Tự hào Đoàn tàu không số

Hơn nửa thế kỷ đã trôi qua kể từ ngày chiếc tàu không số đầu tiên rời bến, vận chuyển hàng hóa, vũ khí cho chiến trường miền Nam. Song, những câu chuyện về lòng dũng cảm, mưu trí, ý chí cách mạng của những người lính hải quân trên con đường Hồ Chí Minh trên biển vẫn còn tồn tại mãi theo thời gian. Những cán bộ, chiến sĩ trên những con tàu không số ngày ấy vẫn luôn là tấm gương sáng, là động lực thúc đẩy thế hệ trẻ ngày nay tiếp bước cha anh, góp công sức trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Đoàn tàu không số gặp mặt, giao lưu dịp đầu năm 2016. (Ảnh Hội Truyền thống Đường Hồ Chí Minh trên biển cung cấp)

Trang sử hào hùng

Trong những ngày tháng 10 lịch sử này, các cựu chiến binh của những con tàu không số ở cả 3 miền Bắc - Trung  - Nam đã vinh dự được về thăm và báo cáo thành tích với Chủ tịch nước Trần Đại Quang. Họ đã gặp nhau, cùng nhau ôn lại truyền thống hào hùng năm xưa. 55 năm trước, vào ngày 23-10-1961, theo chỉ thị của Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương, Bộ Tổng Tư lệnh QĐND Việt Nam đã quyết định thành lập Đoàn 759, tiền thân của Lữ đoàn 125 Hải quân có biệt hiệu là “Đoàn tàu không số” để vận chuyển vũ khí, trang thiết bị cho chiến trường miền Nam bằng đường biển. Nói là tàu không số, nhưng thực ra mỗi con tàu đều mang một số hiệu đăng ký tại chỉ huy sở, được thay đổi biển hiệu tàu, trang phục của cán bộ, chiến sĩ hải quân trên tàu tùy thuộc vào mỗi đợt làm nhiệm vụ. Từ 6 chiếc thuyền gỗ thô sơ cùng 38 cán bộ, chiến sĩ làm nòng cốt trong ngày đầu thành lập, qua 14 năm (1961-1975), lực lượng vận tải quân sự hải quân đã phát triển thành một binh đoàn vận tải chiến lược trên biển với các đội tàu sắt có trọng tải hàng trăm tấn, vươn rộng ra biển khơi, hình thành nhiều tuyến đường, mở nhiều bến bãi.

Chia sẻ với chúng tôi, Đại tá Tô Hải Nam, Ủy viên Thường trực, Chánh Văn phòng Hội Truyền thống đường Hồ Chí Minh trên biển, cho biết: “Trên con đường biển ấy, mỗi khi địch đánh phá ác liệt hoặc dở những thủ đoạn thâm độc, thì lực lượng vận tải quân sự hải quân chúng tôi lại sáng tạo ra những phương thức vận chuyển mới, vượt qua được sự bao vây, phong tỏa, ngăn chặn của kẻ thù, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Khi địch phong tỏa gắt gao trên biển gần thì tàu chúng tôi di chuyển đi biển xa, vòng qua đường biển quốc tế để trở về vùng biển Việt Nam. Địch phong tỏa đường dài, chúng tôi lại đi phân đoạn; đồng thời, kết hợp cải dạng, ngụy trang, nghi binh, lợi dụng địa hình và đặc điểm thời tiết vùng biển để tìm ra tuyến đi bất ngờ, khéo léo đánh địch trên suốt tuyến hành trình. Mỗi chuyến đi là một cuộc đấu trí căng thẳng, quyết liệt với kẻ thù, song với tinh thần “Vì miền Nam ruột thịt”, chúng tôi luôn chiến đấu, hy sinh đến phút cuối cùng, bảo vệ vũ khí, đạn dược, hàng hóa, giữ bí mật về chủ trương, về con đường, con tàu, bến bãi...”.

