Dẻo thơm bánh bạc đầu

Ngoài các loại bánh ngon có tiếng như bánh chưng cơm lông, bánh gio, bánh tài lồng ệp, còn một loại bánh nữa mà chỉ nhắc đến tên thôi đã khiến cho người ta cảm thấy vô cùng tò mò và thích thú, đó chính là bánh bạc đầu ở Hải Hà quê tôi.

Bánh bạc đầu đối với chúng tôi là cả một trời kỷ niệm, hồi ức đáng nhớ từ nhỏ. Nhớ khi bé, nghe cái tên bánh lạ lẫm này tôi nghĩ có phải món bánh này chỉ dành cho người già hoặc có khi nào ăn vào sẽ bạc đầu như tên gọi của món bánh không? Nhưng không phải vậy! Bánh này được làm từ bột gạo nếp, làm xong người thợ sẽ để dư một phần bột nếp, gọi là "bột đầu". Thứ bột đầu màu trắng này được dùng để phủ bên ngoài vừa có tác dụng chống dính, vừa đẹp, ngon mắt. Tên bánh bạc đầu có lẽ bắt nguồn từ đó.

Bánh bạc đầu đặc sản mang hương vị thơm ngon và nhiều kỷ niệm đẹp trong tôi

Bánh bạc đầu làm vô cùng đơn giản. Hồi tôi còn nhỏ, trong những ngày mưa nhàn rỗi, bà ngoại tôi cũng hay làm bánh này. Một ngày mưa lạnh, gió thổi vun vút, ngồi quanh bếp lò mà được ăn một miếng bánh bạc đầu, thơm mùi đường cát, lạc vừng, ngồi quây quần bên gia đình là điều hạnh phúc, là kỷ niệm ngọt ngào tôi vẫn nhớ đến bây giờ.

Tôi còn nhớ, bà ngoại tôi lưng đã còng mà vẫn dậy sớm ngâm gạo nếp cho mềm, vớt mang đi giã. Hồi đó cả xóm chỉ có 1, 2 cái cối đá, người giã đứng lên cối đá, một tay bám vào sợi dây dài được nối lên mái nhà, để lấy thăng bằng. Giã gạo mất 2-3 giờ tùy vào lượng gạo nếp ngâm, người giã gạo cứ như vũ công uyển chuyển...

Ngày nay việc giã gạo đơn giản hơn. Nguyên liệu làm bánh đơn giản và dễ làm hơn các loại bánh khác bởi chỉ cần ngâm gạo rồi cho vào máy xay rồi bỏ ra lọc thật mịn. Bột được đem về hòa nước ấm xắt thành từng miếng tròn nhỏ thả vào nồi nước sôi luộc chín. Quy trình này lặp đi lặp lại 2 lần nhằm đảm bảo bột chín, ngấm nước, nhuyễn...

Lần cuối, bột được luộc cho tới khi từng lát bột nổi lên thì đạt. Lúc bột còn nóng, người ta nặn bánh thành hình tròn. Nhân bánh bao gồm vừng, lạc rang chín, nếu là nhân hạt sen, đậu đỏ phải hấp chín rồi xay nhỏ trộn với đường cát trắng tùy theo khẩu vị của từng người rồi ấn bánh cho dẹt, nhỏ xinh, phủ lớp ngoài một lớp bột áo để bánh vừa đẹp, vừa không dính. Bánh bạc đầu thường được gia đình người dân tộc Sán Dìu làm vào dịp Tết, cùng các món ăn cổ truyền khác dâng cúng tổ tiên. Không chỉ có ở vùng núi, giờ đây, trong các thành phố, thị xã trong tỉnh, bánh bạc đầu cũng được bày bán ở chợ với những loại bánh đa dạng màu sắc và nhân bánh phong phú hơn so với nhân bánh truyền thống.

Có dịp tới Quảng Ninh, du khách sẽ dễ dàng mua được bánh bạc đầu ở bất cứ khu chợ ẩm thực nào. Ngoài trời tí tách mưa, trong bếp, mọi người quây quần quanh một mâm bột còn bốc khói nghi ngút, bên cạnh là bát nhân bánh đã trộn đủ đường, vừng, lạc thơm nức, nặn tới đâu, ăn tới đó, nóng ấm, dẻo thơm, ngọt, bùi hòa quyện, ăn no không chán. Bánh ngon như giữ chân khách chẳng muốn về.

Hồng Nhung (CTV)