Hà Nội: Xét xử 9 bị cáo trong vụ vỡ đường ống nước sông Đà

Sáng 5/3, Tòa án Nhân dân thành phố Hà Nội đã đưa ra xét xử sơ thẩm 9 bị cáo trong vụ vỡ đường ống nước sông Đà.

Hội đồng xét xử gồm 3 người, do thẩm phán Nguyễn Thị Xuân Thu làm chủ tọa.

Bị cáo Hoàng Thế Trung (sinh năm 1960, nguyên Giám đốc Ban Quản lý Dự án Đầu tư xây dựng hệ thống cấp nước sông Đà-Hà Nội) tại phiên xét xử. (Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN)

Chín bị cáo trong vụ án này gồm: Hoàng Thế Trung (sinh năm 1960, nguyên Giám đốc Ban Quản lý Dự án Đầu tư xây dựng hệ thống cấp nước sông Đà-Hà Nội); Nguyễn Văn Khải (sinh năm 1961, nguyên Phó Giám đốc Ban Quản lý Dự án Đầu tư xây dựng hệ thống cấp nước sông Đà-Hà Nội); Trương Trần Hiển (sinh năm 1957, nguyên Trưởng Phòng Vật tư, thiết bị thuộc Ban Quản lý Dự án Đầu tư xây dựng hệ thống cấp nước sông Đà-Hà Nội); Trần Cao Bằng (sinh năm 1954, nguyên Giám đốc Công ty Cổ phần Ống sợi thủy tinh Vinaconex).

Vũ Thanh Hải (sinh năm 1960, nguyên Trưởng Phòng Sản xuất, nguyên Quản đốc phân xưởng, nguyên Phó Giám đốc Công ty Cổ phần Ống sợi thủy tinh Vinaconex); Đỗ Đình Trì (sinh năm 1968, nguyên cán bộ Công ty Cổ phần Nước và Môi trường Việt Nam, Bộ Xây dựng; nguyên Trưởng đoàn tư vấn giám sát tại Dự án cấp nước sông Đà-Hà Nội); Nguyễn Biên Hùng (sinh năm 1950, nguyên cán bộ Công ty Cổ phần Nước và Môi trường Việt Nam, Bộ Xây dựng; nguyên Phó Trưởng đoàn tư vấn giám sát tại Dự án cấp nước sông Đà-Hà Nội).

Hoàng Quốc Thống (sinh năm 1955, nguyên cán bộ Công ty Cổ phần Nước và Môi trường Việt Nam, Bộ Xây dựng; nguyên giám sát viên tại Dự án cấp nước sông Đà-Hà Nội); Bùi Minh Quân (sinh năm 1972, Phó Giám đốc Xí nghiệp Xây dựng và Kinh doanh thiết bị thuộc Công ty Cổ phần Nước và Môi trường Việt Nam, Bộ Xây dựng; nguyên giám sát viên tại Dự án cấp nước sông Đà-Hà Nội).

Các bị cáo này bị Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao truy tố về cùng tội “vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” theo quy định tại Điều 229, khoản 2, điểm b-Bộ luật Hình sự năm 1999.

Phiên tòa có mặt một người làm chứng, 4 giám định viên, 10 luật sư trên tổng số 11 luật sư đăng ký tham gia bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho các bị cáo.

Hội đồng xét xử đã triệu tập 9 người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan đến vụ án, song chỉ 7 người có mặt, hai người có đơn xin vắng mặt vì lý do sức khỏe là ông Phí Thái Bình (nguyên Chủ tịch Hội đồng Quản trị Vinaconex) và ông Vũ Đình Chầm (nguyên Ủy viên Hội đồng Quản trị Vinaconex).

Ngay đầu phần thủ tục bắt đầu phiên tòa, các luật sư bào chữa đề nghị triệu tập thêm một số người liên quan, dịch thuật viên, đại diện một số cơ quan chức năng...

Luật sư Nguyễn Đức Toàn (bào chữa cho bị cáo Nguyễn Văn Khải và Trương Trần Hiển) đề nghị hoãn phiên tòa vì cho rằng việc thiếu hai người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan sẽ làm ảnh hưởng đến việc xét xử.

Sau khi hội ý, Hội đồng xét xử cho rằng đề nghị triệu tập dịch thuật viên là không cần thiết do nội dung bản dịch đã rõ ràng, được thể hiện cụ thể trong kết luận điều tra. Mặt khác, các giám định viên đều có mặt tại phiên tòa nên có thể cung cấp những nội dung mà các luật sư muốn đề cập, làm rõ.

