Gỡ vướng cho thanh toán không dùng tiền mặt

Nhằm xây dựng xã hội số, tỉnh Quảng Ninh đã và đang tích cực triển khai Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt trên địa bàn giai đoạn 2022-2025. Đến nay, việc thanh toán không dùng tiền mặt đang dần trở nên phổ biến hơn trong mọi lĩnh vực.

Từ hiệu quả của mô hình thí điểm được triển khai từ năm 2022, UBND tỉnh đã ban hành văn bản số 5517/UBND-XD6 ngày 24/10/2022 về việc triển khai nhân rộng mô hình chợ 4.0 thanh toán không dùng tiền mặt trên địa bàn tỉnh. Trên cơ sở đó, các địa phương đã xây dựng kế hoạch, chỉ đạo, triển khai. Đến nay, mô hình chợ 4.0 đang được nhân rộng tại các chợ trên địa bàn tỉnh, thay đổi thói quen tiêu dùng của người dân, góp phần xây dựng xã hội số.

Theo số liệu thống kê, toàn tỉnh hiện có 19 chợ hạng 1, 11 chợ hạng 2, 13 chợ hạng 3 đã thực hiện mô hình chợ 4.0 với tỷ lệ hộ kinh doanh chấp nhận thanh toán không dùng tiền mặt đạt trung bình 83%. Ngoài ra, 100% các chợ đều thanh toán các khoản phí, điện, nước thông qua các phương thức thanh toán không dùng tiền mặt.

Đối với mặt hàng xăng dầu, việc thanh toán không dùng tiền mặt cũng đang tích cực được thực hiện tại các cửa hàng bán lẻ trên địa bàn tỉnh. Hiện, toàn tỉnh có 4 thương nhân đầu mối, 5 thương nhân phân phối, 109 doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu, 211 cửa hàng xăng dầu đảm bảo điều kiện đang hoạt động. Thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt, các đơn vị đã chủ động chuẩn bị hạ tầng mạng, lắp đặt thiết bị, bố trí điểm quét QR Code. Đồng thời, đa dạng các hình thức thanh toán, tập huấn sử dụng máy móc, tăng cường nhân viên hỗ trợ tại các cửa hàng đảm bảo thanh toán nhanh chóng, thuận tiện, tránh ùn tắc. Đến nay, 100% các cửa hàng bán lẻ xăng dầu trên địa bàn đã tiếp nhận thanh toán không dùng tiền mặt.

Ngoài ra trên địa bàn tỉnh hiện 99,2% số thu ngân sách nhà nước (thuế, phí, lệ phí); 100% các cơ sở giáo dục, cơ sở y tế, dịch vụ điện, nước thu phí và lệ phí ở cấp tỉnh, cấp huyện và xã khu vực đồng bằng; 100% thu phí, lệ phí giải quyết thủ tục hành chính... được thanh toán không dùng tiền mặt.

Mặc dù đã đạt được những kết quả tích cực, nhưng trên thực tế, việc thanh toán không dùng tiền mặt cũng vẫn còn nhiều vướng mắc. Bà Lại Thị Thanh Thảo, Trưởng BQL chợ Trung tâm Cẩm Phả, cho biết: Hiện nay, chợ Trung tâm có 652/720 điểm chấp nhận thanh toán không dùng tiền mặt. Song việc thanh toán không dùng tiền mặt không thường xuyên, doanh thu thấp, tỷ lệ nhỏ. Một trong những khó khăn lớn nhất là do thói quen với đa số người tiêu dùng, nhất là người cao tuổi, học sinh... đều thanh toán bằng tiền mặt. Do kinh tế khó khăn nên việc buôn bán của các tiểu thương tại chợ chậm, thường xuyên ế ẩm, thất thu nên từ đầu năm đến nay đã có không ít tiểu thương bỏ điểm kinh doanh. Thêm vào đó, cơ sở hạ tầng xuống cấp, đường truyền mạng kém, không có điểm bố trí mã quét QR-Code... nên việc thanh toán không dùng tiền mặt còn hạn chế. Để thực hiện đồng bộ thanh toán không dùng tiền mặt, giải pháp quan trọng nhất vẫn là thay đổi thói quen của người dân. Để làm được việc này, các cơ quan liên quan cần tích cực vào cuộc hơn nữa, nhất là các xã, phường và tổ công nghệ số cộng đồng trong việc tuyên truyền, phổ biến và hướng dẫn người dân.

Chị Nguyễn Thị Nga, Cửa hàng trưởng Cửa hàng xăng dầu số 1, TP Hạ Long, cho biết: Nhận thức được hiệu quả của việc thanh toán không dùng tiền mặt, cửa hàng đã sớm trang bị, lắp đặt và bố trí các thiết bị quét QR Code, thẻ ATM, thẻ Visa. Bởi việc thanh toán không dùng tiền mặt giúp chúng tôi tiết kiệm chi phí thời gian, nhân lực... đồng thời, chúng tôi không phải thường xuyên chuẩn bị sẵn sàng một lượng tiền lẻ tương đối lớn để chi trả cho khách hàng. Tuy nhiên, phần lớn khách hàng là người già, học sinh... tới mua xăng dầu tại cửa hàng đều thực hiện thanh toán bằng tiền mặt. Thêm vào đó, một số trục trặc về đường truyền, hệ thống ngân hàng... nên gây ra khó khăn trong việc kiểm soát dòng tiền. Hiện, tỷ lệ thanh toán không dùng tiền mặt tại cửa hàng chỉ đạt 20% tổng doanh thu. Cùng với việc tăng cường tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân, các cơ quan chức năng cần có các chính sách khuyến khích thanh toán không dùng tiền mặt, nâng cấp chất lượng dịch vụ của các ngân hàng…