Nâng cao kỹ năng bơi lội để phòng chống đuối nước

Thời gian vừa qua, tình trạng trẻ em bị tử vong do đuối nước không những không giảm mà còn có chiều hướng gia tăng. Điều này đòi hỏi việc phải nâng cao kỹ năng bơi lội cho trẻ em, phát triển phong trào bơi rộng khắp là vô cùng cấp thiết.

[links()]

HỒI CHUÔNG BÁO ĐỘNG

Theo Sở Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH), từ năm 2016 đến giữa năm 2017, toàn tỉnh có 49 trẻ em tử vong do đuối nước, riêng nửa năm 2017 đã có 13 trẻ tử vong. Có 10/14 địa phương để xảy ra tai nạn đuối nước trẻ em, là: Quảng Yên, Tiên Yên, Uông Bí, Hải Hà, Đầm Hà, Hạ Long, Móng Cái, Đông Triều, Bình Liêu và Vân Đồn. Đáng lo ngại khi trên địa bàn huyện thưa dân, không có biển và ít sông như Ba Chẽ nhưng trong 6 năm qua xảy ra 4 vụ đuối nước thương tâm. Chỉ trong ngày 21/4/2017, trên địa bàn tỉnh xảy ra 2 vụ đuối nước, khiến 3 học sinh cấp 2 ở Quảng Yên, Hạ Long thiệt mạng. Ngày 14/8/2017, 3 học sinh bị tụt xuống cống thoát nước ở phường Giếng Đáy (TP Hạ Long), trong đó có 1 học sinh đuối nước tử vong.

Phụ huynh nên cho con em mình làm quen với nước và tập bơi ngay từ khi còn nhỏ. (Trong ảnh: Các gia đình vui chơi ở Công viên nước Hà Lan, phường Mạo Khê, TX Đông Triều).

Điều đáng nói, trẻ em đuối nước không phải chỉ ở trên sông, biển mà diễn ra ở ngay những mương máng, giếng, chum nước, hố nước, ở công trình giao thông, xây dựng, sản xuất nông nghiệp. Có những vụ 2 trẻ trong một nhà cùng bị đuối nước, như trường hợp 3 trẻ bị đuối nước thương tâm tại thị trấn Quảng Hà, huyện Hải Hà vào chiều 29/7/2017 hay vụ 2 anh em đuối nước ở phường Phương Đông, TP Uông Bí tối 23/9/2017. Đây là hồi chuông cảnh báo cho các cấp chính quyền, đoàn thể, nhà trường và gia đình.

Về nguyên nhân, bà Lê Thị Hồng Thái, Trưởng Phòng Bảo vệ, chăm sóc trẻ em, Sở LĐ-TB&XH chỉ ra: Gia đình thiếu quản lý chặt chẽ; địa phương chưa thực hiện đầy đủ chức năng quản lý nhà nước, chưa quán triệt và tổ chức thường xuyên, cụ thể; công tác tuyên truyền cảnh báo còn hạn chế; việc ký cam kết thực hiện ngôi nhà an toàn, cộng đồng an toàn cho trẻ em chưa đáp ứng được yêu cầu. Ngoài ra, phải kể đến sự tắc trách của một số đơn vị thi công công trình, sản xuất, giao thông.

Thêm nữa, việc dạy bơi cho trẻ lại gặp khó do thiếu cơ sở vật chất. Các địa phương miền núi càng khó do ngân sách hạn hẹp, huy động xã hội hóa hoặc kêu gọi doanh nghiệp làm dịch vụ cũng rất khó khăn. Các địa phương như Hải Hà, Bình Liêu, Vân Đồn, Cô Tô hiện nay vẫn chưa có bể bơi. Bể bơi thiếu, bãi tắm dân sinh miễn phí càng thiếu. Ngay như TP Hạ Long, TP Cẩm Phả có bờ biển dài cũng không có bãi tắm dân sinh miễn phí. Vậy nên, khi học xong các lớp bơi, cơ hội thực hành của trẻ rất ít.

