Bài dự thi Giải Búa Liềm vàng tỉnh Quảng Ninh năm 2024: "Lắng nghe dân nói, nói dân nghe": Cách làm hiệu quả ở Quảng Yên

Công tác đền bù, GPMB là công việc nhạy cảm, phức tạp, tác động trực tiếp đến đối tượng sử dụng đất, các thành phần kinh tế, đặc biệt là đến đời sống của người dân. Song với cách làm kiên trì, trên tinh thần “Lắng nghe dân nói, nói dân nghe”, qua các buổi đối thoại, tiếp công dân, cấp ủy, chính quyền các cấp trên địa bàn thị xã Quảng Yên đã chỉ đạo giải quyết nhiều kiến nghị chính đáng của nhân dân, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc. Qua đó, củng cố niềm tin của người dân đối với cấp ủy, chính quyền các cấp, tạo sự đồng thuận bàn giao mặt bằng để thực hiện các dự án quan trọng trên địa bàn thị xã, phục vụ cho sự phát triển của địa phương.

Năm 2020, khu Kinh tế ven biển Quảng Yên được thành lập theo Quyết định số 29/2020/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Để tạo sức hút vào khu kinh tế, trung bình mỗi năm Quảng Yên đã thực hiện công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) cho 40- 50 dự án, với tổng diện tích phải thu hồi là 2.500 đến 3.500ha, liên quan đến khoảng 10.000 hộ dân. Điều đáng ghi nhận là trong 4 năm gần đây, TX Quảng Yên là địa phương hiếm hoi không thực hiện cưỡng chế để GPMB, thay vào đó là bàn giao mặt bằng sớm, bàn giao mặt bằng đúng tiến độ cho các nhà đầu tư triển khai dự án. Đến nay, Quảng Yên đã có 5 KCN phát triển trong khu kinh tế ven biển.

Để tạo nên những kết quả tích cực đó, TX Quảng Yên đã xác định rõ vai trò cũng như những khó khăn trong công tác GPMB sẽ phải đối mặt. Thực tế cho thấy hầu như toàn bộ các công trình, dự án ở TX Quảng Yên nói riêng và các địa phương trên địa bàn tỉnh khi thực hiện GPMB đều có những khó khăn, vướng mắc, như: Việc xác định nguồn gốc đất, giá đất, đơn giá tài sản, vật kiến trúc, cây cối để tính bồi thường. Mặt khác, khi có thay đổi về chính sách, đơn giá bồi thường, dẫn đến có sự so sánh, khiếu nại về chính sách cũ và mới làm gián đoạn tiến độ thực hiện dự án. Trong khi đó, nhận thức và ý thức của một bộ phận người dân trong việc thực hiện chủ trương thu hồi đất và chính sách bồi thường, GPMB chưa đồng đều, gây ảnh hưởng đến tiến độ của dự án.

Để thực hiện được nhiệm vụ quan trọng này, thị xã đã huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc, trong đó coi việc gần dân, lắng nghe dân để hiểu dân… thông qua việc tiếp xúc, đối thoại trực tiếp với dân là việc làm vô cùng quan trọng. Thông qua kênh “Lắng nghe dân nói, nói dân nghe”, nhiều vấn đề dân sinh, bức xúc được giải quyết kịp thời, đã tạo nên bầu không khí cởi mở, đồng thuận, thực hiện tốt hơn quyền làm chủ của dân. Đáng chú ý trong đó các kiến nghị của người dân được xem xét giải quyết với tinh thần tỉ mỉ, kịp thời, triệt để; các cơ quan chuyên môn liên quan đến từng vấn đề của người dân có ý kiến kiến nghị, phải tập trung xem xét, làm rõ, giải quyết theo thẩm quyền; đối với nội dung vượt thẩm quyền thì kịp thời có báo cáo, đề xuất; đối với nội dung chưa thể giải quyết ngay thì tiếp thu, nghiên cứu, có giải pháp từng bước khắc phục. 

Điển hình như việc thị xã thực hiện Dự án Nút giao Km6+700 đường cao tốc Hạ Long - Hải Phòng có diện tích đất thu hồi 77,66ha với số hộ dân ảnh hưởng là 19 hộ (gồm phường Tân An 4 hộ, Hoàng Tân 15 hộ) và 1 tổ chức (Trung tâm dịch vụ kỹ thuật nông nghiệp). Toàn bộ là đất nuôi trồng thủy sản. Trước đó, 8/15 hộ dân bị ảnh hưởng thuộc địa bàn xã Hoàng Tân đã đồng ý nhận tiền bồi thường, hỗ trợ và bàn giao mặt bằng. Song đến hết năm 2022, vẫn còn 7 hộ dân mặc dù đã nhận tiền bồi thường, ký biên bản bàn giao mặt bằng nhưng chưa nhận tiền hỗ trợ diện tích ảnh hưởng mặt nước NTTS, chưa bàn giao mặt bằng trên thực địa để thi công và yêu cầu hỗ trợ toàn bộ phần diện tích mặt nước NTTS còn lại. Những khiếu nại của các hộ dân mặc dù đã được thị xã giải quyết lần 1 song 7 hộ dân vẫn chưa đồng thuận, tiếp tục tiến hành khiếu nại lên cấp trên và hiện đang được Thanh tra tỉnh thụ lý.

