Bài dự thi Giải báo chí về xây dựng Đảng lần thứ V, năm 2024: Hiệu quả công tác xây dựng Đảng ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số Móng Cái

Nhận thức rõ địa bàn đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) là địa bàn chiến lược về chính trị, quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế - xã hội, thời gian qua, thành phố Móng Cái xác định tập trung đầu tư phát triển toàn diện vùng đồng bào DTTS, miền núi là đầu tư phát triển bền vững, đảm bảo tiến bộ và công bằng xã hội, là yếu tố có tính nền tảng để đảm bảo đại đoàn kết toàn dân tộc. Đặc biệt, cấp ủy, tổ chức Đảng trên địa bàn TP Móng Cái đã tập trung chỉ đạo triển khai hiệu quả công tác xây dựng Đảng ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số; từ đó xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sở vững mạnh, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, đảm bảo an ninh biên giới quốc gia; góp phần hiện thực hóa khát vọng “Xây dựng thành phố Móng Cái phát triển nhanh, bền vững; là khu vực phòng thủ vững chắc, toàn diện”, trở thành đô thị loại I trước năm 2030.

Thành phố Móng Cái hiện có tổng dân số khoảng 12 vạn người, có 14 dân tộc, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 5,3% dân số toàn thành phố. Đồng bào DTTS cư trú chủ yếu tại 3 xã: Hải Sơn, Bắc Sơn, Quảng Nghĩa; số còn lại sinh sống xen kẽ cùng cộng đồng dân cư ở các xã, phường trên địa bàn thành phố.

Thời gian qua, các cấp ủy Đảng, chính quyền, MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội từ thành phố Móng Cái đến các xã, phường đã tập trung quán triệt, thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các chỉ thị, nghị quyết về công tác xây dựng Đảng và công tác dân tộc; nâng cao năng lực lãnh đạo của cấp ủy, tổ chức đảng; hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước; xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức đủ phẩm chất, năng lực, uy tín, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ; chỉ đạo kiện toàn, thực hiện sắp xếp đồng bộ tổ chức đảng với tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị; quan tâm làm tốt công tác quy hoạch, đào tạo, bố trí cán bộ có năng lực công tác tại các địa phương vùng đồng bào dân tộc.

Đồng thời, thành phố đẩy mạnh công tác tạo nguồn, kết nạp đảng viên; thống nhất nhiệm kỳ đại hội chi bộ thôn với nhiệm kỳ bầu trưởng thôn; tiếp tục chỉ đạo thực hiện hiệu quả chủ trương bí thư chi bộ đồng thời là thủ trưởng cơ quan, đơn vị và Bí thư chi bộ đồng thời là trưởng thôn theo mô hình “Dân tin - Đảng cử”; phối hợp với Đảng ủy Bộ chỉ huy Bộ đội biên phòng tỉnh tăng cường cán bộ biên phòng tham gia cấp ủy 100% xã, phường biên giới; cử cán bộ chiến sĩ biên phòng tham gia sinh hoạt tại 100% thôn, bản địa bàn biên giới.

Đến nay, hệ thống chính trị ở vùng đồng bào DTTS ngày càng hoàn thiện và phát triển vững mạnh, trong đó 3/3 xã và 12/12 thôn vùng đồng bào DTTS của thành phố đều có tổ chức Đảng; 100% bí thư chi bộ thôn đồng thời là trưởng thôn. Đặc biệt, đội ngũ cán bộ người DTTS có bước trưởng thành về mọi mặt; tinh thần, trách nhiệm, lề lối làm việc, kỹ năng lãnh đạo, xử lý tình huống được nâng lên. Tỷ lệ người DTTS tham gia công tác trong hệ thống chính trị và được bổ nhiệm các chức vụ lãnh đạo, quản lý trong các cơ quan, đơn vị, địa phương ngày càng cao. Chính sách đối với cán bộ được thực hiện đầy đủ, kịp thời, tạo động lực để cán bộ người DTTS yên tâm công tác, góp phần tích cực trong việc tạo nguồn cán bộ lãnh đạo, quản lý người DTTS có chất lượng.

