Nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát của Quốc hội

Chiều 10/7, tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 35, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về chủ trương tổ chức Diễn đàn của Quốc hội về hoạt động giám sát tối cao và công tác chuẩn bị Diễn đàn.

Đánh giá toàn diện về hoạt động giám sát

Trình bày tóm tắt Tờ trình về tổ chức Diễn đàn hoạt động giám sát của Quốc hội, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường nêu rõ, việc tổ chức Diễn đàn là rất cần thiết nhằm tiếp tục bám sát định hướng đổi mới hoạt động giám sát theo Nghị quyết của Trung ương và Đề án, Kết luận của Đảng đoàn Quốc hội về đổi mới hoạt động giám sát của Quốc hội.

Đồng thời, đánh giá toàn diện về hoạt động giám sát trong thời gian qua để đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát của Quốc hội trong thời gian tới và đồng hành cùng Chính phủ để kiến tạo, phát triển đất nước.

"Các ý kiến, tham luận tại Diễn đàn sẽ là nguồn thông tin hữu ích cung cấp thêm luận cứ khoa học, thực tiễn để sửa đổi, bổ sung Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân", Tổng Thư ký Quốc hội cho biết, đồng thời nhấn mạnh yêu cầu là việc chuẩn bị và tổ chức Diễn đàn bảo đảm thiết thực, hiệu quả, chu đáo, khoa học, an toàn và tiết kiệm.

Về chủ đề, chuyên đề của Diễn đàn, Tổng Thư ký Quốc hội dự kiến 2 phương án trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, lựa chọn. Cụ thể, Phương án 1 với chủ đề “Giám sát của Quốc hội để kiến tạo và phát triển”, bao gồm: Chuyên đề 1: Giám sát của Quốc hội qua hoạt động chất vấn, trả lời chất vấn và hoạt động giải trình; Chuyên đề 2: Giám sát của Quốc hội đối với việc thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về kinh tế-xã hội, góp phần phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn.

Phương án 2 với chủ đề: “Giám sát của Quốc hội để phát huy dân chủ và kiểm soát quyền lực nhà nước”, bao gồm: Chuyên đề 1: Giám sát của Quốc hội với việc thực hiện chủ trương phân cấp, phân quyền và kiểm soát quyền lực nhà nước; Chuyên đề 2: Giám sát của Quốc hội với phát huy dân chủ và việc thực hiện ý kiến, kiến nghị của cử tri.

Tổng Thư ký Quốc hội đề xuất lựa chọn Phương án 1 để phù hợp với bối cảnh cũng như tình hình thực tế trong nước và quốc tế.

Chuẩn bị chu đáo, phù hợp với tình hình thực tế

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản nhất trí cao với việc tổ chức Diễn đàn và cho rằng đây là sáng kiến mới, rất phù hợp với chức năng quan trọng của Quốc hội là giám sát. Bên cạnh đó cũng đáp ứng yêu cầu đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Quốc hội trong đó có hoạt động giám sát.

Các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng nhất trí với Phương án 1 về chủ đề của Diễn đàn là “Giám sát của Quốc hội để kiến tạo và phát triển”.

Cho ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, Quốc hội khóa XV đã tổ chức các diễn đàn, hội thảo, hội nghị có sự lan tỏa trong xã hội, được cử tri và nhân dân quan tâm. Diễn đàn lần này là hoạt động phù hợp để nâng cao giám sát của Quốc hội, đúng với chức năng của Quốc hội là lập pháp, giám sát tối cao và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước.

Ghi nhận sự chuẩn bị hết sức tích cực của Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương và Văn phòng Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, công tác chuẩn bị phải chu đáo, phù hợp với tình hình thực tế của các cơ quan của Quốc hội; đề ra quy mô lớn, phạm vi rộng, mang tính toàn diện, bao trùm, trong đó chủ đề nội dung của Diễn đàn cũng cần phải được tính toán, bàn bạc kỹ lưỡng, tập trung những vấn đề cốt lõi cần giải quyết.

Thông qua Diễn đàn phải đưa ra kiến nghị cụ thể, có giá trị trong công tác giám sát; bảo đảm tính thực tiễn, khả thi của các giải pháp là để phát triển kinh tế-xã hội của đất nước. Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý, nguồn kinh phí cần bảo đảm chi đúng, chi đủ, công khai, minh bạch.

Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao việc chuẩn bị của Tổng Thư ký Quốc hội và các cơ quan; nhất trí với chủ trương tổ chức Diễn đàn cũng như Tờ trình, kế hoạch, dự thảo nghị quyết.

Với tinh thần là Diễn đàn của Quốc hội về hoạt động giám sát, đa số ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành Phương án 1 với chủ đề “Giám sát của Quốc hội để kiến tạo và phát triển”. Phó Chủ tịch Quốc hội lưu ý, cần nghiên cứu thiết kế 2 chuyên đề sao cho phù hợp, đặc biệt phải có một chuyên đề về giám sát việc thực hiện chính sách pháp luật và các nghị quyết của Quốc hội về phát triển kinh tế-xã hội. Trên cơ sở đặt các bài tham luận, Tổng Thư ký Quốc hội tổng hợp và báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp tháng 8/2024 để quyết định về thời gian tổ chức Diễn đàn.

Trước đó, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã xem xét, quyết định việc điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách trung ương giai đoạn 2021-2025 của các bộ, cơ quan trung ương và địa phương; hoàn thiện thủ tục đầu tư các dự án dự kiến bố trí nguồn tăng thu, cắt giảm, tiết kiệm chi ngân sách trung ương năm 2021 còn dư sau khi thực hiện chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động của Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội.