Bài 1: Thực, hư lời "kêu cứu"...

Mới đây, Báo Quảng Ninh nhận được đơn cầu cứu của 13 hộ dân tổ 2, khu I, phường Mông Dương (TP Cẩm Phả), cho rằng cuộc sống của họ đang bị nguy hiểm và đe dọa từ nguy cơ sạt lở đất, đổ nhà, do ảnh hưởng việc khai thác than của Công ty CP Than Mông Dương (TKV). Đặc biệt, sau trận mưa lớn đêm 6, sáng 7/10/2017 làm tuyến đường duy nhất dẫn lên khu dân cư bị sạt lở nghiêm trọng, 13 hộ dân đã bị cô lập hoàn toàn...

Một trong 2 con đường dẫn vào tổ 2, khu I, phường Mông Dương (TP Cẩm Phả) bị sạt lở sau trận mưa đêm 6, sáng 7/10/2017.

Dân “tố” chính quyền, doanh nghiệp thờ ơ

Chỉ cho chúng tôi con đường dẫn vào tổ 2, khu I, anh Hoàng Văn Tuấn quả quyết: “Sau trận mưa, con đường bị xói lở nghiêm trọng. Chúng tôi báo với chính quyền thì chỉ thấy mỗi đồng chí công an lên ngó nghiêng rồi về. 2 ngày sau mới thấy có người cầm 2 tấm biển cảnh báo nguy hiểm đặt ở hai đầu đường. Còn nhà cửa của cư dân trên kia nứt, nguy hiểm lắm, không thể ở được; đã có một nhà bị đổ, một nhà bị nghiêng sắp đổ...”.

Con đường dẫn vào tổ 2, khu I chỉ rộng khoảng 1,5m. Ngay điểm đầu rẽ vào tổ dân cư chúng tôi thấy có điểm sạt lở khá lớn. Một bên mé đường, nền đất đã sụt lún tạo thành vực sâu, làm cho phần mặt đường còn lại bị thu hẹp, độ rộng chỉ còn khoảng 60cm. Người đi bộ, xe máy qua đây khá dè dặt, rón rén, vì nếu không thận trọng, có thể trượt ngã xuống vực sâu.

Thoát khỏi điểm sụt lún, chúng tôi đến tổ cư dân mà theo lời giới thiệu của anh Tuấn và chị Linh, nơi đây còn 13 hộ dân đang sinh sống. Trước mắt chúng tôi là con đường nhỏ hẹp, đoạn cao, đoạn thấp, phủ rêu xanh, cỏ mọc um tùm. Khung cảnh hoang tàn, đổ nát. Nhiều ngôi nhà đã được Công ty CP Than Mông Dương phá bỏ sau đền bù GPMB, trơ lại bức tường nham nhở ốp gạch hoa, gạch men trắng...

Thấy chúng tôi đến, một vài người dân xuất hiện, góp thêm tiếng nói kiến nghị. Các hộ dân cho biết, 2/3 số cư dân tổ 2, khu I đã được giải tỏa, di dời do bị ảnh hưởng của việc khai thác than. Trong số 13 hộ còn lại, có những hộ đã được kiểm đếm từ cách đây hơn 1 năm; hộ được kiểm đếm gần nhất cũng đã 10 tháng, nhưng đến nay chưa thấy phía chính quyền và Công ty CP Than Mông Dương thực hiện đền bù GPMB. Các hộ dân mong muốn chính quyền và doanh nghiệp sớm giải quyết dứt điểm để họ yên tâm, ổn định cuộc sống. Trước mắt, chưa thực hiện di dời cũng cần quan tâm gia cố con đường, đảm bảo đường đi lối lại, vì đây là con đường duy nhất dẫn vào 13 hộ dân...

Theo anh Lê Văn Tuyên: Ngôi nhà của anh xây năm 2013, hiện bị nứt, đổ nghiêng là do ảnh hưởng từ việc khai thác than của Công ty CP Than Mông Dương - TKV (?)

Chỉ vào ngôi nhà mái bằng bị nghiêng, sắp đổ, anh Lê Văn Tuyên cho biết: "Tôi mua miếng đất 200m² của chị Linh từ năm 2003. Đến năm 2013, tôi xây ngôi nhà này. Ngày 8/10/2017 sau trận mưa to, nhà bị đổ nghiêng, nứt gãy làm đôi. Nếu chỉ mưa không thì nhà không thể đổ nghiêng được, đây là do ảnh hưởng từ việc khai thác than của Công ty CP Than Mông Dương".

