Móng Cái: Bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa

Những năm qua, thành phố Móng Cái luôn chú trọng công tác bảo tồn, phát huy giá trị các di sản văn hóa. Qua đó góp phần phát triển “ngành công nghiệp không khói” của địa phương.

Khu Di tích lịch sử Pò Hèn là một trong những di tích có giá trị đặc biệt tiêu biểu, có vị trí quan trọng trong đời sống văn hóa, tâm linh của nhân dân thành phố. Khu di tích được UBND thành phố phối hợp với Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh thực hiện công tác quản lý, phát huy giá trị, trở thành một địa điểm du lịch văn hóa, lịch sử, tâm linh thế mạnh của thành phố. Qua gần 2 năm triển khai quy trình lập hồ sơ khoa học, ngày 20/9/2022, Bộ VH,TT&DL đã ban hành Quyết định số 2288/QĐ-BVHTTDL về việc xếp hạng di tích cấp quốc gia Khu Di tích lịch sử Pò Hèn.

Đình Trà Cổ tọa lạc tại khu Nam Thọ (phường Trà Cổ) là một trong những di tích lịch sử văn hóa, kiến trúc nghệ thuật tiêu biểu của thành phố. Di tích đã được Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ VH,TT&DL) xếp hạng cấp quốc gia năm 1974, đang triển khai quy trình đề nghị xếp hạng di tích cấp quốc gia đặc biệt. Đây cũng là một trong 15 điểm tham quan du lịch của thành phố được UBND tỉnh quyết định công nhận. Đình Trà Cổ là một trong số ít những công trình dù đã nhiều lần tu bổ, tôn tạo nhưng vẫn giữ nguyên được hình dáng và cấu trúc ban đầu với những nét đẹp cổ kính vốn có. Đặc biệt, đình Trà Cổ là ngôi đình duy nhất trong tỉnh giữ được hệ thống ván sàn kiểu kiến trúc truyền thống của đình làng Việt; được đánh giá là một trong những công trình có quy mô đồ sộ và kiến trúc độc đáo của khu vực đồng bằng Bắc bộ.

Trong quy hoạch định hướng phát triển ngành Du lịch nói riêng, phát triển kinh tế - xã hội thành phố nói chung, di tích và Lễ hội Đình Trà Cổ được xác định là một di sản văn hóa đặc biệt có giá trị, có tiềm năng trở thành sản phẩm du lịch văn hóa tâm linh đặc sắc của thành phố.

Thời gian qua, các cấp ủy đảng, chính quyền thành phố quan tâm chỉ đạo, triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm bảo tồn, phát huy giá trị các di sản văn hóa, nhất là đối với các di sản văn hóa đặc trưng, mang dấu ấn văn hóa riêng của thành phố biên giới, địa đầu Tổ quốc; gắn công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa với phát triển kinh tế - xã hội địa phương, nhất là phát triển du lịch.

Đến nay thành phố có 2 di sản văn hóa phi vật thể được đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia là Hát Nhà tơ Vạn Ninh, Lễ hội Đình Trà Cổ; 59 di tích được kiểm kê, phân loại, trong đó có 5 di tích xếp hạng cấp quốc gia là đình Trà Cổ, chùa Xuân Lan, chùa Vạn Ninh Khánh, đền Xã Tắc, Khu Di tích lịch sử Pò Hèn; 10 di tích cấp tỉnh.

Thành phố hiện có 9 lễ hội truyền thống; 6 CLB văn nghệ dân gian với 7 nghệ nhân ưu tú. Công tác phát huy giá trị của các di tích gắn với phát triển du lịch đạt được nhiều kết quả quan trọng với 7 di tích được công nhận điểm du lịch, đưa vào khai thác phục vụ du khách...

Cùng với bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa, lịch sử, Móng Cái đã hoàn thành dự thảo Kế hoạch bảo tồn, phát huy bền vững giá trị di sản văn hóa thành phố giai đoạn 2022-2027, định hướng đến năm 2030. Trong đó triển khai đồng bộ các nhiệm vụ và giải pháp bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa; tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với các di sản văn hóa trên địa bàn; phân cấp quản lý và quy định trách nhiệm cụ thể đối với các tổ chức, cá nhân trong quá trình bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa. Thành phố tiếp tục triển khai quy trình lập hồ sơ khoa học đề nghị xếp hạng di tích các cấp, góp phần tôn vinh, phát huy giá trị di sản văn hóa gắn với phát triển du lịch; quan tâm đầu tư vào những di sản đặc trưng, có giá trị tiêu biểu, có tiềm năng trở thành sản phẩm du lịch độc đáo, mang đậm dấu ấn văn hóa địa phương.