Để đảm bảo tiến độ triển khai dự án, trên quan điểm thực hiện GPMB dựa trên nguyên tắc đảm bảo hài hòa quyền lợi của người bị thu hồi đất và doanh nghiệp cũng như đảm bảo đúng quy định của pháp luật, ngay trong những ngày đầu năm mới 2023, trực tiếp đồng chí Trần Đức Thắng, Chủ tịch UBND thị xã đã đến tận nhà các hộ dân để trao đổi, vận động và thuyết phục. Sau khi trực tiếp gặp gỡ, đối thoại với Chủ tịch UBND thị xã, các hộ dân đã hiểu rõ hơn về các nội dung liên quan đến dự án, ý nghĩa quan trọng của dự án…. Từ đó, 7 hộ dân còn lại đã đồng thuận, thực hiện bàn giao mặt bằng để chủ đầu tư, nhà thầu thi công.

Có thể thấy, nhờ kiên trì đối thoại, những đơn thư kiến nghị, những trường hợp phức tạp lâu dài… cũng đã được giải quyết. Người dân Quảng Yên giờ đây đã nắm bắt rõ chủ trương của cả hệ thống chính trị với việc thu hồi đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội trong khu kinh tế ven biển của thị xã; thậm chí đã có nhiều hộ dân chủ động ký biên bản xác nhận với UBND các xã về việc đồng thuận thu dọn tài sản hiện tại, trả lại đất cho chính quyền quản lý.

Với quan điểm, đối thoại phải trên tinh thần cởi mở, thẳng thắn, dân chủ, cầu thị, phải lắng nghe hết ý kiến để tìm hiểu nguyên nhân và chia sẻ khó khăn với nhân dân, vấn đề gì làm được thì trả lời làm được, cái gì chưa làm được thì trả lời và xin lỗi nhân dân; vấn đề gì phải xin ý kiến, chủ trương cấp trên, thuộc cơ chế chính sách… phải rõ ràng. Trong quá trình tiếp xúc, đối thoại với nhân dân của cấp ủy, chính quyền khi đã có sự thống nhất chung thì phải giữ chữ tín với nhân dân, theo đuổi đến cùng để giải quyết thấu đáo các vấn đề. Bởi việc đối thoại không chỉ nhằm giải quyết một công việc cụ thể, mà trên hết đó là củng cố niềm tin của người dân với cấp ủy, chính quyền.

Xuất phát từ việc "Lắng nghe dân nói, nói dân nghe", chỉ tính riêng trong 6 tháng đầu năm 2024, TX Quảng Yên đã tiếp 368 lượt người với 339 vụ việc; tăng 61 vụ so với cùng kỳ năm 2023. Tổng số đơn đã được xem xét giải quyết là 242 vụ việc (207 đơn mới nhận; 35 đơn tháng trước chuyển sang), giảm 08 đơn so với cùng kỳ. Số vụ việc đã được xem xét, giải quyết là 193 vụ việc; số vụ việc đang xem xét, giải quyết là 49 vụ việc.

Song song với đó, TX Quảng Yên duy trì hội nghị tiếp xúc, đối thoại giữa bí thư, chủ tịch HĐND, chủ tịch UBND thị xã với nhân dân 1 quý/lần, để kịp thời nắm bắt và xử lí phát sinh ngay từ cơ sở. Cụ thể ngay trong quý II/2024, thị xã đã tiếp nhận trên 30 lượt ý kiến phản ánh, đề nghị của nhân dân về tất cả các lĩnh vực liên quan đến công tác xây dựng Đảng, hoạt động của MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội; công tác quản lý, sử dụng đất; cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; lĩnh vực xây dựng cơ bản; lĩnh vực giao thông; lĩnh vực thủy lợi nội đồng; công tác vệ sinh môi trường; lĩnh vực nông nghiệp, nông dân, nông thôn, chương trình xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu; chính sách xã hội; chế độ phụ cấp; an ninh, quốc phòng...

Việc đối thoại với nhân dân trên tinh thần cởi mở, thẳng thắn, dân chủ, cầu thị, lắng nghe để tìm hiểu nguyên nhân và chia sẻ khó khăn với nhân dân không chỉ nhằm giải quyết một công việc cụ thể mà trên hết đó là củng cố niềm tin, tạo đồng thuận của người dân với cấp ủy Đảng, chính quyền vì mục tiêu phát triển chung của địa phương.