"XÓA MÙ" BƠI LỘI CHO TRẺ EM

Quảng Ninh có diện tích mặt biển rộng, nhiều sông ngòi, ao đầm, nên việc rèn luyện kỹ năng bơi lội, phòng đuối nước trong mùa hè và mùa mưa bão đã được tỉnh rất quan tâm. Cuối năm 2015, trong hội nghị tiếp xúc cử tri ngành Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT), đồng chí Nguyễn Văn Đọc, Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch HĐND tỉnh, đã yêu cầu các nhà trường chủ động việc dạy bơi cho học sinh, để tránh xảy ra tai nạn đuối nước chỉ vì không biết bơi.

Ngày 22/8/2017, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 3213/QĐ-UBND, giao Tỉnh Đoàn triển khai các lớp dạy kỹ năng bơi, phòng chống đuối nước và tuyên truyền phòng, chống đuối nước cho trẻ em. Mới đây nhất, ngày 28/9/2017, Ban Chỉ đạo PCTT và TKCN, PCCC tỉnh có Công văn số 80/BCĐ-NLN3 yêu cầu thực hiện nghiêm công tác phòng, chống đuối nước trẻ em.

Thực hiện chỉ đạo của tỉnh, Sở GD-ĐT đã yêu cầu các cơ sở giáo dục phải có nắp đậy đối với dụng cụ chứa nước, chú trọng đến đội ngũ giáo viên thể dục, cán bộ đoàn, đội, y tế; cung cấp cho phụ huynh học sinh kiến thức phòng tránh tai nạn đuối nước, phải thấy trách nhiệm cần dạy bơi cho học sinh, quản lý chặt chẽ con em.

Giờ học bơi của học sinh Trường Đoàn Thị Điểm Hạ Long trong mùa hè 2017.

Muốn học sinh không tắm ở những nơi mất an toàn cần xây dựng nhiều bể bơi. Theo thống kê của Sở Văn hóa - Thể thao (VH-TT), đến nay, toàn tỉnh có 14 bể bơi bê tông cố định; 63 bể bơi thông minh có thể tháo, lắp đặt tại các trường học. Còn theo thống kê của Sở LĐ-TB&XH, nếu tính cả bể bơi trong các khách sạn lớn, công viên nước, các doanh nghiệp thì toàn tỉnh có đến 110 bể bơi. Gần đây, Công ty Giải trí Hà Nội đầu tư 17 bể bơi thông minh cho 17 trường học của TP Cẩm Phả; TX Quảng Yên và huyện Ba Chẽ mỗi nơi đầu tư 4 bể bơi cho các trường học. Điều đáng mừng là một số địa phương đã huy động được nguồn vốn xã hội hoá xây dựng bể bơi.

Khi đã có bể bơi thì cần tổ chức nhiều hơn các lớp dạy bơi. Sở VH-TT phối hợp với Sở LĐ-TB&XH dạy bơi miễn phí cho trẻ em có hoàn cảnh khó khăn; phối hợp với Sở GD&ĐT huấn luyện cho giáo viên giáo dục thể chất. Sở LĐ-TB&XH cùng với Trung tâm Truyền thông - Văn hóa (TT-VH) các địa phương và Đoàn thanh niên tổ chức 40 lớp dạy bơi, mỗi lớp khoảng 20 em. Tại TP Uông Bí, Công ty CP Thể thao và giải trí Hạ Long hỗ trợ 25 lớp dạy bơi miễn phí cho trẻ em. Tiên Yên cũng tổ chức 6 lớp dạy bơi miễn phí.
Theo thống kê của Sở LĐ-TB&XH, trong gần 2 năm trở lại đây, từ nguồn ngân sách, toàn tỉnh mở được 68 lớp dạy bơi miễn phí cho 1.020 trẻ em. Đấy là chưa kể hàng trăm lớp dạy bơi của Cung Văn hóa thiếu nhi, Công ty Than Núi Béo và các trường học.

Theo thống kê của Ban Chỉ đạo hoạt động hè, năm 2017 có 135 lớp dạy bơi miễn phí cho 3.349 học sinh. Cung Văn hóa thiếu nhi tỉnh mở 55 lớp bơi cho 875 học sinh. Theo chị Phạm Thái Hải, Phó Trưởng Ban Thanh thiếu niên trường học, Tỉnh Đoàn, ở các huyện miền núi, việc huy động xã hội hóa hoặc kêu gọi mở dịch vụ kinh doanh bể bơi rất khó thì cần ngân sách đầu tư. Nếu mỗi huyện có 3 bể bơi di động thì trong 1 mùa hè, đoàn viên có thể luân phiên dạy bơi cho trẻ em trong cả huyện.

