Cải thiện thực chất môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh

Thời gian qua, môi trường đầu tư, kinh doanh của Quảng Ninh đã có bước cải thiện tích cực và mạnh mẽ, được giới doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh đánh giá cao. Mặc dù đại dịch Covid-19 đã làm chậm đà cải cách ở một mức độ nào đó, nhưng Quảng Ninh vẫn luôn được coi là điểm đến đầu tư hấp dẫn với nền kinh tế sôi động và luôn có tốc độ tăng trưởng cao. Vì vậy, hơn bao giờ hết, cộng đồng doanh nghiệp trên địa bàn đang mong muốn tỉnh có những cải cách hơn nữa để có môi trường kinh doanh thuận lợi, an toàn và giảm chi phí không cần thiết, nhất là khi toàn bộ nền kinh tế đang trong giai đoạn phục hồi và bứt phá.

Nhiệm vụ xuyên suốt 

Các chuyên gia kinh tế trong và ngoài nước đều đánh giá, Bộ chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) của Việt Nam ngày càng đi vào thực chất, có thể coi như "tấm gương soi" đánh giá chất lượng điều hành kinh tế, mức độ thuận lợi, thân thiện môi trường kinh doanh của các địa phương trong cả nước. Năm 2017, khi lần đầu tiên Quảng Ninh đạt quán quân PCI, cộng đồng doanh nghiệp, nhà đầu tư, các địa phương trong cả nước vẫn còn khá ngạc nhiên và có đôi chút hoài nghi… Tuy nhiên, thành quả 5 năm liên tiếp dẫn đầu cả nước về chỉ số PCI của Quảng Ninh chính là lời khẳng định rõ ràng nhất cho những nỗ lực đổi mới, cải cách không ngừng nghỉ của cấp ủy, chính quyền và cả hệ thống chính trị của tỉnh với tầm nhìn chiến lược và sự nhất quán trong hành động.

Nhìn lại chặng đường tham gia điều tra đánh giá năng lực cạnh tranh, từ những năm đầu tiên, Quảng Ninh chưa được cộng đồng doanh nghiệp đánh giá cao khi nằm ở tốp cuối trong bảng xếp hạng. Đến năm 2016, Quảng Ninh xuất sắc vươn lên vị trí thứ 2, ngay năm sau vươn lên dẫn đầu các tỉnh, thành phố trên cả nước và duy trì vị trí đó suốt 5 năm liên tiếp (2017-2021). Thành quả đó có được trước hết là từ quyết tâm chính trị rất cao với sự chủ động, quyết liệt, đổi mới trong chỉ đạo điều hành, tạo sự vào cuộc đồng bộ từ các cấp, các ngành và cả hệ thống chính trị trong nỗ lực xây dựng chính quyền liêm chính - hành động - phục vụ - kiến tạo phát triển, thực sự phục vụ người dân, doanh nghiệp.

Để làm được điều đó, tỉnh đã kiên trì, liên tục, chủ động thực hiện tái cơ cấu nền kinh tế; giải quyết đồng bộ và có hiệu quả các mâu thuẫn, thách thức đẩy nhanh tốc độ công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đô thị hóa; kết hợp chặt chẽ công nghiệp, dịch vụ, nông nghiệp; phát huy vai trò dẫn dắt, kiến tạo của cấp ủy, chính quyền và lấy người dân, doanh nghiệp làm chủ thể thụ hưởng và động lực thực hiện.

3 đột phá chiến lược được tỉnh tập trung đẩy mạnh thực hiện đồng bộ, xuyên suốt, gồm: Đẩy nhanh tốc độ phát triển và hoàn thiện hệ thống kết cấu hạ tầng KT-XH đồng bộ, hiện đại, bảo đảm liên thông, tổng thể, trong đó ưu tiên hạ tầng giao thông; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và lao động có kỹ năng gắn với nhanh chóng tăng quy mô và nâng cao chất lượng dân số; nâng cao chất lượng CCHC, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh.

Từ năm 2014 tới nay, nội dung về cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh hướng tới cải thiện, nâng cao chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp đều là một trong những nội dung chính, trọng tâm nhất của các nghị quyết cấp tỉnh về phương hướng, nhiệm vụ công tác năm. Hằng năm, UBND tỉnh đều ban hành một kế hoạch và chương trình hành động riêng cho nhiệm vụ cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh.

