Linh hoạt, sáng tạo trong điều hành thu ngân sách

Xuất phát điểm từ một tỉnh thu không đủ chi, phải thường xuyên nhận trợ cấp ngân sách của trung ương, từ năm 1990, Quảng Ninh đã tự cân đối được chi thường xuyên và dành được một phần để tích lũy đầu tư xây dựng cơ bản. Đến nay, Quảng Ninh đã trở thành một trong những địa phương dẫn đầu về số thu ngân sách trong cả nước. Đặt trong bối cảnh 55 năm qua, đặc biệt là 30 năm đổi mới, khi nền kinh tế luôn vận động, biến đổi, cùng với những cơ chế, chính sách không phải lúc nào cũng thuận lợi cho hoạt động thu ngân sách địa phương, càng khẳng định và minh chứng rõ hơn về sự linh hoạt, sáng tạo trong điều hành ngân sách của tỉnh.

Tạo điều kiện giúp các doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn, phát triển sản xuất là một trong những giải pháp nhằm tăng thu ngân sách của tỉnh. (Trong ảnh: Sản xuất gạch tại Nhà máy sản xuất gạch Thanh Tuyền, TX Đông Triều)

Sau khi Quảng Ninh tự cân đối được ngân sách, mỗi năm trung ương đều giao chỉ tiêu về số thu ngân sách cao hơn năm trước; trên cơ sở đó, tỉnh cũng tính toán để đặt chỉ tiêu thu cao hơn nữa. Khó khăn là vậy, nhưng năm nào tỉnh cũng hoàn thành chỉ tiêu về số thu của trung ương và địa phương.

Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Đức Long đã khẳng định: Thành công trong hoạt động điều hành ngân sách, đặc biệt là về thu ngân sách chính là nhờ trong từng giai đoạn, từng năm, từng lộ trình phát triển, tỉnh đều xây dựng mục tiêu, định hướng phát triển KT-XH rất rõ ràng, huy động các hệ thống chính trị cùng vào cuộc, làm rõ những khó khăn, thuận lợi để có giải pháp điều hành, thực thi nhiệm vụ một cách phù hợp, hiệu quả nhất. Hoạt động điều hành ngân sách cũng dựa trên các định hướng này.

Đáng chú ý từ năm 2000 đến nay, trong điều kiện nền kinh tế khó khăn, tỉnh đã chỉ đạo các ngành chức năng thực hiện khai thác hiệu quả nhiều các nguồn thu như: Thực hiện thu phí tham quan Vịnh Hạ Long, tính thuế tài nguyên, khai thác khoáng sản...; chống thất thu thuế đặc biệt là các khoản thuế trong lĩnh vực du lịch - dịch vụ, tập trung chỉ đạo thu các loại thuế ngoài quốc doanh. Tỉnh cũng đã tập trung phân cấp nguồn thu, đẩy mạnh phân cấp nguồn thu cho các địa phương để tạo thế chủ động trong công tác quản lý, điều hành ngân sách, tăng khả năng tự cân đối; phấn đấu giảm dần số bổ sung từ ngân sách cấp tỉnh.

Cơ cấu thu ngân sách của Quảng Ninh đang tiếp tục được điều chỉnh tăng dần lĩnh vực du lịch - dịch vụ và giảm dần lĩnh vực công nghiệp.

Song song với đó là các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp trong hoạt động sản xuất, kinh doanh; nhiều đề xuất của tỉnh với Chính phủ, các bộ, ngành về tháo gỡ khó khăn đối với doanh nghiệp đã được thực thi. Đây là những yếu tố quan trọng để tỉnh bứt phá về thu ngân sách trong những năm qua.

Trong chi ngân sách, tỉnh bám sát dự toán được HĐND tỉnh giao để điều hành trên cơ sở quán triệt tinh thần triệt để tiết kiệm và lấy hiệu quả công việc làm căn cứ duyệt chi ngân sách. Nhiều năm nay, Quảng Ninh không bổ sung ngoài dự toán cho các địa phương, đơn vị để mua sắm các phương tiện đắt tiền, tổ chức các buổi lễ khởi công, kỷ niệm theo đúng tinh thần chỉ đạo của Trung ương. Trong quá trình kiểm soát chi ngân sách đã kịp thời ngăn ngừa các trường hợp chi tiêu không đúng chế độ chính sách, hạn chế những sai phạm trong sử dụng NSNN.

Với những giải pháp này đã giúp Quảng Ninh duy trì số thu ngân sách cao qua các năm, và nằm trong tốp các địa phương có số thu cao nhất cả nước. Đặc biệt, giai đoạn 2016-2018, số thu ngân sách nội địa tăng bình quân 14,3%; thu XNK tăng cao hơn chỉ tiêu Bộ Tài chính giao.

Mục tiêu của tỉnh đến năm 2020 là phấn đấu thu ngân sách nội địa tăng tối thiểu 10%/năm, thu xuất nhập khẩu phấn đấu đạt và vượt chỉ tiêu kế hoạch trung ương giao. Để làm được điều này, tỉnh đang đặt trọng tâm vào việc tăng cường siết chặt kỷ cương về tài chính ngân sách ở tất cả các cấp, ngành; cân đối thu - chi, khai thác tối đa nguồn thu; tăng cường kiểm tra, thanh tra thuế, chống thất thu ngân sách. Đồng thời, thực hiện triệt để tiết kiệm chi thường xuyên để bổ sung chi đầu tư phát triển; tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi cho cộng đồng doanh nghiệp và người dân trên địa bàn tỉnh…

Thành tựu trong điều hành ngân sách đã giúp tỉnh luôn có lực đẩy tốt trong phát triển KT-XH; đồng thời, được Trung ương ghi nhận, đánh giá cao, được nhiều địa phương trong cả nước tìm hiểu, học tập kinh nghiệm.

Hồng Nhung