Những kết quả ghi nhận ban đầu

Nhằm tiếp tục đưa KH&CN thực sự trở thành động lực cho sự phát triển, tháng 4-2014 Quảng Ninh đã phê duyệt và triển khai Đề án “Phát triển doanh nghiệp KH&CN trên địa bàn tỉnh đến năm 2020”. Đến nay, sau hơn 1 năm thực hiện đã đạt được những kết quả ban đầu đáng ghi nhận, góp phần đẩy nhanh việc ứng dụng tiến bộ KH&CN vào sản xuất, thúc đẩy kinh tế - xã hội của tỉnh phát triển.

Để cụ thể hoá Đề án, tỉnh đã xây dựng, ban hành nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện, khuyến khích các doanh nghiệp thành lập doanh nghiệp KH&CN. Thông qua đó, đẩy nhanh tiến độ ứng dụng, chuyển giao KH&CN vào sản xuất, tạo ra hàng hoá giá trị cao, nhiều việc làm cho người lao động.

Đóng gói sản phẩm nấm tại Công ty TNHH Long Hải (TX Đông Triều) - một trong những doanh nghiệp KH&CN đầu tiên của tỉnh.

Đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng KH&CN

Hiện trên địa bàn tỉnh có khoảng 8.000 doanh nghiệp hoạt động trên các lĩnh vực, trong đó khoảng 2.500 doanh nghiệp trực tiếp sản xuất - nguồn để hình thành, chuyển đổi thành doanh nghiệp KH&CN.  Cùng với ban hành các chính sách, cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp, Quảng Ninh đã thành lập Quỹ Phát triển KH&CN tỉnh, được coi là “bà đỡ” đối với các doanh nghiệp KH&CN nói riêng, các doanh nghiệp trực tiếp sản xuất nói chung trong việc vay vốn để nghiên cứu, ứng dụng, chuyển giao tiến bộ KH&CN vào sản xuất.

Thời gian qua Sở KH&CN đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động các doanh nghiệp đăng ký thành lập doanh nghiệp KH&CN. Đồng thời, tổ chức các lớp tập huấn về việc thành lập, phát triển doanh nghiệp KH&CN cho các cán bộ chuyên trách về KH&CN của các sở, ban, ngành, địa phương và các tổ chức, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh. Đến nay, sau hơn 1 năm triển khai Đề án đã có 4 doanh nghiệp được cấp chứng nhận là doanh nghiệp KH&CN, là: Công ty CP Giống cây trồng Quảng Ninh, Công ty TNHH Long Hải (TX Đông Triều); Công ty CP Ngọc Trai Quảng Ninh (TP Hạ Long); Công ty CP TERANNIC (Hoành Bồ).

Các tổ chức, doanh nghiệp trong tỉnh đã đẩy mạnh phong trào nghiên cứu, ứng dụng tiến bộ KH&CN vào sản xuất, nhất là các ngành, lĩnh vực: Công nghiệp, nông - lâm - ngư nghiệp, y tế, giáo dục, đã tạo ra những sản phẩm chất lượng, mang lại hiệu quả kinh tế cao; trong đó có sự đóng góp không nhỏ của các doanh nghiệp đã và tiến tới được công nhận là doanh nghiệp KH&CN. Cụ thể, trong lĩnh vực nông -  lâm - ngư nghiệp, nhiều doanh nghiệp đã đầu tư hàng tỷ đồng cho công tác nghiên cứu, ứng dụng tiến bộ KH&CN tiên tiến vào sản xuất, tạo ra các giống cây trồng, vật nuôi mới có năng suất, chất lượng cao. Điển hình như Công ty CP Giống cây trồng Quảng Ninh đã nghiên cứu tạo ra nhiều loại giống lúa mới mang tầm quốc gia cho năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế cao. Công ty CP Khai thác khoáng sản Thiên Thuận Tường (doanh nghiệp đăng ký thực hiện Đề án) đã đầu tư hàng trăm tỷ đồng mua sắm trang thiết bị tiên tiến, hiện đại, xây dựng trại nhân giống lợn ngoại nhập, xây dựng trại lợn ngoại siêu nạc theo mô hình công nghiệp, xây dựng trại gà siêu trứng sản xuất theo phần mềm tự động.

Sở KH&CN đang phối hợp với các đơn vị liên quan, hướng dẫn các tổ chức, doanh nghiệp, đơn vị, như: Công ty TNHH Nuôi trồng, sản xuất và chế biến dược liệu Đông Bắc, Vườn cây thuốc Yên Tử... xây dựng dự án đăng ký thực hiện Đề án.

Khó hoàn thành mục tiêu

Thời gian qua tỉnh đã có nhiều chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp thành lập doanh nghiệp KH&CN, góp phần thúc đẩy sản xuất, nâng cao giá trị hàng hoá. Tuy nhiên, mặc dù trên địa bàn tỉnh hiện có khoảng 2.500 doanh nghiệp trực tiếp sản xuất, nhưng mới có 4 doanh nghiệp KH&CN. Các doanh nghiệp KH&CN này phân bố không đồng đều, chủ yếu quy mô nhỏ, tập trung ở lĩnh vực giống nông nghiệp, chế biến dược liệu, thực phẩm. Số doanh nghiệp trong lĩnh vực điện tử phần mềm, công nghệ sinh học, công nghệ cao khác hầu như chưa đăng ký hoặc chưa được công nhận doanh nghiệp KH&CN. Trong khi đó theo Đề án, đến năm 2015 phải thành lập 15 doanh nghiệp KH&CN, đến năm 2020 thành lập thêm 65 doanh nghiệp KH&CN.

Theo ông Hoàng Vĩnh Khuyến, Phó Giám đốc Sở KH&CN, để đạt mục tiêu Đề án đặt ra, trước hết cần xác định rõ vai trò, vị trí của doanh nghiệp KH&CN ở từng ngành, lĩnh vực, vùng, địa phương; doanh nghiệp gắn bó chặt chẽ với chuyển đổi mô hình tăng trưởng, tái cấu trúc nền kinh tế. Phải xây dựng được các doanh nghiệp KH&CN thực sự trở thành nền tảng, động lực cho phát triển sản xuất hàng hoá có giá trị kinh tế và sức cạnh tranh cao. Để làm được điều này, cần có cơ chế, chính sách cụ thể cho từng giai đoạn phát triển của doanh nghiệp KH&CN, phù hợp với thực tiễn. Cùng với đó, cần quy hoạch, xây dựng các vườn ươm tạo doanh nghiệp KH&CN, các khu công nghệ cao theo hình thức hợp tác công, tư để thu hút nguồn lực đóng góp từ xã hội. Tăng cường tổ chức các sàn giao dịch công nghệ và thiết bị để giới thiệu các công nghệ mới, tiên tiến đến các doanh nghiệp. Đồng thời tuyên truyền đầy đủ các cơ chế, chính sách về doanh nghiệp KH&CN thông qua các lớp tập huấn, phương tiện truyền thông để cung cấp thông tin, tạo dư luận xã hội, qua đó tạo làn sóng mới phát triển doanh nghiệp KH&CN trong cộng đồng doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh. 

Phạm Hoạch