Nâng cao hiệu quả công tác bảo vệ môi trường đối với tàu du lịch hoạt động trên Vịnh Hạ Long

Hiện nay các phương tiện thuỷ hoạt động trên vùng Vịnh Hạ Long khá tấp nập. Chỉ tính riêng các tàu vận chuyển khách tham quan trên Vịnh đã có tổng số 527 tàu, trong đó có 189 tàu lưu trú nghỉ đêm trên Vịnh, còn lại là tàu tham quan theo giờ.

Theo quy định hiện hành, các phương tiện thuỷ hoạt động nói chung, tàu tham quan du lịch nói riêng, đều phải tuân thủ các quy định nghiêm ngặt về bảo vệ môi trường, như: Phải có thiết bị chứa và xử lý các loại chất thải hoặc nếu chỉ có thiết bị chứa chất thải thì sau đó phải được thu gom vận chuyển lên bờ hoặc đưa lên tàu thu gom của đơn vị chuyên trách vận chuyển đi xử lý, tuyệt đối không được xả rác thải xuống biển. Thế nhưng, thực tế hiện nay ở khu vực Vịnh Hạ Long, Bái Tử Long việc thu gom, xử lý chất thải trên tàu, thuyền du lịch cũng như các phương tiện thuỷ khác chưa thực sự nghiêm túc tuân thủ các quy định này.

Tàu vận chuyển khách du lịch trên Vịnh Hạ Long.

Theo thống kê của các cơ quan chức năng, đối với tàu du lịch, hiện nay mới chỉ thu gom được 80% lượng rác thải sinh hoạt. Việc thu gom do các thuyền viên trên tàu tự trang bị thùng chứa rác phát sinh trong quá trình tàu hoạt động, sau khi kết thúc hành trình, các thuyền viên tự thu gom và vận chuyển lên vị trí tập kết chung do các cảng bố trí, sau đó sẽ được công ty môi trường vận chuyển đi xử lý tại bãi rác. Còn với chất thải lỏng, mặc dù các tàu du lịch đều đã được trang bị hệ thống thu gom, xử lý đạt tiêu chuẩn nhưng điều đáng nói là cơ sở hạ tầng trên bờ để kết nối với các thiết bị này không đồng bộ hoặc chưa được đầu tư. Không chỉ cảng bến chưa có hệ thống bơm tự hút để thu gom, xử lý các loại chất thải này mà trên địa bàn cũng chưa có tổ chức, cá nhân nào đứng ra tổ chức hoạt động thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải lỏng của các phương tiện thuỷ nên trong quá trình hoạt động, hệ thống chứa luôn trong tình trạng quá tải, không còn khả năng lưu trữ và xử lý. Do vậy, dẫn đến tình trạng, mặc dù các tàu du lịch có lắp đặt hệ thống thu gom chất thải sinh hoạt đầy đủ thì chất thải này vẫn được xả trực tiếp xuống biển. Thêm nữa, tình trạng xử lý nước thải la canh buồng máy trên các tàu du lịch, tuy đã có cải thiện nhưng vẫn còn không ít trường hợp thuyền viên sử dụng bơm cứu đắm nước la canh xả trực tiếp xuống biển. Điều này làm ảnh hưởng xấu đến môi trường Vịnh Hạ Long...

Trước thực trạng này, để đảm bảo công tác bảo vệ môi trường, mới đây Ban Quản lý Vịnh Hạ Long đã tổ chức cuộc họp với các ban, ngành, đơn vị chức năng liên quan để đề ra những giải pháp nâng cao hiệu quả công tác bảo vệ môi trường đối với phương tiện vận tải đường thuỷ nói chung, các tàu hoạt động trên Vịnh Hạ Long nói riêng. Ông Lê Hồng Thắng, Giám đốc Cảng vụ đường thuỷ nội địa Quảng Ninh cho rằng, một trong những giải pháp bảo vệ môi trường đối với các phương tiện thuỷ hoạt động trên Vịnh là phải tăng cường hơn nữa công tác tuyên truyền nâng cao ý thức của các thuyền viên, trách nhiệm của chủ tàu du lịch về bảo vệ môi trường. Bên cạnh đó, tỉnh cần ban hành chế tài đủ mạnh để thực hiện nghiêm các văn bản quy phạm pháp luật. Cũng như tăng cường công tác phối hợp kiểm tra, kiểm soát, phát hiện và xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm. Ngoài ra, cần có những biện pháp quản lý các cơ sở kinh doanh dịch vụ trên Vịnh.

Bà Phạm Thuỳ Dương, Trưởng Ban Quản lý Vịnh Hạ Long, cho biết trước những ảnh hưởng của các hoạt động tàu du lịch trên Vịnh, đặc biệt từ việc đổ thải chất lỏng, nếu không có biện pháp tháo gỡ, Vịnh Hạ Long sẽ đứng trước nguy cơ ô nhiễm cao. Hiện nay, các ban, ngành, đơn vị liên quan đã vào cuộc nhưng chưa đưa ra được những biện pháp hữu hiệu nhất. Trước mắt, bằng các phương tiện của đơn vị đang có, Ban Quản lý Vịnh Hạ Long sẽ cải hoán lại và làm từ việc nhỏ đầu tiên là thu gom chất thải lỏng trên Vịnh, sau đó là sẽ phối hợp với các tàu du lịch nghỉ đêm rồi dần dần nhân rộng mô hình này. Hiện nay, Ban đang hợp tác với tổ chức JICA của Nhật Bản đóng mới một phương tiện xử lý, thu gom chất thải lỏng, hy vọng khi phương tiện này đi vào hoạt động, mô hình sẽ được nhân rộng, việc xử lý chất thải lỏng trên Vịnh Hạ Long sẽ có đầu ra, giải quyết được vấn đề môi trường trên Vịnh.

Đồng thời, Ban Quản lý Vịnh Hạ Long cũng đã đề ra một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác bảo vệ môi trường đối với các phương tiện tàu du lịch hoạt động trên Vịnh như: Rà soát quy hoạch, sắp xếp lại các cảng bến, điểm đỗ, neo đậu cho các phương tiện thuỷ, đảm bảo cảnh quan, môi trường và đồng bộ với hạ tầng thu gom, xử lý chất thải tàu, thuyền; công khai, minh bạch công tác đăng ký, đăng kiểm, kiểm định chất lượng đối với các phương tiện giao thông, vận tải thuỷ; tuân thủ nghiêm ngặt các quy phạm, quy chuẩn đảm bảo môi trường đối với các phương tiện giao thông thuỷ. Các ngành chức năng liên quan tăng cường hơn nữa công tác kiểm tra, kiểm soát, phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm; khuyến khích đầu tư hạ tầng thu gom, xử lý chất thải đối với các khu vực cảng, bến neo đậu theo hình thức đầu tư BOT, BTO, PPP...

Thu Nguyên