Đặc biệt, tại Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XV, Quảng Ninh trở thành địa phương đầu tiên và duy nhất trong cả nước đưa mục tiêu "hàng năm giữ vững vị trí nhóm đầu về các chỉ số PCI, PAR Index, SIPAS và PAPI" vào văn kiện Đại hội. Cụ thể hóa định hướng này, ngay sau Đại hội, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 05-NQ/TU ngày 9/4/2021 về đẩy mạnh cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh cấp tỉnh giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030, với quan điểm tiếp tục đổi mới mạnh mẽ tư duy quản lý, từ mệnh lệnh sang phục vụ - kiến tạo, lấy sự hài lòng của người dân, tổ chức là thước đo đánh giá chất lượng phục vụ, chất lượng điều hành của cơ quan hành chính nhà nước từ cấp tỉnh đến cấp cơ sở.

Song song với quản lý, chỉ đạo, điều hành và thực thi, Quảng Ninh là một trong những địa phương tiên phong, mạnh dạn trao quyền cho cộng đồng nhà đầu tư, doanh nghiệp đo lường và đánh giá khách quan về hoạt động của bộ máy chính quyền điều hành cấp cơ sở. Bộ chỉ số năng lực cạnh tranh cấp sở, ngành, địa phương (DDCI) của tỉnh với khung tham chiếu từ các tiêu chí, chỉ tiêu của PCI đã nhận được sự vào cuộc của cộng đồng nhà đầu tư, doanh nghiệp trong tham gia ý kiến, đánh giá, góp ý, phản hồi. Từ đó, hệ thống chính quyền của tỉnh từ cấp cơ sở có điều kiện tiếp thu, điều chỉnh nhằm tiếp tục cải thiện, nâng cao chất lượng điều hành, ngày càng sát hơn với nhu cầu, nguyện vọng và nhu cầu thực tiễn của nhà đầu tư, doanh nghiệp.

Cải cách thực chất và hiệu quả 

Để xây dựng và duy trì được “thương hiệu” về năng lực cạnh tranh số 1 cả nước 5 năm liên tiếp, Quảng Ninh đã bắt đầu từ việc xây dựng một nền móng vững chắc với hàng loạt cải cách mang tính tiên phong, đột phá trong việc cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, đồng hành cùng doanh nghiệp.

Tiêu biểu phải kể đến việc tỉnh tiên phong đi đầu, làm mẫu thành lập và vận hành hiệu quả các trung tâm phục vụ hành chính công từ cấp tỉnh đến cấp huyện và bộ phận tiếp nhận, trả kết quả hiện đại ở cấp xã; nỗ lực rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa, công khai, minh bạch thủ tục hành chính nhằm xây dựng một chính quyền phục vụ thực chất cho người dân, doanh nghiệp. Quảng Ninh cũng là địa phương đi đầu thí điểm thành lập cơ quan xúc tiến và hỗ trợ đầu tư chuyên biệt của tỉnh với nhiệm vụ kêu gọi, hỗ trợ, tư vấn, tạo điều kiện thuận lợi nhất và giải quyết nhanh nhất các thủ tục đầu tư cho doanh nghiệp.

Cùng với đó là hàng loạt bước đi sáng tạo, đột phá trong huy động nguồn lực đầu tư theo hình thức đối tác công - tư (PPP) với phương chấm “Lấy đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư”; sắp xếp, tổ chức lại bộ máy, hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; xây dựng đội ngũ CBCCVC liêm chính, dấn thân, sáng tạo, có kỷ luật, kỷ cương và đạo đức công vụ; đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu của tiến trình cải cách, phát triển…

Đặc biệt, tỉnh đã xây dựng và duy trì được văn hóa đồng hành, văn hóa cam kết và văn hóa thực thi đối với cộng đồng nhà đầu tư, doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh. Với phương châm “giành được niềm tin của doanh nghiệp đã khó, giữ vững, nuôi dưỡng và tiếp tục nâng cao hơn nữa niềm tin đã có càng khó hơn”, Quảng Ninh luôn quan tâm, tập trung nghiên cứu, ban hành và thực hiện những chính sách hỗ trợ kịp thời tháo gỡ những khó khăn, đáp ứng lại yêu cầu và kỳ vọng ngày càng cao của cộng đồng doanh nghiệp.

Đơn cử như trong năm 2021, trong bối cảnh cực kỳ khó khăn do tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19, Quảng Ninh nổi lên là điểm sáng về sự chủ động phòng chống dịch, giữ địa bàn an toàn, ổn định, phát triển trong trạng thái bình thường mới, thực hiện tốt mục tiêu kép. Cùng với đó, công tác hỗ trợ doanh nghiệp được tỉnh triển khai tích cực và hiệu quả với việc thường xuyên tổ chức gặp gỡ, trao đổi, lắng nghe; thành lập các tổ công tác để kịp thời nắm bắt thông tin; ban hành nhiều chính sách kịp thời hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, nhà đầu tư.