Trong 14 năm ấy, Đoàn tàu không số đã hoàn thành gần 2.000 chuyến đi với tổng cộng hải trình trên 4 triệu hải lý để vận chuyển 8 vạn lượt người, trên 15 vạn tấn vũ khí, đạn dược và hàng vạn tấn hàng hóa. Từ đó, kịp thời chi viện cho chiến trường, góp phần làm nên chiến công trọn vẹn của dân tộc vào mùa xuân lịch sử 1975. Với những thành tích đạt được trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Đoàn tàu không số đã 2 lần được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu “Đơn vị Anh hùng LLVT nhân dân”; 311 cán bộ, chiến sĩ được tặng Huân chương Quân Công và Huân chương Chiến Công các hạng... góp phần xây đắp truyền thống vẻ vang “Mưu trí, dũng cảm, khắc phục khó khăn, vận tải đường biển, chi viện chiến trường, quyết chiến, quyết thắng”.

Những người lính tàu không số trong thời bình

Sau ngày đất nước thống nhất, nhiều cán bộ, chiến sĩ phục vụ ở Đoàn tàu không số đã trở về với gia đình, quê hương. Mỗi người một công việc khác nhau, nhưng sau đó họ đã tìm đến nhau để thành lập ra Ban Liên lạc truyền thống Đoàn tàu không số. Từ khi Ban Liên lạc đầu tiên được thành lập tại Hải Phòng, Quảng Ninh (năm 1994) đến 2005, hầu hết các tỉnh ven biển đều đã thành lập được Ban Liên lạc và đi vào hoạt động hiệu quả. Cuối tháng 3-2008, các ban liên lạc truyền thống Đoàn tàu không số đã tổ chức hiệp thương tại Hội trường Thống Nhất (Dinh Độc Lập cũ), TP Hồ Chí Minh để thành lập Hội Truyền thống Đường Hồ Chí Minh trên biển.

Không những là các cán bộ, chiến sĩ quả cảm trên những con tàu không số, ngày nay, họ cũng đã thành công và khẳng định được vị thế trên các lĩnh vực. Nhiều đồng chí đã trở thành cán bộ cấp cao, giữ các cương vị trọng trách trong quân đội, các tỉnh, thành phố và trung ương. Trong lao động sản xuất, nhiều hội viên đã trở thành chủ tịch tập đoàn, tổng giám đốc, phó tổng giám đốc các doanh nghiệp lớn, có đồng chí còn quản lý hàng chục công ty, nhà máy đa ngành nghề... Bên cạnh đó, hàng chục hội viên có trang trại nông, lâm, ngư nghiệp, nhiều đồng chí có cửa hàng buôn bán dịch vụ... và đã giải quyết việc làm cho trên 30.000 lao động là nhân dân các địa phương và con em của hội viên. Nhiều hội viên đã góp phần to lớn vào công cuộc tái thiết đất nước sau chiến tranh và đóng góp không nhỏ vào chương trình an sinh xã hội ở các địa phương. Điển hình phải kể đến đồng chí Đào Hồng Tuyển, Chủ tịch Tập đoàn Tuần Châu đã xây dựng Tập đoàn phát triển bền vững, biến Tuần Châu từ một hòn đảo nghèo, hoang sơ, trở thành một khu du lịch mang tầm cỡ quốc tế như hiện nay. Hay như ông Hoàng Văn Thiềng, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc Công ty CP Du lịch quốc tế Hòn Dấu (Hải Phòng) cũng đã biến một vùng nước Hòn Dấu thành một Đà Lạt thu nhỏ ở khu vực này... Không những vậy, trong suốt 22 năm qua, Hội Truyền thống Đường Hồ Chí Minh trên biển đã tham gia tích cực làm công tác từ thiện xã hội. Hội đã ủng hộ được gần 30 tỷ đồng cho công tác từ thiện; đóng góp xây dựng được 536 ngôi nhà tình nghĩa cho đồng đội và 46 ngôi nhà cho các đối tượng khác...

Với những kết quả đáng ghi nhận trong những năm qua, Hội đã được Nhà nước tặng Huân chương Hồ Chí Minh cho toàn thể cán bộ, chiến sĩ, công nhân viên quốc phòng phục vụ ở Đường Hồ Chí Minh trên biển. Bộ Tư lệnh Hải quân cũng đã trao tặng gần 1.000 kỷ niệm chương Đường Hồ Chí Minh trên biển và nhiều kỷ niệm chương Vì sự nghiệp bảo vệ chủ quyền biển đảo, huy hiệu Chiến sĩ Trường Sa cho các hội viên của Hội.

Trúc Linh