Kẹo lạc hồng

Nhắc đến Tiên Yên, ngoài gà Tiên Yên, khau nhục… nhiều người còn biết thêm một đặc sản riêng có nữa của địa phương là kẹo lạc hồng. Từ bao đời nay, kẹo lạc hồng Tiên Yên đã cùng khau nhục, gà, trở thành “định danh” cho văn hoá ẩm thực giàu màu sắc và đậm đà truyền thống dân tộc của địa phương cửa ngõ vùng Đông Bắc.

Sản phẩm kẹo lạc hồng cùng các sản phẩm OCOP khác của huyện Tiên Yên được bày bán tại Hội chợ OCOP Quảng Ninh Xuân 2016. Ảnh: Thu Chung (CTV)

Sản phẩm kẹo lạc hồng là sản phẩm độc đáo riêng có của Tiên Yên. Kẹo có thành phần chính là lạc, được nấu với đường kính và mạch nha. Điểm đặc biệt nhất để phân biệt kẹo lạc hồng với các loại kẹo lạc khác chính là chữ “hồng” trong tên kẹo. Chỉ cần nhìn bằng mắt thường, cái màu hồng ngả sang đỏ rất quyến rũ ấy đã tạo cho người ta nhiều “cảm tình” đối với món kẹo dân dã của đất Tiên Yên. Màu hồng ấy ngày trước thường được tạo ra từ gấc. Nay màu hồng được sử dụng từ màu thực phẩm, tuy không “thiên nhiên” bằng gấc nhưng cho màu đều, đẹp hơn, không bị át hương thơm của lạc, mạch nha mà vẫn đảm bảo an toàn thực phẩm. Kẹo lạc hồng ăn có vị thơm dịu, dẻo, hơi dai của mạch nha, vị thơm ngậy và độ giòn của lạc. Vị kẹo ngọt thanh nên ăn mà không hề bị ngán, dẻo mà không hề dính răng. Kẹo lạc hồng đặc biệt nhất là nhờ màu hồng đỏ “kích thích” thị giác người tiêu dùng, rất thích hợp để sử dụng làm quà tặng, làm lễ ăn hỏi, bày mâm cỗ…

Tiên Yên có truyền thống làm kẹo lạc hồng từ lâu đời và được lưu truyền đến ngày nay. Những gia đình còn làm kẹo lạc hồng ở Tiên Yên hiện nay đã là thế hệ thứ 3, thứ 4 gắn bó với món quà quê truyền thống này. Cô Vũ Thị Liên, chủ cơ sở sản xuất kẹo lạc hồng Liên Thanh (thị trấn Tiên Yên) chia sẻ: Tôi cũng không nhớ rõ kẹo lạc hồng ra đời như thế nào nữa. Chỉ biết từ đời ông bà truyền lại cho bố mẹ rồi bố mẹ truyền lại cho chúng tôi, nay chúng tôi truyền lại cho con cháu. Kẹo lạc hồng Tiên Yên cứ cha truyền con nối mà đi sâu vào lòng người như thế. Tiên Yên là vùng có nhiều diện tích đồi rừng nên lạc được trồng nhiều trên nương. Lạc Tiên Yên có vị ngon ngọt, ngậy, và đặc biệt là rất thơm. Vì vậy khi được nấu theo công thức gia truyền, hội tụ đủ vị: Mềm, dẻo, ngọt, ngậy, giòn, thơm lại kết hợp với màu hồng đỏ bắt mắt, người ăn đều nhớ mãi không quên...

Theo cô Liên, để có được sản phẩm kẹo lạc hồng hoàn chỉnh, hỗn hợp đường kính, mạch nha (nay có một số gia đình đã thử dùng bột dong riềng thay thế mạch nha), thêm chút vani để tạo hương thơm được trộn đều và nấu nhỏ lửa đến khi đặc sánh lại. Lạc đã rang chín tới, vừa đủ độ giòn nhưng vẫn phải đảm bảo độ ngậy, sàng sảy kỹ càng vỏ được cho vào hỗn hợp dẻo quánh ấy đánh đều lên. Sau đó gia giảm thêm màu thực phẩm sao cho ra màu hồng đỏ đúng độ. Tất cả được đổ vào khay để nguội dần trong nhiệt độ phòng. Kẹo nguội và se mặt sẽ được cắt nhỏ thành hình chữ nhật cỡ đốt ngón tay cái, gói từng cái trong giấy ni-lông, đóng vào túi, hộp.

Kẹo lạc hồng Tiên Yên có thị trường tiêu thụ rất lớn từ Nam ra Bắc, được gửi đi làm quà biếu khắp nơi, kể cả ra nước ngoài. Tại Hội chợ Thương mại, du lịch quốc tế Việt - Trung, Hội chợ OCOP Quảng Ninh, sản phẩm kẹo lạc hồng được rất nhiều người tiêu dùng ưa chuộng, luôn trong tình trạng “cháy” hàng. Tuy nhiên sản phẩm vẫn chưa được sản xuất quy mô lớn. Vì thời gian bảo quản ngắn, chỉ trong 60 ngày nên áp lực tiêu thụ của sản phẩm khá cao. Hiện trên địa bàn có 3 cơ sở sản xuất kẹo lạc hồng nhưng vẫn đều làm thủ công, chưa đầu tư máy móc và chưa có giải pháp tối ưu để tăng thời hạn sử dụng. Vì thế sản phẩm độc đáo này vẫn thường chỉ xuất hiện trên thị trường vào các dịp hội chợ, dịp giáp Tết hoặc làm theo đơn đặt hàng.

Được biết, kể từ khi chương trình OCOP được triển khai trong toàn tỉnh, Tiên Yên đã tích cực xây dựng nhiều phương án phát triển cho sản phẩm kẹo lạc hồng như: Nồi điện, máy khuấy đảo, máy cắt, máy bọc, dán túi, máy in bao bì; thiết kế logo, mẫu mã bao bì và các thủ tục hoàn thiện cho thương hiệu kẹo lạc hồng Tiên Yên. Trong tương lai gần, khi sản phẩm kẹo lạc hồng Tiên Yên được nhận diện thương hiệu và tìm ra phương án giải quyết các khó khăn, chắc chắn thị trường sẽ có thêm một sản phẩm chất lượng. Cùng với đó, giá trị ẩm thực truyền thống của Tiên Yên cũng sẽ được giữ gìn và phát triển.

Song Hà