Việc triệu tập đại diện một số cơ quan chức năng, một số người liên quan... là không cần thiết do những đơn vị, cá nhân đã được Tòa triệu tập có đủ thẩm quyền giải quyết những nội dung liên quan trong vụ án. Quá trình xét xử, nếu thấy cần thiết, Hội đồng xét xử sẽ triệu tập sau.

Về việc ông Phí Thái Bình và ông Vũ Đình Chầm có đơn xin vắng mặt, Hội đồng xét xử chấp nhận do xét thấy hai người này đã có lời khai trong hồ sơ, bản thân họ bị ốm (có giấy xác nhận của bệnh viện) và có đơn xin giữ nguyên lời khai tại cơ quan điều tra. Trên cơ sở đó, Hội đồng xét xử quyết định tiếp tục phiên xử.

Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao công bố tại phiên tòa, Dự án cấp nước sông Đà-Hà Nội do Tổng Công ty Vinaconex làm chủ đầu tư theo hình thức BOO sử dụng vốn tự có, vốn huy động do doanh nghiệp tự thu xếp và vay của các tổ chức tín dụng, được xây dựng từ năm 2004 đến tháng 4/2009 được nghiệm thu đưa vào sử dụng, cho đến nay đã đóng góp một lượng lớn công suất cấp nước cho thủ đô Hà Nội, hỗ trợ tích cực cho các nhà máy nước ngầm, khắc phục tình trạng thiếu nước sinh hoạt cho người dân Thủ đô.

Tuy nhiên, trong quá trình vận hành khai thác, tuyến ống liên tục xảy ra sự cố vỡ ống truyền tải nước. Từ ngày 4/2/2012 đến ngày 2/10/2016, tuyến ống đã 18 lần bị vỡ ống với số lượng 23 cây ống composite cốt sợi thủy tinh bị vỡ, doanh nghiệp khai thác đã phải chi phí 16.618.883.494 đồng để khắc phục.

Bên cạnh đó, việc tuyến ống liên tục bị vỡ đã gây hậu quả buộc doanh nghiệp khai thác phải dừng cấp nước sạch sinh hoạt cho nhân dân trong thời gian 386 giờ, lượng nước ngừng cấp là 1.744.904m3, làm ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của 177.000 hộ dân trên địa bàn thành phố Hà Nội, được dư luận xã hội và các phương tiện truyền thông đặc biệt quan tâm.

Bị cáo Trương Trần Hiển (sinh năm 1957, nguyên Trưởng Phòng Vật tư, thiết bị thuộc Ban Quản lý Dự án Đầu tư xây dựng hệ thống cấp nước sông Đà-Hà Nội) tại phiên xét xử. (Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN)

Kết luận giám định tư pháp ngày 15/4/2015 đã nêu rõ nguyên nhân gây vỡ đường ống nước là do vi phạm trong quá trình sản xuất ống, quá trình quản lý, giám sát thi công xây dựng tuyến ống truyền tải nước sạch Dự án cấp nước sông Đà-Hà Nội.

Quá trình sản xuất ống chưa được kiểm soát chặt chẽ chất lượng đầu vào, ống được sản xuất có chất lượng không đồng đều, chỉ tiêu độ cứng vòng của nhiều mẫu thử không đạt yêu cầu, ngoài ra không thực hiện thử nghiệm độ bền thủy tĩnh dài hạn để làm cơ sở cho việc kiểm tra độ bền dài hạn của tuyến ống sau này.

Trong quá trình thi công xây dựng, Ban Quản lý Dự án, nhà thầu giám sát chưa kiểm soát chặt chẽ chất lượng ống trước khi lắp đặt. Khi phát hiện có sản phẩm ống không đảm bảo chất lượng đã không thực hiện kiểm tra lại chất lượng sản phẩm của lô ống tương ứng theo quy định, chưa kiểm soát chặt chẽ việc khắc phục các đoạn ống bị khuyết tật trong quá trình thi công. Việc giám sát thi công xây dựng và nghiệm thu chưa chặt chẽ, không phát hiện ra các tồn tại trong quá trình thi công, lắp đặt tuyến ống. Đây là trách nhiệm của những cá nhân trong quá trình sản xuất ống, quá trình quản lý, giám sát thi công xây dựng tuyến ống truyền tải nước sạch dự án cấp nước sông Đà-Hà Nội.

