Hiệu quả từ giữ rừng

Trước đây ở Tiên Yên rừng bạt ngàn với nhiều loại gỗ quý bản địa, bây giờ, hầu hết đã được thay thế bằng các rừng keo. Cây rừng bản địa vẫn còn ở các xã Hà Lâu, Phong Dụ, nhưng không nhiều. Thế nhưng một nơi ít ai ngờ có khu rừng với nhiều loài cây bản địa đó là ở thôn Khe Tiên, xã Yên Than.

Nằm không xa QL18A, rừng Khe Tiên có diện tích gần 30ha với nhiều cây gỗ quý. Chủ nhân của khu rừng này là ông Trần Văn Nền. Năm 1978, ông rời quân ngũ về công tác tại Hạt Kiểm lâm Tiên Yên đến năm 2011 thì về nghỉ chế độ. Ông Nền bảo: “Trước đây, nhìn người dân chặt phá cây bản địa để trồng keo tôi thấy xót xa lắm. Tôi được huyện giao cho 30ha rừng, nhưng tôi chỉ trồng hơn 3ha keo, còn thì tôi vẫn giữ lại rừng tự nhiên. Bây giờ trong rừng của gia đình tôi có đủ cả lim, lát, giổi, dẻ... nhiều cây đã cho khai thác”.

CCB Trần Văn Nền bên 2 cây dẻ trắng 25 năm tuổi trong khu rừng của gia đình ông.

Với những kiến thức học được trong ngành kiểm lâm, nên ông Nền hiểu được giá trị của cây bản địa sẽ có nguồn thu về kinh tế cao hơn nhiều so với cây keo. Tuy hiện tại cây keo phù hợp với công cuộc xoá đói, giảm nghèo, vì dễ trồng, dễ tiêu thụ thế nhưng về lâu dài, trồng keo làm cho đất bạc màu nhanh. Còn rừng tự nhiên thì làm cho đất ngày càng tốt lên, do trong rừng có nhiều cây thảo mộc tuổi thọ ngắn và các cây gỗ lớn khi chết đi chúng cũng tạo ra chất bón tự nhiên cho rừng.

Ông Nền cũng đưa ra bài toán so sánh, nếu 3 vụ keo kéo dài khoảng 24 năm, cũng khoảng thời gian ấy nếu trồng gỗ dẻ thì cây gỗ đã có đường kính khoảng 25-30cm và cho thu hoạch, 1 cây gỗ dẻ cho 0,5m3 gỗ, trị giá 3 triệu đồng. Như thế với 15 cây gỗ dẻ cho ta số tiền tương đương với 1ha keo gần nghìn cây (khoảng 40 triệu đồng/ha gỗ keo). Mặt khác rừng tự nhiên lại có nhiều cây thuốc, song mây, măng tre, nấm... đem lại nguồn thu hàng năm khoảng 100 triệu đồng cho gia đình ông Nền. Trong rừng có nhiều loài cây thân thảo cho ra hoa từ đó phát triển tốt đàn ong và hiện ông Nền cũng nuôi 50 tổ ong, đem lại nguồn thu khá từ lấy mật.

Bên cạnh rừng tự nhiên, ông Nền trồng 5ha cây ăn quả (nhãn, vải), tạo việc làm cho từ 4-7 lao động từ việc chăm sóc rừng tự nhiên, chăm sóc cây ăn quả. Ông Nền còn tuyên truyền với nhiều hội viên CCB khác về công tác giữ rừng tự nhiên khi được giao đất, giao rừng. Hiện tại xã Yên Than đã thành lập được Tổ hợp tác bảo vệ rừng bản địa gồm 7 hội viên CCB. Tổ hợp tác cam kết không khai thác gỗ rừng mà chỉ khai thác lâm sản ngoài gỗ như tre, măng, quả và cây mây, dược liệu, nấm, phát triển nuôi ong mật. Tổ hợp tác hàng năm lại trồng thêm cây mây, hiện nay quả mây rất có giá trị khi xuất khẩu sang Trung Quốc và cây mây để bán cho các cơ sở làm bàn ghế mây. Tổ hợp này tạo việc làm thường xuyên cho 10 lao động theo thời vụ với các công việc chăm sóc bảo vệ rừng và khai thác lâm sản ngoài gỗ trong rừng. Việc giữ, bảo vệ rừng tự nhiên của CCB Trần Văn Nền và tổ hợp tác góp phần không nhỏ vào việc bảo vệ môi trường sinh thái tự nhiên của huyện Tiên Yên.

Công Thành