Các sở, ngành, địa phương cũng nâng cao trách nhiệm, tạo thuận lợi tối đa cho các doanh nghiệp trong hoạt động sản xuất, kinh doanh. Trong 4 tháng đầu năm 2022, toàn tỉnh đã tiếp nhận 59 kiến nghị của doanh nghiệp về một số nội dung trọng tâm như: Hỗ trợ thuế, phí; hỗ trợ hoạt động kinh doanh; hỗ trợ vốn, vốn vay; bồi thường GPMB; du lịch; quy hoạch; xây dựng. Tất cả các ý kiến kiến nghị của doanh nghiệp đều được tỉnh và các sở, ngành chức năng, các địa phương trả lời trực tiếp hoặc bằng văn bản một cách rõ ràng, thoả đáng.

Từ năm 2021, Quảng Ninh đã thành lập và ban hành Quy chế hoạt động của Tổ công tác hỗ trợ dự án đầu tư sử dụng vốn ngoài ngân sách trên địa bàn tỉnh (Investor Care) để nắm bắt khó khăn, vướng mắc, tháo gỡ thủ tục về đầu tư, đất đai, GPMB... hỗ trợ, đôn đốc đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án, đóng góp vào mục tiêu tăng trưởng của tỉnh. Thiết lập trang zalo Quảng Ninh Investor Care để tiếp nhận, tương tác và phản hồi các kiến nghị, đề xuất của doanh nghiệp, nhà đầu tư; thành lập và duy trì hoạt động Tổ công tác đặc biệt của UBND tỉnh nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và người dân bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh Covid-19…

Trong bối cảnh dịch bệnh đã khiến tình hình thu hút đầu tư tại nhiều địa phương gần như “đóng băng”, trong năm 2021, nhờ sáng tạo, đa dạng, linh hoạt và quyết liệt tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, tổng thu hút vốn đầu tư ngoài ngân sách của Quảng Ninh vẫn đạt trên 360.000 tỷ đồng, trong đó thu hút FDI thế hệ mới đạt gần 1,2 tỷ USD, gấp gần 3 lần so với năm 2020 và đạt 269% kế hoạch thu hút vốn FDI của năm. Năm 2021, tỉnh đã thực hiện cấp mới giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cho 8 dự án FDI với số vốn đăng ký trên 960 triệu USD; cấp giấy chứng nhận điều chỉnh đầu tư cho 17 lượt dự án FDI, trong đó có 4 dự án có số vốn tăng thêm đạt gần 112 triệu USD…

Quý I/2022, tổng vốn thu hút ngoài ngân sách trên địa bàn tỉnh ước đạt hơn 34.800 tỷ đồng, đạt 105% kịch bản. Trong đó tỉnh đã cấp mới và điều chỉnh giấy chứng nhận đầu tư cho 7 dự án có vốn đầu tư trong nước và nước ngoài, với tổng vốn đăng ký và tăng thêm là hơn 5.700 tỷ đồng; phê duyệt mới và điều chỉnh chủ trương đầu tư cho 9 dự án vốn trong nước với tổng vốn đăng ký gần 29.200 tỷ đồng. Tổng vốn đầu tư toàn xã hội ước đạt 20.120 tỷ đồng, tăng 9,75% cùng kỳ, đạt 100% kịch bản quý I. Tỉnh cũng hỗ trợ các nhà đầu tư FDI trên địa bàn phân bổ hơn 1.100 tỷ đồng nguồn vốn đầu tư cải thiện, nâng cao chất lượng hạ tầng kỹ thuật, năng lực sản xuất, kinh doanh, qua đó giúp kim ngạch XNK của các doanh nghiệp FDI trên địa bàn tỉnh trong những tháng đầu năm đạt 303 triệu USD, thu nộp ngân sách 183 tỷ đồng…

Với quan điểm “cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh chỉ có điểm bắt đầu, không có điểm kết thúc”, trong thời gian tới, Quảng Ninh vẫn sẽ xác định nhiệm vụ trọng tâm là xây dựng hình ảnh địa phương đi đầu đổi mới sáng tạo, tiên phong trong văn hóa cam kết, văn hóa đồng hành, văn hóa thực thi, thực sự phục vụ lợi ích của người dân và cộng đồng doanh nghiệp, nhà đầu tư. Từ đó để cộng đồng doanh nghiệp, nhà đầu tư song hành cùng Quảng Ninh phát triển bền vững.