Quá trình điều tra vụ án, Cơ quan Cảnh sát Điều tra Bộ Công an đã quyết định khởi tố 7 bị can về tội “Vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” đối với các thành viên Hội đồng Quản trị Vinaconex (giai đoạn năm 2003-2004), gồm các ông: Phí Thái Bình (Chủ tịch Hội đồng Quản trị), Nguyễn Văn Tuân (Ủy viên Hội đồng Quản trị, Tổng Giám đốc), Hoàng Hợp Thương, Vũ Đình Chầm, Tô Ngọc Thành (Ủy viên Hội đồng Quản trị) và hai người có trách nhiệm tham mưu, đề xuất là Lại Văn Bích (Giám đốc Ban Quản lý Dự án), Nguyễn Đức Lưu (Trưởng Phòng Đầu tư Tổng Công ty Vinaconex) về hành vi đề xuất, quyết định cho thay đổi vật liệu ống từ ống gang dẻo sang ống composite cốt sợi thủy tinh khi chưa lập, thẩm định hiệu quả của việc thay đổi và giao cho Công ty Cổ phần Ống sợi thủy tinh Vinaconex sản xuất, cung cấp ống cho dự án, khi đơn vị này mới được thành lập, chưa đủ năng lực thực hiện.

Tuy nhiên, tại bản giám định bổ sung số 107/BXD-GĐ ngày 30/9/2016 của Cục Giám định Nhà nước (thuộc Bộ Xây dựng) về chất lượng công trình xây dựng đã kết luận: “Nếu ống sản xuất có chiều dày, các thông số kỹ thuật đúng như thiết kế kỹ thuật, thiết kế bản vẽ thi công và quá trình sản xuất, thí nghiệm, kiểm tra, vận chuyển, thi công lắp đặt, giám sát, nghiệm thu, thử nghiệm, vận hành và khai thác sử dụng tuân thủ chặt chẽ các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, yêu cầu của thiết kế và các quy định có liên quan thì không thể gây ra sự cố vỡ đường ống."

Thực tế hiện nay, nhiều công trình ở trong nước sử dụng ống composite cốt sợi thủy tinh để chuyển dẫn nước, Công ty Cổ phần nước sạch Vinaconex (Viwasupco) cũng vẫn sử dụng loại ống composite cốt sợi thủy tinh để thay thế các ống bị vỡ nhưng vẫn đảm bảo chất lượng. Do đó, việc thay đổi vật liệu từ ống gang dẻo sang ống composite cốt sợi thủy tinh cho tuyến ống truyền tải nước sạch của Dự án cấp nước sông Đà - Hà Nội không phải là nguyên nhân gây ra vỡ tuyến ống truyền tải nước.

Mặt khác, theo quy định tại Nghị định số 66/2003/NĐ-CP ngày 12/6/2003 của Chính phủ về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế đấu thầu, việc Hội đồng Quản trị Vinaconex chỉ định Công ty Cổ phần Ống sợi thủy tinh Vinaconex là nhà thầu cung cấp ống composite cốt sợi thủy tinh và phụ kiện cho dự án là đúng thẩm quyền, phù hợp với tổ chức hoạt động của doanh nghiệp, phù hợp với hình thức đầu tư dự án.

Dựa trên những cơ sở này, Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao kết luận tài liệu điều tra đến nay chưa có căn cứ để xác định hành vi đề xuất, quyết định thay đổi vật liệu ống từ ống gang dẻo sang ống composite cốt sợi thủy tinh và giao cho Công ty Cổ phần Ống sợi thủy tinh Vinaconex sản xuất, cung cấp ống cho dự án của các ông: Phí Thái Bình, Nguyễn Văn Tuân, Hoàng Hợp Thương, Vũ Đình Chầm, Tô Ngọc Thành, Lại Văn Bích, Nguyễn Đức Lưu là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến vỡ đường ống truyền tải nước sạch của Dự án cấp nước sông Đà-Hà Nội.

Hành vi của những người này không đồng phạm với các bị can đã khởi tố, nên không đủ yếu tố cấu thành tội “vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng”. Do vậy, ngày 14/12/2017, Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao đã quyết định hủy bỏ quyết định khởi tố bị can đối với 7 người này.

Phiên tòa dự kiến diễn ra trong 10 ngày, từ ngày 5-15/3./.

Theo Kim Anh (TTXVN/Vietnam+)