Liên quan đến kiến nghị của bà Trần Thị Xuân, xã Quảng Minh (Hải Hà) - Bài 2: Con riêng sao không được hưởng thừa kế?!

Trong số những nội dung bà Trần Thị Xuân kiến nghị gửi đến Báo Quảng Ninh, ngoài việc 3 thửa đất nông nghiệp của gia đình bà đã được cấp GCNQSDĐ hiện đang bị một số hộ dân sống trong xã lấn chiếm, chúng tôi cũng nhận thấy còn có những nội dung kiến nghị khác liên quan cần tiếp tục làm rõ để thông tin tới bạn đọc.

[links()]

* Xã nói: “Bà Xuân không có quyền lợi liên quan”

Chia sẻ nỗi bức xúc trước cách chính quyền giải quyết kiến nghị của mình, bà Xuân cho biết: “Mặc dù tôi gửi đơn kiến nghị nhưng xã không hề có văn bản trả lời. Khi tôi “đòi” thì được biết, ngày 15-3-2017, xã có làm văn bản báo cáo kết quả giải quyết kiến nghị của tôi gửi UBND huyện Hải Hà. Điều làm tôi bức xúc nhất chính là trong báo cáo này, UBND xã Quảng Minh khẳng định, ngày 10-3-2017 có mời tôi lên làm việc để trả lời, làm rõ nội dung kiến nghị. Nhưng thực tế, tôi không được mời lên làm việc và cũng không nhận được bất cứ câu trả lời nào của chính quyền. Sau đó, trong buổi tiếp xúc cử tri của Đoàn đại biểu HĐND tỉnh khóa XIII và HĐND huyện Hải Hà khóa IV tiếp xúc cử tri trước Kỳ họp thứ 5 ngày 20-6-2017, ông Nguyễn Đức Chính, Chủ tịch UBND xã Quảng Minh còn nói, tôi không có quyền lợi gì liên quan tới các thửa đất cấp cho bố dượng tôi là ông Trần Viết Viển. Thực tế, năm 1983 khi mẹ tôi lấy bố dượng tôi, tôi và anh Sinh-anh trai kế trên tôi, đã về cùng sinh sống với mẹ và bố dượng. Còn các con riêng của bố dượng tôi, khi ấy đã trưởng thành, đều xây dựng gia đình ở riêng. Đến năm 1993 tôi lập gia đình. Sau đó, vợ chồng tôi có khúc mắc, đến năm 2001 tôi lại quay về ở cùng mẹ và bố dượng. Trong khoảng thời gian này, bố dượng tôi đau ốm, mẹ tôi già yếu, mọi sinh hoạt trong gia đình do tôi chịu trách nhiệm. Tôi thấy Chủ tịch UBND xã nói như vậy là rất vô tình”.

Hiện tại, một phần thửa đất số 964 của gia đình bà Trần Thị Xuân đang bị hộ ông Trần Viết Lại lấn chiếm xây dựng công trình chứ không phải do bà Trần Thị Hạnh đang canh tác.

Trao đổi với chúng tôi vào ngày 25-8-2017, Chủ tịch UBND xã Quảng Minh Nguyễn Đức Chính cũng thừa nhận: “Trường hợp của bà Xuân theo quy định pháp luật thì chúng tôi không tiến hành giải quyết. Vì bà Xuân chỉ cầm một tờ GCNQSDĐ của ông Trần Viết Viển, không có giấy cho tặng, không có di chúc. Trong khi đó, bà Xuân chỉ là con riêng của bà Lồng-vợ ông Viển. Ông Viển có 4 người con riêng, hiện nay đã chuyển về huyện Vĩnh Bảo, TP Hải Phòng. Ông Viển cũng đã chết cách đây hơn 10 năm. Theo quy định khi có đơn đề nghị giải quyết thì phải có đầy đủ các thành phần thừa kế thì xã mới giải quyết. Tuy nhiên, chúng tôi cũng họp và thống nhất khi công dân có ý kiến thì mình phải làm rõ để người dân yên tâm làm ăn, không gây bức xúc. Khi tiếp nhận đơn của bà Xuân, xã chỉ đạo cơ quan chuyên môn kiểm tra hiện trạng, xác minh. Qua đó, xác định sổ đỏ của ông Viển có 5 mảnh, 2 mảnh đã được nhà nước bồi thường, 3 mảnh nằm ở các vị trí khác chứ không phải do hộ bên cạnh (hộ ông Lê Thế Chiến-PV) lấn chiếm. Xã đã mời đại diện Phòng Tài nguyên-Môi trường, thôn, bà Xuân về nhà văn hóa thôn tiến hành giải quyết nhưng bà Xuân không đồng ý với kết luận”. Ngoài ra, ông Chính cũng trao đổi thêm: “Do đây là quyền công dân nên chúng tôi rất tôn trọng, chứ thực tế hàng chục năm trời bố mẹ để lại tài sản thì bà Xuân phải biết nó nằm ở vị trí nào chứ? Ba thửa ruộng này hiện nay các hộ khác đã sử dụng, có hộ sử dụng hơn chục năm nay, đổi chác nhiều lần cũng không qua chính quyền. Thời điểm đó tôi chưa làm công tác tại địa phương. Chúng tôi đang nghĩ đến trường hợp có thể trước đây,  ông Viển giao lại cho con riêng của vợ là ông Trần Văn Sinh. Ông Sinh đã mang đi đổi chác để trả nợ nần do làm ăn thua lỗ. Hiện ông Sinh đã bỏ nhà vào miền Nam không rõ thông tin. Sau khi xã làm việc, có trả lời thì bà Xuân không đồng ý đã gửi đơn lên huyện, huyện cũng đã có văn bản kết luận cụ thể”.

Trước đó, ngày 17-8-2017, chúng tôi đã có buổi làm việc với UBND xã Quảng Minh. Công chức tư pháp xã Quảng Minh Phạm Văn Hưng cũng cho rằng, việc bà Xuân đề nghị giải quyết có liên quan tới 3 thửa ruộng còn lại mang tên ông Trần Viết Viển là không có cơ sở. Bởi vì, bà Xuân chỉ là con riêng của bà Lồng. Tuy nhiên, xác định giải quyết dứt điểm kiến nghị của công dân tránh vượt cấp, kéo dài, xã vẫn thụ lý giải quyết.

* Đủ điều kiện hưởng thừa kế

Để làm rõ hơn mối quan hệ cũng như cơ sở để xác định quyền thừa kế của bà Xuân đối với phần đất của mẹ đẻ và bố dượng để lại, chúng tôi đã làm việc với Công an xã Quảng Minh. Theo hồ sơ lưu trữ tại Công an xã, tại quyển số 1, số tờ 43 thể hiện ông Trần Viết Viển là chủ hộ, bà Phạm Thị Lồng xác định mối quan hệ với chủ hộ là “vợ”. Ngoài ra, bà Trần Thị Xuân là con (tách khẩu năm 2006) và cháu là Chìu Thị Thu (con gái bà Xuân). Phó trưởng Công an xã Quảng Minh Phạm Văn Hậu cho biết: “Tôi nhớ không lầm thì năm 2002, tất cả các hộ trong xã đều đồng loạt được làm sổ hộ khẩu. Trước đó, có hộ có sổ hộ khẩu, có hộ không. Nếu muốn tìm hiểu rõ hơn thông tin thời điểm năm 2002 trở về trước, chỉ có thể tìm ở tàng thư của Công an huyện Hải Hà”. Theo chỉ dẫn, chúng tôi tiếp tục liên lạc với Trưởng Công an huyện Hải Hà thì được hẹn lịch làm việc ngày hôm sau. Tuy nhiên, khi liên lạc lại lần 2 để đến làm việc, Trưởng Công an huyện đã không bắt máy.

Tìm hiểu chúng tôi được biết thêm, ông Viển mất tháng 8-2003; bà Lồng mất năm 2014 nhưng không để lại di chúc.

Tại buổi làm việc ngày 17-8-2017, đại diện UBND xã Quảng Minh khẳng định bà Xuân không có quyền lợi liên quan tới các thửa đất mang tên ông Trần Viết Viển.

Trao đổi với chúng tôi, luật sư Lê Cao Long, Chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh, Giám đốc Công ty TNHH MTV Tân Long (TP Hạ Long), cho biết: Về nguyên tắc, tài sản có trong thời kỳ hôn nhân là tài sản chung. Theo quy định tại mục 3 Nghị quyết 35/2000/QH10 ngày 9-6-2000 của Quốc hội quy định về việc thi hành Luật hôn nhân và gia đình, ông Viển- bà Lồng chung sống trước ngày 3-1-1987 tuy không đăng ký kết hôn nhưng vẫn đáp ứng được các điều kiện về đăng ký kết hôn thì được coi là hôn nhân thực tế. Trong trường hợp này, bản thân cơ quan đăng ký cũng xác nhận ông bà là vợ chồng (sổ hộ khẩu). Do vậy, tài sản được xử lý theo quy định pháp luật về thừa kế, hôn nhân gia đình. Dù xét theo khía cạnh nào thì bà Xuân vẫn có quyền lợi liên quan. Trong trường hợp, các thửa đất trên là tài sản riêng của ông Viển thì bà Xuân vẫn có quyền lợi trong phần quyền lợi mà bà Lồng được hưởng thừa kế sau khi ông Viển mất. Nếu xác định là tài sản chung của hộ gia đình càng khẳng định quyền lợi liên quan của bà Xuân. Khi thấy quyền lợi của mình bị ảnh hưởng, công dân có quyền yêu cầu nhà nước xem xét độc lập chứ không cần phải làm ủy quyền của tất cả người có quyền lợi liên quan. Việc khẳng định bà Xuân không có quyền lợi liên quan của cán bộ địa phương là không đúng theo quy định của pháp luật.

Cẩm Nang-Thanh Hoa