Hành động để hướng tới mục tiêu 90-90-90

Những năm qua, các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS được triển khai toàn diện, rộng khắp và có hiệu quả cao trên địa bàn tỉnh. Nhờ đó, số người nhiễm HIV mới phát hiện, bệnh nhân AIDS và người tử vong do HIV/AIDS hằng năm giảm. Tuy nhiên, tình hình dịch HIV/AIDS vẫn chưa ổn định, có nhiều nguy cơ trở lại, vì vậy, các cấp, ngành, địa phương luôn quan tâm cao trong vấn đề phòng, chống HIV/AIDS, với nhiều hoạt động thiết thực.

Tăng cường các hoạt động truyền thông

Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS năm 2018 được phát động trong cả nước từ ngày 10/11 đến 10/12, với chủ đề “Hãy hành động để hướng tới mục tiêu 90-90-90 vào năm 2020” (90% người nhiễm HIV biết được tình trạng nhiễm của bản thân; 90% người chẩn đoán nhiễm HIV được điều trị ARV; 90% người nhiễm HIV điều trị ARV có tải lượng virus dưới ngưỡng lây truyền).

Để đạt được các mục tiêu trên, công tác tuyên truyền phòng, chống HIV/AIDS tiếp tục được các ban, ngành, đoàn thể, địa phương trong tỉnh quan tâm triển khai thực hiện và chú trọng đến các đối tượng có nguy cơ tại cộng đồng; chủ động xây dựng chương trình kế hoạch hoạt động phòng, chống HIV/AIDS năm 2018. Các ngành, địa phương căn cứ tình hình thực tiễn triển khai hình thức truyền thông thay đổi hành vi phù hợp với từng địa bàn, đối tượng cụ thể, chú trọng truyền thông trực tiếp đối với các đối tượng trong nhóm có nguy cơ cao. Đồng thời tăng cường tuyên truyền phòng, chống HIV/AIDS trên các phương tiện thông tin đại chúng của tỉnh, địa phương; lồng ghép các hoạt động tuyên truyền trong các buổi sinh hoạt cộng đồng, câu lạc bộ, văn hoá, thể thao...

Phát tờ rơi tuyên truyền về phòng, chống HIV/AIDS  tại TP Cẩm Phả. Ảnh: Thái Hoàn (CTV)

Trong 10 tháng năm 2018, toàn tỉnh đã tiến hành 4.326 lượt truyền thông với nhiều hình thức cho trên 7.000 lượt người. Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh phối hợp với các đơn vị y tế trong ngành, địa phương có liên quan thực hiện truyền thông, xét nghiệm lưu động tại các địa bàn vùng khó khăn, biển đảo, cơ sở cai nghiện ma túy, trại giam cho hơn 1.200 người tại các địa phương Hải Hà, Đầm Hà, Bình Liêu, Ba Chẽ, Hoành Bồ, Đông Triều.

Bên cạnh đó, Quảng Ninh tiếp tục duy trì, triển khai chương trình can thiệp giảm tác hại tại 8 địa bàn trọng điểm là Hạ Long, Cẩm Phả, Vân Đồn, Đông Triều, Uông Bí, Móng Cái, Quảng Yên, Hoành Bồ. Theo đó, đã có 125 nhân viên tiếp cận cộng đồng thuộc các nhóm giáo dục đồng đẳng, cộng tác viên, phòng tư vấn, các cơ sở y tế đã tiếp cận và cấp trên 900.000 bơm kim tiêm sạch, trên 650.000 bao cao su cho các đối tượng có nguy cơ cao lây nhiễm HIV. Hoạt động can thiệp giảm thiểu tác hại trong dự phòng lây nhiễm HIV đã góp phần giảm tỷ lệ lây nhiễm HIV trong nhóm nghiện chích ma túy và nhóm mại dâm.

Cung cấp các dịch vụ dự phòng, điều trị

Với trang thiết bị hiện đại, các cơ sở y tế trên địa bàn tỉnh đều có thể xét nghiệm sàng lọc để phát hiện sớm nhiễm HIV.

Chương trình điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện tiếp tục được duy trì, toàn tỉnh đã triển khai 5 cơ sở điều trị bằng Methadone tại Hạ Long, Cẩm Phả, Uông Bí, Vân Đồn, Đông Triều, với trên 2.000 người từng điều trị, trong đó còn 1.212 bệnh nhân hiện đang nhận thuốc.

Việc triển khai các cơ sở điều trị Methadone giúp cho người nghiện ma tuý dạng thuốc phiện không còn dùng chung bơm kim tiêm chích ma tuý, góp phần làm giảm sự lây truyền HIV, viêm gan B, viêm gan C và một số bệnh xã hội, cải thiện về tình hình an ninh trật tự, an toàn xã hội. Bên cạnh đó, Sở Y tế tiếp tục phối hợp với các cơ quan chức năng họp bàn, tham mưu cho UBND tỉnh bố trí quỹ đất xây dựng thêm 1 cơ sở điều trị Methadone tại Móng Cái.

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), hiện nay, thế giới vẫn chưa tìm ra thuốc chữa khỏi HIV/AIDS nên điều trị bằng thuốc kháng HIV (thuốc ARV) được coi là điều trị đặc hiệu. Tại Quảng Ninh, từ năm 2005 cũng đã áp dụng điều trị HIV bằng thuốc ARV với phần lớn nguồn thuốc được chính phủ một số nước, tổ chức quốc tế tài trợ. Toàn tỉnh hiện có 12 cơ sở y tế tại 9 địa bàn cung cấp thuốc ARV để người nhiễm HIV/AIDS điều trị, với 4.879 bệnh nhân (4.879/5.397, đạt 90,4%). Quảng Ninh hiện là một trong số ít tỉnh trong toàn quốc có số bệnh nhân được điều trị ARV đạt mục tiêu của Liên hợp quốc đề ra, đó là 90% bệnh nhân nhiễm HIV được điều trị ARV. Điều này có ý nghĩa rất lớn, bởi bệnh nhân được điều trị sớm sẽ giúp cải thiện được tình trạng sức khỏe, đồng thời ngăn chặn sự nhân lên của virut trong cơ thể, do đó làm giảm khả năng lây nhiễm ra cộng đồng.

Bác sĩ tại Trung tâm Y tế TP Hạ Long đang tư vấn cho người bệnh điều trị thuốc kháng virut HIV (ARV).

Tình hình dịch tuy đã có chiều hướng chững lại, nhưng hình thái lây truyền có xu hướng chuyển dần sang lây truyền qua đường tình dục. Do đó, các cấp, ngành cũng tăng cường truyền thông, tư vấn nâng cao nhận thức cho phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ về xét nghiệm HIV và lây truyền từ mẹ sang con. Toàn tỉnh có 6 cơ sở sản khoa cung cấp thuốc điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con. Trong 9 tháng năm 2018, phụ nữ mang thai được xét nghiệm HIV tự nguyện là 34.111 người, trong đó có 52 phụ nữ mang thai có kết quả xét nghiệm khẳng định HIV (+).

Bên cạnh đó, Quảng Ninh tiếp tục quan tâm đầu tư từ ngân sách địa phương cho công tác phòng, chống HIV/AIDS theo đề án đảm bảo tài chính đã được phê duyệt; quản lý tốt, sử dụng có hiệu quả các nguồn kinh phí hợp pháp khác cho công tác phòng, chống HIV/AIDS. Ngành Y tế duy trì, tăng cường đội ngũ cán bộ chuyên môn về phòng, chống HIV/AIDS trong quá trình thành lập Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh...

Nguyễn Hoa