Cũng theo các hộ dân ở đây cho biết, do nhà nứt, nghiêng quá nguy hiểm, anh Tuyên đã phải dựng tạm chiếc lán bằng bạt dứa, cách ngôi nhà vài mét, để còn trông coi không cho người dân đi qua khu vực nhà nghiêng sắp đổ. Chị Linh chia sẻ: "Chúng tôi đề nghị chính quyền xem xét bố trí cho cậu Tuyên chỗ ở tạm thời. Cậu ấy hộ khẩu ở Hải Dương, nhưng đã đăng ký tạm trú ở đây. Chúng tôi cũng thấy bất bình và mong được làm rõ, vì sao hai ngôi nhà (nhà chị Linh và nhà ông Đỉnh - PV) cùng xây dựng, cùng bị lập biên bản vi phạm hành chính, nhưng chỉ có nhà tôi bị tháo dỡ, nhà kia lại tiếp tục được xây dựng?".      

Chính quyền lên tiếng

Liên lạc với Chủ tịch UBND phường Mông Dương Trần Quốc Dân, chúng tôi nhận được lời hẹn: "Cuối tuần này, tôi sẽ dẫn nhà báo mục sở thị để có cái nhìn khách quan nhất về những lời kêu cứu của cư dân". Đúng hẹn, 7 giờ ngày 13/10/2017, chúng tôi cùng Chủ tịch UBND phường đến tổ 2, khu I. Cả khu  dân cư hoang tàn, vắng lặng. Chiếc lán dựng tạm bằng bạt dứa của anh Tuyên đã được gia cố khá chắc chắn. Một số ngôi nhà mà các hộ dân 2 ngày trước còn cho chúng tôi biết là đang sinh sống ở khu vực này, hiện đều "cửa đóng then cài". Chúng tôi ghé vào gia đình anh Hoàng Văn Trường (em trai anh Hoàng Văn Tuấn), gặp một người phụ nữ, chị cho biết: "Anh Trường bảo tôi đến ở để trông coi nhà...".

2/3 số hộ dân ở tổ 2, khu I, đã được giải tỏa, di dời theo kiểu "xôi đỗ", khiến cho khung cảnh ở đây càng trở nên hoàng tàn, đổ nát.

Ông Biện Đình Dũng, Phó khu I, khẳng định: "Gia đình anh Trường thường xuyên đi làm ăn xa, lâu lâu mới ghé về nhà một lần. Trường hợp anh Lê Văn Tuyên, có đăng ký tạm trú, nhưng thường xuyên không ở đây". Ghé mắt qua khe cửa sắt ngôi nhà anh Tuyên, trong ngôi nhà trống hoác, ngoài nền nhà bị gẫy, đùn vữa, gạch nền còn mới bóng, tôi không thấy có bất cứ đồ đạc nào để minh chứng là đã từng có người sinh sống trong ngôi nhà này.

Từ vị trí này, ông Trần Quốc Dân dẫn chúng tôi men theo con đường mòn xen giữa những ngôi nhà trong tổ dân cư. Ông Trần Quốc Dân chia sẻ: "Con đường mà bà con phản ánh là sụt lún vốn là đường lên trại gà trước đây của Công ty CP Than Mông Dương. Hiện trên đó không còn trại gà. Đây cũng không phải là đường lên khai trường của Công ty, nên gần như không có mấy ai sử dụng, hiện chỉ còn 1-2 hộ đi nhờ con đường này thôi, còn phần lớn các hộ đi theo con đường mòn xen giữa khu dân cư mà chúng ta vừa đi qua. Ở Mông Dương đang có thực tế là một số hộ lợi dụng chính sách hỗ trợ đền bù, GPMB của Nhà nước, tìm mọi cách để trục lợi, như xây nhà trái phép, ốp lát cả bờ tường, chuồng lợn, chuồng gà, lắp thêm cửa sắt..., nếu không quản lý chặt chẽ sẽ tiếp tay cho người dân trục lợi".

Đoàn cán bộ phường kiểm tra, xác minh về hộ khẩu, nhân khẩu đối với gia đình anh Hoàng Văn Trường (tổ 2, khu I, phường Mông Dương, TP Cẩm Phả).

Đến đây có thể thấy, con đường dẫn vào tổ 2, khu I, phường Mông Dương bị sạt lở theo phản ánh của người dân là có thực. Tuy nhiên, việc các cư dân ở đây bị cô lập hoàn toàn do đường sạt lở; rồi việc anh Lê Văn Tuyên dựng lán bạt ở tạm do không được bố trí chỗ ở là không chính xác. Vậy có hay không việc người dân muốn "té nước theo mưa", tìm cách trục lợi từ dự án di dân này, chúng tôi sẽ tiếp tục làm rõ để thông tin tới bạn đọc. 

Cẩm Nang - Khánh Giang

Bài 2: Có dấu hiệu trục lợi?!