Sẵn sàng kịch bản đào tạo nguồn nhân lực trong tình hình mới

Để chuẩn bị nguồn lao động dồi dào, chất lượng cao đáp ứng nhu cầu thị trường tuyển dụng lâu dài, Quảng Ninh đã và đang tập trung mạnh mẽ cho công tác giáo dục nghề nghiệp (GDNN), hướng tới thực hiện hiệu quả chủ đề công tác năm 2022 của tỉnh “Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19; giữ vững đà tăng trưởng; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao”.

Nâng cao chất lượng đào tạo

Tỉnh Quảng Ninh đang có 43 cơ sở GDNN, bao gồm: 32 cơ sở công lập, 11 cơ sở thuộc doanh nghiệp được phân bổ tại các huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh. Trong đó có 7 trường cao đẳng, 1 trường trung cấp, 13 trung tâm GDNN-GDTX, 2 trường đại học và 20 đơn vị sự nghiệp, doanh nghiệp có tham gia hoạt động GDNN.

Phát triển nguồn nhân lực được xác định là một trong ba khâu đột phá chiến lược của tỉnh. Do đó, những năm qua tỉnh Quảng Ninh đã ban hành các văn bản chỉ đạo, xây dựng cơ chế, chính sách nhằm hỗ trợ, khuyến khích phát triển nguồn nhân lực. Hằng năm, tỉnh đều dành nguồn lực thỏa đáng cho sự nghiệp giáo dục, đào tạo và phát triển nguồn nhân lực.

Nhiều chính sách hỗ trợ đào tạo nghề được triển khai thực hiện, đảm bảo đúng đối tượng, mang lại hiệu quả tích cực. Điển hình như, ban hành Nghị quyết số 220/2015/NQ-HĐND và Nghị quyết số 140/2018/NQ-HĐND của HĐND tỉnh về chính sách hỗ trợ học nghề thuộc danh mục nghề khuyến khích đào tạo của tỉnh Quảng Ninh; thành lập Ban Chỉ đạo thực hiện Đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn theo Quyết định số 1956/QĐ-TTg; ban hành Kế hoạch số 40/KH-UBND ngày 18/2/2021 về việc hỗ trợ đào tạo trình độ sơ cấp dưới 3 tháng trên địa bàn tỉnh…

Việc thực hiện các chính sách, đề án được triển khai đồng bộ từ cấp tỉnh đến xã. Về cơ bản, các cấp ủy, chính quyền, ngành, đoàn thể, xã, phường, thị trấn trong tỉnh đã quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc, kịp thời, đồng bộ. Công tác điều phối, phối hợp và phân cấp trong quản lý, điều hành thực hiện đề án được các cấp, ngành triển khai thực hiện tốt. Qua đó, đã giúp cho nhiều học sinh, sinh viên được học tập, tạo cơ hội việc làm.

Theo thống kê của Sở LĐ-TB&XH, các chỉ tiêu về công tác đào tạo nghề, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, tỷ lệ lao động qua đào tạo tại tỉnh qua các năm đều tăng. Theo đó, năm 2018 đạt trên 50%, năm 2019 đạt 63%, năm 2020 đạt trên 80% và tới năm 2021, tỷ lệ lao động qua đào tạo tăng, đạt trên 85%. Riêng trong năm 2021, tổng số học sinh, sinh viên và học viên tốt nghiệp là 34.708 người. Trong đó: Cao đẳng có 785 sinh viên, trung cấp có 3.291 học sinh, sơ cấp có 26.369 học viên, đào tạo dưới 3 tháng có 4.263 học viên. Người có việc làm sau tốt nghiệp là 29.122 người, đạt 83,91%.

Cùng với đó, một trong những yếu tố “then chốt” để phát triển nguồn nhân lực tại chỗ là đảm bảo nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên cũng đã được thực hiện đồng bộ. Qua đó, đã tạo điều kiện để nhà giáo phát huy tính chủ động trong thực hành sư phạm, tiếp cận với các công nghệ mới, qua thực tế, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của quá trình đào tạo và nâng cao về chuyên ngành để chuẩn hóa theo yêu cầu giảng dạy. Tới nay, số nhà giáo đạt chuẩn khối các trường cao đẳng chiếm 98,19%, trung cấp chiếm 95,70%, khối trung tâm GDNN-GDTX chiếm 87,18%, khối trường đại học có hoạt động GDNN chiếm 91,47%.

Công tác phối hợp về GDNN giữa ba nhà gồm: Nhà nước - Nhà trường - Doanh nghiệp cũng đã có sự chuyển biến tích cực. Đa số các trường đã hình thành hình thức hợp tác với doanh nghiệp. Doanh nghiệp đã quan tâm hơn trong công tác đào tạo của các trường, tích cực tham gia sâu vào đào tạo. Thông qua hoạt động của các chương trình phối hợp, chất lượng đào tạo của các trường đã từng bước đáp ứng nhu cầu sử dụng lao động của doanh nghiệp. Tính riêng trong năm 2021, đã cung ứng giới thiệu tuyển dụng 14.293 lao động cho các doanh nghiệp; phối hợp, tổ chức đào tạo 4.747 lao động cho các doanh nghiệp và bồi dưỡng kỹ năng nghề nâng bậc cho 3.367 lao động của doanh nghiệp.