Nhiều tấm gương điển hình của cán bộ người DTTS được xây dựng, trưởng thành từ cơ sở như: Đồng chí Sẻn Thị Hỷ, người dân tộc Sán Chỉ, đại biểu HĐND tỉnh Quảng Ninh hai nhiệm kỳ 2016- 2021, 2021- 2026; đồng chí Phùn Văn Kỳ, người dân tộc Dao, nguyên cán bộ văn hóa vừa được bổ nhiệm làm Phó Chủ tịch UBND xã Hải Sơn; đồng chí Nịnh Văn Sáng, người dân tộc Dao, đang giữ chức Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Hải Sơn; đồng chí Hoàng Thị Chang, người dân tộc Tày, hiện đang giữ chức Phó Bí thư thường trực Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Bắc Sơn…

"Việc am hiểu ngôn ngữ, phong tục, tập quán, hiểu được mong muốn của đồng bào là yếu tố thuận lợi để chúng tôi triển khai công việc hiệu quả. Đồng thời, thành phố Móng Cái cũng rất quan tâm tạo điều kiện để cán bộ, đảng viên là người đồng bào DTTS phát huy tiếng nói, phát huy trí tuệ, tâm huyết đối với xây dựng quê hương. Đây chính là động lực, đòn bẩy thúc đẩy hiệu quả công tác xây dựng Đảng ở vùng đồng bào DTTS" - đồng chí Nịnh Văn Sáng, Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Hải Sơn chia sẻ.

Cùng với đó, công tác phát triển đảng viên mới đạt nhiều kết quả tích cực, số lượng đảng viên mới là người DTTS được kết nạp tăng dần qua từng năm. Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, toàn Đảng bộ thành phố đã kết nạp được 932 đảng viên, trong đó có 75 đảng viên người DTTS, nâng tổng số đảng viên người DTTS lên 215 đảng viên (chiếm 4,6% tổng số đảng viên thành phố, tăng 32,7% so với đầu nhiệm kỳ). Vùng đồng bào dân tộc thiểu số có 3 Đảng bộ cơ sở (Đảng bộ xã Hải Sơn, Bắc Sơn, Quảng Nghĩa) với 26 chi bộ trực thuộc, 346 đảng viên.

Cùng với việc tập trung lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng Đảng, hệ thống chính trị, Thành ủy và các cấp ủy cơ sở đã tập trung chỉ đạo đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững vùng đồng bào DTTS; đảm bảo các chính sách an sinh xã hội, giảm nghèo bền vững, thu hẹp nhanh khoảng cách giàu nghèo, chênh lệch vùng, miền; nâng cao đời sống nhân dân; tập trung huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực đầu tư, phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS, đảm bảo đồng bộ, hiện đại, liên thông, tổng thể; phát triển toàn diện y tế, giáo dục đào tạo gắn với tạo việc làm, tăng thu nhập cho người dân. Đáng chú ý, Thành ủy và các cấp ủy cơ sở đã tập trung chỉ đạo việc giữ gìn, phát huy giá trị bản sắc văn hóa đặc sắc, tốt đẹp của các dân tộc thiểu số, tạo động lực, tiền đề phát triển bền vững; tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc và sự đồng thuận xã hội; củng cố niềm tin của nhân dân với Đảng, Nhà nước, chế độ xã hội chủ nghĩa; kiên trì thực hiện phương châm 5 an “an ninh, an toàn, an sinh, an cư, an dân”; tăng cường xây dựng, củng cố thế trận quốc phòng toàn dân, thế trận an ninh nhân dân gắn với thế trận lòng dân vững chắc ở vùng đồng bào DTTS.

