Bài 1: Quảng Ninh gỡ khó cùng ngành Than

Những năm qua, công nghiệp khai khoáng tại Quảng Ninh có tốc độ tăng trưởng khá cao, đóng góp khoảng 35% trong GDP của tỉnh, góp phần quan trọng vào sự phát triển của địa phương. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển này, theo đánh giá của các ngành chức năng và của chính ngành Than thì công tác quản lý, bảo vệ, thăm dò, khai thác, chế biến vận chuyển, tiêu thụ khoáng sản than; đầu tư xây dựng hạ tầng; đầu tư cho bảo vệ môi trường… thời gian qua đã nảy sinh nhiều hạn chế, bất cập, không theo kịp tốc độ phát triển. 

Đồng chí Nguyễn Văn Đọc, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh, trò chuyện với công nhân công trường đào lò 2, Công ty Than Khe Chàm. Ảnh: Đỗ Phương

VÀO CUỘC CÙNG NGÀNH THAN

Theo báo cáo của TKV, trên địa bàn tỉnh, hoạt động khai thác than chủ yếu tập trung tại các địa phương, gồm: Cẩm Phả, Uông Bí, Hạ Long, Đông Triều và Hoành Bồ. Theo đó, thời gian qua, các hoạt động khoáng sản đã có những bước phát triển nhanh cả về số lượng đơn vị, quy mô và sản lượng khai thác.

Tuy nhiên, đi cùng với sự phát triển này, hoạt động khai thác, chế biến, vận chuyển, tiêu thụ than trái phép còn có diễn biến phức tạp ở một số thời điểm tại một số địa phương. Trong khi chế tài xử lý vi phạm khai thác khoáng sản trái phép chưa đủ sức răn đe, công tác lập và thực hiện quy hoạch hoạt động khoáng sản than còn chậm. Đầu tư công nghệ chế biến sâu khoáng sản đã được quan tâm nhưng chưa được đồng bộ, đều khắp ngành than; đặc biệt đối với những khu vực mỏ có cấu trúc địa chất phức tạp để nâng cao giá trị gia tăng và hiệu quả khai thác. Một số khu vực khai thác gây ảnh hưởng tới cảnh quan, môi trường, an ninh trật tự.

Đặc biệt, việc kiểm soát tình hình khai thác, chế biến, vận chuyển, kinh doanh than trái phép có lúc, có nơi còn có biểu hiện bị buông lỏng; đã xuất hiện tình trạng khai thác than trái phép trở lại ở một số địa phương có than, trong đó có một số vụ gây hậu quả nghiêm trọng; một số doanh nghiệp thuộc ngành Than chưa tích cực phối hợp với chính quyền địa phương trong công tác quản lý tài nguyên, ranh giới mỏ...

Nhằm tăng cường sự lãnh đạo của cấp uỷ, hiệu quả điều hành của chính quyền, giám sát của MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội và nhân dân đối với các hoạt động khai thác, vận chuyển, chế biến và kinh doanh than, từng bước khắc phục những tồn tại, yếu kém trong công tác này, ngày 12/1/2014, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 12-NQ/TU về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác quản lý, khai thác, vận chuyển và kinh doanh than trên địa bàn tỉnh. 

Căn cứ tinh thần chỉ đạo của Nghị quyết này, cấp uỷ, chính quyền các địa phương có than (Hạ Long, Cẩm Phả, Đông Triều, Hoành Bồ, Uông Bí) đã ban hành nhiều văn bản để lãnh đạo, chỉ đạo công tác đấu tranh phòng, chống tình trạng khai thác, vận chuyển, chế biến, kinh doanh than trái phép; phối hợp với các lực lượng chức năng và Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam đã triển khai nhiều biện pháp kiên quyết, hiệu quả, duy trì trật tự, nắm chắc tình hình, xử lý cương quyết các hoạt động khai thác, vận chuyển, kinh doanh than trái phép trên địa bàn.

TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN 

Để công tác quản lý tài nguyên diễn ra chặt chẽ, hiệu quả, tỉnh Quảng Ninh cũng đã tiến hành ký Quy chế phối hợp trong công tác quản lý khoáng sản than với TKV, Tổng Công ty Đông Bắc. Nội dung chủ yếu tập trung vào việc trao đổi các văn bản có nội dung liên quan đến công tác quản lý Nhà nước đối với các hoạt động về than để phổ biến, quán triệt, thực hiện trong từng cơ quan, đơn vị trực thuộc; thường xuyên kiểm tra, giám sát việc tổ chức triển khai thực hiện quy hoạch bến cảng, kho bãi kinh doanh than trên địa bàn; thường xuyên rà soát tình hình hoạt động của các đơn vị, tổ chức có liên quan đến sản xuất kinh doanh than tại địa bàn; phối hợp trong hoạt động thanh, kiểm tra, tổ chức tuần tra, kiểm soát chung nhằm phát hiện, ngăn chặn và điều tra làm rõ để xử lý nghiêm hành vi khai thác, tập kết, vận chuyển, chế biến và kinh doanh than trái phép…

Bốc xúc đất đá tại Công ty CP than Hà Tu. Ảnh: Hùng Sơn

Đồng thời, theo định kỳ hoạt động, Tỉnh ủy, UBND tỉnh và các sở, ngành, địa phương đã làm việc với lãnh đạo TKV, Tổng Công ty Đông Bắc để tháo gỡ các khó khăn vướng mắc cho ngành than, góp phần ổn định, duy trì sản xuất và phát triển cho các đơn vị ngành than, qua đó ổn định việc làm, thu nhập cho đời sống công nhân, lao động tại các khu vực sản xuất than trên địa bàn.

Đáng chú ý, trên cơ sở đề nghị của TKV và Tổng Công ty Đông Bắc, ngày 20/3/2017, UBND tỉnh đã ban hành công văn số 1765/UBND-CN đã chỉ đạo các sở ngành địa phương liên qua giải quyết các khó khăn vướng mắc cho ngành. Trong đó, xác định 23 nhiệm vụ cần giải quyết. Tỉnh đã giao 5 sở, 2 địa phương trực tiếp chủ trì phối hợp với các đơn vị liên quan giải quyết.

Với sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ từ tỉnh tới các địa phương trong triển khai thực hiện, đến nay trên địa bàn tỉnh không xảy ra tình trạng đào bới, thăm dò và khai thác than trái phép. Một số vụ việc khai thác, vận chuyển, tập kết than trái phép đã được phát hiện, ngăn chặn, xử lý kịp thời. Đáng chú ý, 6 tháng đầu năm 2017, lực lượng chức năng của tỉnh đã kiểm tra, phát hiện 129 trường hợp, vụ việc vi phạm; xử lý 58 đối tượng có hành vi vi phạm; tịch thu hơn 25.000 tấn than, xít không rõ nguồn gốc; xử phạt gần 2 tỷ đồng; giải tỏa 8 địa điểm tập kết có dấu hiệu khai thác than trái phép… Đây chỉ là một trong những nỗ lực của Quảng Ninh trong nâng cao hiệu quả quản lý tài nguyên khoáng sản, đặc biệt là than.

Hồng Nhung

Bài 2:  TKV và giải pháp bảo vệ môi trường bền vững