Ông Lê Công Hạ, Trưởng Khoa Ô tô Uông Bí, Trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam, cho biết: Nhà trường luôn xác định mục tiêu nâng cao chất lượng đào tạo là điều kiện quyết định để xây dựng và đáp ứng đội ngũ lao động theo yêu cầu của doanh nghiệp. Chính vì vậy, thời gian qua, công tác giáo dục, đào tạo nghề nghiệp cho học viên, lao động trong nhà trường luôn được đổi mới cả về chất và lượng để đáp ứng được nhu cầu tuyển dụng nhân lực qua đào tạo của các doanh nghiệp. Việc phối hợp chặt chẽ với doanh nghiệp về xây dựng các chương trình đào tạo, tổ chức kiểm tra, đánh giá chất lượng đầu vào, kiểm tra sức khỏe, xây dựng phương án tổ chức quản lý điều hành, phòng chống dịch bệnh… đều được nhà trường thực hiện quy củ, nghiêm túc, thông qua việc triển khai từng nhóm giải pháp riêng trong quá trình đào tạo. Đồng thời, học viên sau khi ra trường đều được đánh giá chất lượng tay nghề và được giới thiệu tới các đơn vị cần tuyển dụng lao động làm việc.

Định hướng phát triển hiệu quả

Dự báo từ cơ quan chuyên môn, nhu cầu lao động của Quảng Ninh giai đoạn 2021-2030 còn tiếp tục tăng cao. Riêng nhu cầu lao động cần có của tỉnh ước đến năm 2025 là khoảng 798.000 người và đến năm 2030 cần trên 874.000 người. Trong đó, tập trung ở một số ngành, như: Công nghiệp chế biến, chế tạo, vận tải, kho bãi, công nghệ thông tin…

Với mục tiêu đẩy mạnh phát triển KT-XH, Quảng Ninh đang tận dụng tối đa những tiềm năng, lợi thế để phát triển du lịch, dịch vụ, công nghiệp chế biến, chế tạo… Tuy nhiên, trước những tác động của đại dịch Covid-19 như hiện nay, đã làm gián đoạn, ảnh hưởng không nhỏ tới hoạt động đào tạo, dạy nghề và phát triển nguồn nhân lực trên địa bàn. Đặc biệt, nguồn nhân lực có kỹ năng, tay nghề cao sau đào tạo để cung ứng cho thị trường trong thời gian “hậu Covid-19” sẽ trở nên khan hiếm hơn. Vì vậy, cần phải có những giải pháp cần thiết để đảm bảo cung - cầu bền vững.

Để thực hiện triệt để công tác đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và thực hiện có hiệu quả chủ đề công tác năm 2022 của tỉnh, Sở LĐ-TB&XH đã chủ động xây dựng các kịch bản, phương hướng và tăng cường liên kết đào tạo nghề trong điều kiện bình thường mới. Điển hình như: Hợp tác quốc tế trong GDNN; đổi mới công tác tuyên truyền, tư vấn tuyển sinh và định hướng nghề nghiệp; phát huy vai trò của cơ quan quản lý nhà nước trong GDNN; gắn kết tuyển sinh, đào tạo với thị trường lao động, việc làm; tăng cường gắn kết giữa cơ sở GDNN với doanh nghiệp…

Mới đây, trong tháng 2/2022, Sở LĐ-TB&XH và Tập đoàn Sun Group vùng Đông Bắc phối hợp tổ chức Hội thảo hợp tác phát triển nguồn nhân lực. Hội thảo đã lắng nghe đại diện Sun Group vùng Đông Bắc cung cấp thông tin về tình hình sử dụng lao động hiện tại và nhu cầu nguồn nhân lực mà đơn vị dự kiến đến năm 2025, cụ thể theo từng lĩnh vực, ngành nghề, từng địa bàn của tỉnh gồm Hạ Long, Cẩm Phả, Vân Đồn, Tiên Yên, Móng Cái. Trên cơ sở đó, đơn vị đề xuất 5 nội dung hợp tác với ngành LĐ-TB&XH và các đơn vị đào tạo của tỉnh bắt đầu từ năm 2022, gồm: Cung cấp bộ tài liệu đánh giá tiêu chuẩn từng nghiệp vụ; đào tạo bồi dưỡng tay nghề nhân sự; đánh giá, phân bậc tay nghề; tuyển sinh theo tiêu chí đầu vào; tuyển dụng trực tiếp, thực tập.

Năm 2022, Sở LĐ-TB&XH đặt mục tiêu đào tạo nghề nghiệp mới cho 38.500 người, góp phần nâng tỷ lệ lao động qua đào tạo của tỉnh đạt 85,85%, trong đó tỷ lệ có bằng cấp, chứng chỉ đạt 47,5%. Ông Vũ Quang Trực, Phó Giám đốc Sở LĐ-TB&XH, cho biết: Thời gian tới, để định hướng lâu dài việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trên địa bàn tỉnh và hoàn thành mục tiêu đã đề ra, Sở sẽ bám sát các chỉ đạo, định hướng của tỉnh, để tập trung chỉ đạo, phối hợp, liên kết đào tạo trọng tâm, trọng điểm, nâng cao chất lượng tuyển sinh và đào tạo, gắn với các biện pháp phòng, chống dịch Covid-19 trong hoạt động. Trong đó, sẽ tập trung vào việc nâng cao chất lượng công tác tuyển sinh, đào tạo nghề nghiệp. Đặc biệt quan tâm đến công tác triển khai thực hiện chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và hoạt động nâng cao chất lượng đào tạo. Qua đó, góp phần chuyển dịch cơ cấu lao động, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của tỉnh.