Tại các xã vùng đồng bào DTTS của thành phố, MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội, Khối Dân vận xã đã phối hợp với UBND xã phát động phong trào thi đua gia đình văn hóa, thôn văn hóa, Già làng, Trưởng bản, Người uy tín tiêu biểu; tuyên truyền, vận động đoàn viên, hội viên thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, xây dựng nông thôn mới… Đồng thời, duy trì, đổi mới hình thức tổ chức, nâng cao hiệu quả “Ngày hội đại đoàn kết toàn dân tộc” (18/11) gắn với tổ chức "Ngày hội văn hóa thể thao các dân tộc”; khuyến khích, vận động người dân giữ gìn nét đẹp văn hóa của dân tộc mình thông qua các hoạt động CLB, mô hình như: Phụ nữ liên thế hệ bảo tồn và phát huy trang phục dân tộc; CLB hát Giao duyên, hát Sóong cọ, đánh con quay, đẩy gậy...; thực hiện các nghi lễ, lệ làng như: Lễ Cấp sắc, Lễ Cầu mùa …; phát triển thương hiệu ẩm thực, khôi phục các phong tục tập quán tốt đẹp (Phiên chợ ...), hình thành các mô hình mới: Làng bích họa, vườn mẫu, hộ mẫu, dịch vụ trải nghiệm... Thông qua đó, nhận thức của người dân về bảo tồn và phát triển các giá trị truyền thống văn hóa ngày càng được coi trọng, tạo môi trường gắn kết trong cộng đồng dân cư; đồng thời kết nối mở rộng, giao lưu đối ngoại với nhân dân các địa phương khác.

Nhờ đó, đến nay, tình hình KTXH, diện mạo vùng đồng bào DTTS và miền núi ở Móng Cái đã có bước chuyển biến rõ nét, đời sống vật chất và tinh thần nhân dân ngày càng được cải thiện và nâng cao. Hiện Móng Cái không còn hộ đồng bào DTTS nghèo. 3/3 xã vùng đồng bào DTTS và miền núi của thành phố đã đạt chuẩn NTM; 2/3 xã đạt xã NTM nâng cao (gồm Quảng Nghĩa, Bắc Sơn); 1/3 xã đạt xã NTM kiểu mẫu (xã Bắc Sơn).

Để tăng cường công tác xây dựng Đảng vùng đồng bào DTTS, theo đồng chí Hoàng Bá Nam, Tỉnh ủy viên, Bí thư Thành ủy Móng Cái đã thực hiện đúng, trúng các giải pháp, đó là: Đổi mới phương thức, nâng cao năng lực, sức chiến đấu của các cấp ủy tổ chức đảng vùng đồng bào DTTS, trong đó xác định phát triển đảng viên người đồng bào DTTS là trung tâm; coi việc nâng cao chất lượng hoạt động của cấp ủy, chi bộ vùng đồng bào DTTS là hạt nhân, gốc rễ; xây dựng đội ngũ cán bộ đồng bào DTTS là then chốt; quan tâm đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện lớp cán bộ kế cận, cán bộ nữ, cán bộ là người DTTS, tăng dần tỷ lệ người DTTS tham gia công tác trong hệ thống chính trị.

Cùng với đó, thành phố tiếp tục lãnh đạo phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS đảm bảo đồng bộ, hiện đại, liên thông, tổng thể; tập trung huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực đầu tư, phát triển đồng bộ kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu; đổi mới và tổ chức lại phương thức sản xuất tập trung, tăng giá trị sản xuất nông, lâm nghiệp, phát triển nông nghiệp sinh thái, nông nghiệp hữu cơ gắn với phát triển du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái, du lịch văn hóa, ưu tiên phát triển một số sản phẩm chủ lực, thế mạnh gắn với kiên trì thực hiện chiến lược “ba con, hai cây, một điểm đến”; phát triển dịch vụ đặc sắc vùng đồng bào, nhất là các hoạt động phiên chợ biên giới, phát triển du lịch cộng đồng, du lịch trải nghiệm biên giới (trong đó, xây dựng 2 xã Hải Sơn, Bắc Sơn là trọng điểm du lịch cộng đồng của tỉnh Quảng Ninh).

Thành phố cũng tập trung nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo, chất lượng y tế; chất lượng nguồn nhân lực, quan tâm đào tạo nghề; tiếp tục quan tâm đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng về y tế, giáo dục, nước sạch, văn hóa thể thao, khu xử lý rác thải, nước thải tập trung; duy trì thành phố không còn hộ nghèo; quyết tâm đến năm 2025 thu nhập bình quân đầu người đồng bào DTTS đạt trên 100 triệu/năm, giữ gìn, phát huy các giá trị văn hoá truyền thống, phong tục tập quán tốt đẹp.