 76,27ha. Đến nay, có trên 200 nhà đầu tư thứ cấp đăng ký vào sản xuất, kinh doanh, tỷ lệ lấp đầy đạt 80% diện tích, trong đó có gần 30 cơ sở đang đầu tư xây dựng hạ tầng nhà xưởng, nhiều cơ sở đã đi vào hoạt động ổn định.

Ông Bùi Xuân Tờ, Tổng Giám đốc Công ty CP Tập đoàn kinh tế Hạ Long, cho biết: Là chủ đầu tư xây dựng CCN Cẩm Thịnh, CCN Hà Khánh tôi thấy việc triển khai xây dựng và hỗ trợ di dời đối với các cơ sở TTCN đến nơi tập trung là việc làm hết sức cần thiết trong bối cảnh phát triển như hiện nay. Qua đó, giúp giảm thiểu ô nhiễm do các cơ sở TTCN gây ra và đảm bảo môi trường trong khu dân cư, đô thị. Từ đó, tiến tới hình thành được một nền công nghiệp theo hướng thân thiện với môi trường và hình thành tư duy mới trong định hướng phát triển các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh. Hiện nay, chúng tôi đang tiếp tục tập trung xây dựng hạ tầng kỹ thuật CCN Phương Nam, TP Uông Bí diện tích 62,65ha đã được UBND tỉnh thành lập tại Quyết định số 729/QĐ-UBND ngày 9/3/2021. Dự kiến, CCN sẽ được hoàn thành vào cuối năm 2021 với tỷ lệ bao phủ trên 140 doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Mặc dù tỉnh có những chính sách hỗ trợ, tuy nhiên việc di dời các cơ sở TTCN vào CCN vẫn gặp một số khó khăn do quỹ đất thực hiện di dời, cũng như tìm kiếm các nhà đầu tư hạ tầng CCN. Ngoài CCN Hà Khánh, đạt tỷ lệ lấp đầy 99%; CCN Kim Sen đạt tỷ lệ lấp đầy 73,3%,... thì một số địa phương có nhiều cơ sở phải di dời đã hình thành CCN nhưng chưa thu hút được nhà đầu tư hoặc chưa có CCN để phục vụ di dời.

Trước những vướng mắc đó, Sở Công Thương đã phối hợp với các sở, ngành liên quan, các địa phương tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn và hỗ trợ các cơ sở di dời theo đúng quy định; hướng dẫn các huyện, thị xã, thành phố chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn và UBND các xã, phường, thị trấn phối hợp với đơn vị trên địa bàn trong tuyên truyền, phổ biến đến các đối tượng có liên quan bằng nhiều hình thức; xây dựng kế hoạch, thành lập ban chỉ đạo, tổ công tác triển khai rà soát, thống kê và thực hiện kế hoạch di dời... Đồng thời, thường xuyên tham mưu cho UBND tỉnh rà soát, điều chỉnh phương án quy hoạch CCN phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đã được phê duyệt; tập trung triển khai thực hiện di dời đối với các cơ sở tự chuyển đổi ngành nghề hoặc tự chấm dứt hoạt động; đôn đốc chủ đầu tư khẩn trương hoàn thiện đầu tư hạ tầng CCN trên địa bàn theo đúng tiến độ, ưu tiên quỹ đất phục vụ việc di dời trên địa bàn theo đúng kế hoạch, lộ trình.

Cần tiếp tục có chiến lược dài hơi

Theo quy hoạch được duyệt, giai đoạn đến hết năm 2020, trên địa bàn tỉnh có 10 CCN với diện tích trên 484ha, đến nay đã quy hoạch đủ 10/10 CCN. Tuy nhiên, mới có 7/10 CNN đã thành lập và đang hoàn thiện hồ sơ thành lập, 3 CCN chưa thành lập do vị trí không phù hợp, đề xuất vị trí mới trong phương án phát triển CCN trên địa bàn để chờ quy hoạch thành lập thời gian tới.

Từ thực trạng trên có thể thấy, để tạo sức hút cho các CCN, bên cạnh việc tháo gỡ kịp thời những khó khăn, rất cần có một chiến lược dài hơi để tăng cường thu hút và nâng cao hiệu quả đầu tư từ các tập đoàn, doanh nghiệp có tiềm lực. Ðồng thời, vận dụng hiệu quả các chính sách ưu đãi thu hút đầu tư, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, quy hoạch CCN phải được gắn kết chặt chẽ với lợi thế cạnh tranh từng địa phương... Mới đây, cùng với việc điều chỉnh, bổ sung Quy hoạch phát triển cụm công nghiệp (CCN) đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030, tỉnh cũng đang xây dựng “Chính sách khuyến khích đầu tư, phát triển CCN trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đến năm 2025”.

Hiện Sở Công Thương cũng đã thực hiện lập báo cáo đề xuất phát triển CCN để đưa vào quy hoạch tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2021-2030. Theo đó, sẽ thực hiện ưu tiên hình thành, phát triển một số tổ hợp CCN chuyên ngành phục vụ thu hút đầu tư các dự án công nghiệp chế biến chế tạo, công nghiệp hỗ trợ của cá nhà đầu tư chiến lược tại các địa phương như: Hạ Long, Quảng Yên, Uông Bí... Cùng với đó, tiếp tục phát triển các CCN có quy mô phù hợp nhằm thu hút các doanh nghiệp nhỏ và vừa, các cơ sở sản xuất hộ gia đình đầu tư phát triển công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp...