Hải Hà: Phát triển du lịch gắn với bảo tồn bản sắc văn hóa

Huyện Hải Hà đã và đang tập trung phát triển du lịch gắn với việc bảo tồn, phát huy các giá trị bản sắc văn hóa các dân tộc trên địa bàn, thu hút du khách đến trải nghiệm và yêu mến vùng đất, con người nơi đây. 

Là xã vùng cao của huyện Hải Hà, Quảng Sơn có tỷ lệ người DTTS chiếm gần 98% dân số. Vì vậy, cùng với phát triển kinh tế, những nét văn hóa sinh hoạt, lao động truyền thống của đồng bào các dân tộc nơi đây luôn được quan tâm bảo tồn, với định hướng trở thành sản phẩm du lịch độc đáo. Huyện và xã cũng chú trọng vận động nhân dân giữ gìn bảo tồn rừng phòng hộ đầu nguồn, ruộng bậc thang, suối đá, rừng tự nhiên... Đó là tiềm năng để Quảng Sơn phát triển dịch vụ du lịch, thay đổi tư duy làm kinh tế của nhân dân, nâng cao thu nhập.

Trong năm 2023, Phòng VH&TT huyện đã phối hợp tổ chức các lớp truyền dạy cách phục dựng, tổ chức lễ cấp sắc, nghề thêu, cách thổi kèn đồng truyền thống của dân tộc Dao Thanh Y, Dao Thanh Phán trên địa bàn xã Quảng Sơn. Lớp học do các nghệ nhân có nhiều kinh nghiệm trực tiếp truyền dạy, thu hút hơn 30 học viên tham gia trong bầu không khí sôi nổi, bởi ai cũng mong muốn được hiểu hơn về bản sắc độc đáo của dân tộc mình. 

Hoạt động truyền dạy cách phục dựng, tổ chức lễ cấp sắc, nghề thêu, cách thổi kèn đồng truyền thống của dân tộc Dao Thanh Y, Dao Thanh Phán là một trong những hoạt động nhằm cụ thể hóa mục tiêu phát triển du lịch cộng đồng, tạo điều kiện thuận lợi để cộng đồng dân cư nâng cao trách nhiệm trong việc bảo tồn tài nguyên văn hóa, từng bước thay đổi nhận thức, tích cực tham gia kinh doanh du lịch để được hưởng lợi từ du lịch. Đây chỉ là một mảnh ghép nhỏ trong bức tranh phát triển kinh tế huyện Hải Hà theo đề án “Phát triển du lịch và bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa dân tộc huyện Hải Hà giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030” đã được huyện xây dựng.

Theo đề án này, huyện Hải Hà xác định phát triển sản phẩm du lịch trên cơ sở tiềm năng thế mạnh và bản sắc văn hóa, giá trị tự nhiên, như: Du lịch văn hóa cộng đồng tại xã Quảng Đức, xã Quảng Sơn; du lịch văn hóa lễ hội tâm linh tại đền Trần Hưng Đạo, chùa Hải Hà, đình Cái Chiên; du lịch trải nghiệm tham quan đồi chè tại xã Quảng Long...

Hiện nay, huyện đã và đang chú trọng thực hiện các hoạt động xúc tiến du lịch bằng nhiều hình thức đa dạng, có mục tiêu, hiệu quả rõ ràng. Có thể kể đến như việc ưu tiên dành nguồn kinh phí ngân sách hằng năm và huy động các nguồn lực xã hội cho công tác xúc tiến đầu tư, quảng bá du lịch địa phương. Đồng thời tăng cường hỗ trợ về hạ tầng du lịch ở các điểm du lịch cộng đồng; khuyến khích và hỗ trợ cộng đồng tham gia bảo tồn, phát triển các giá trị văn hóa dân gian, các lễ hội và nghề truyền thống, các sản phẩm đặc sản địa phương...

Ngay từ đầu năm 2024, huyện đã quan tâm đầu tư khôi phục, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc gắn với phát triển du lịch. Trong đó, tiếp tục triển khai dự án Khôi phục các giá trị văn hóa phi vật thể dân tộc Dao tại xã Quảng Sơn, xã Quảng Đức gắn với phát triển du lịch văn hóa. Khuyến khích người dân trong công tác khôi phục và bảo tồn giá trị văn hóa phi vật thể truyền thống của các dân tộc (hát then, hát giao duyên, lễ cấp sắc, lễ cưới hỏi, truyền nghề thầy cúng, nghề thêu dệt thổ cẩm, trang phục truyền thống, nhạc cụ, các trò chơi dân gian…).

Phục dựng bảo tồn lễ hội khai xuân của đồng bào dân tộc Dao xã Quảng Đức, lễ hội kiêng gió, cơm 3 màu truyền thống của đồng bào dân tộc Dao, thành lập các CLB văn nghệ dân gian, tổ chức các lớp tập huấn, truyền dạy và giao lưu các điệu hát giao duyên truyền thống. Biên tập, dàn dựng các nghi lễ truyền thống của dân tộc Dao để thực hành, giới thiệu cho du khách như: Lễ cấp sắc, lễ cầu mưa, điệu múa gà, giai điệu kèn, hát giao duyên trong nghi lễ cưới hỏi của dân tộc Dao... Bảo tồn, phục dựng và xây dựng điểm du lịch cộng đồng, thăm quan nhà trình tường bản Mố Kiệc (xã Quảng Sơn) để du khách trải nghiệm cuộc sống, đời sống văn hóa, ẩm thực của đồng bào dân tộc Dao...