KHÔI PHỤC GIẢI PHONG TRÀO

Muốn phòng chống tai nạn đuối nước, tăng tỉ lệ người biết bơi thì cần khôi phục và phát triển mạnh phong trào bơi lội. Thực tế, Quảng Ninh đã từng có phong trào bơi lội rất mạnh. Từ năm 1972, Hội bơi vượt sông truyền thống Bạch Đằng giải Báo Quảng Ninh đã ra đời. 40 năm nay, phong trào bơi còn lan tỏa đến nhiều ngành, địa phương trong tỉnh nhờ hạ tầng phục vụ tập luyện và thi đấu được đầu tư tốt, trong đó có sự tham gia tích cực từ nguồn lực xã hội hóa.

Đối với bơi chuyên nghiệp, những năm qua, tại các kỳ đại hội TDTT toàn quốc và quốc tế, môn bơi lặn, các môn thể thao dưới nước đều có VĐV Quảng Ninh tham gia và khẳng định được vị thế. Tính riêng trong năm 2017, các VĐV bơi lặn Quảng Ninh đã tham gia các giải quốc gia và quốc tế, mang về cho tỉnh nhà 68 huy chương các loại (gồm 22 HCV, 18 HCB và 28 HCĐ).

Theo ghi nhận của Sở VH-TT, dù đã luân phiên tổ chức giải bơi truyền thống vượt sông Bạch Đằng ở các địa phương nhưng kết quả đạt được vẫn không như mong đợi. Đến năm 2014, dù số tiền tổ chức giải bỏ ra rất tốn kém nhưng chỉ có 6 đơn vị tham gia. Ngược lại, phong trào bơi trong bể lại đang phát triển mạnh thu hút nhiều người tham gia.

Ông Lương Bình Quảng, Trưởng Phòng Thể dục - Thể thao (Sở VH-TT) chỉ ra: Bơi vượt sông hay bơi trên biển hiện nay tính an toàn không cao như trong bể, bởi có nhiều vùng nước xoáy, dòng chảy mạnh, lại nhiều tàu thuyền qua lại, đá ngầm, vỏ hà... Số lượng VĐV tham gia lại ngày càng giảm sút. Đây là thực trạng chung của cả nước khi năm nay và 2 năm trước đều không có nội dung bơi vượt sông ở quy mô toàn quốc. Vì những khó khăn trên, giải bơi truyền thống vượt sông Bạch Đằng phải tạm dừng. Hiện, Sở đang tích cực khảo sát khu vực sông Cầm và nếu đủ điều kiện sẽ phối hợp với Báo Quảng Ninh và Đông Triều để khôi phục tổ chức.

Phạm Học

Ý kiến người trong cuộc:

Ông Lương Bình Quảng, Trưởng Phòng Thể dục - Thể thao (Sở Văn hóa - Thể thao): “Nâng cao ý thức và kỹ năng bơi, cứu đuối nước cho người dân”

Thực hiện chỉ đạo của tỉnh, từ đầu năm 2017 đến nay, Phòng TD-TT, Sở Văn hóa - Thể thao đã phối hợp tổ chức các lớp tập huấn bơi tại thị xã Đông Triều; 2 lớp cứu đuối tại TP Hạ Long; phối hợp với ngành Giáo dục tỉnh tập huấn bơi cho giáo viên và học sinh; mở lớp tập huấn bơi cho những người có năng khiếu gọi là lớp hạt giống.

Ngoài ra, chúng tôi còn phối hợp với các trung tâm truyền thông-văn hóa, các phòng văn hóa, doanh nghiệp, đơn vị có bể bơi và tổ chức kinh doanh dịch vụ bơi, công viên nước để tập huấn kỹ năng bơi lội. Thời điểm này, thời tiết đã chuyển lạnh nên hoạt động này không còn liên tục, nhưng ý thức và kỹ năng về bơi lội, cứu đuối nước thì vẫn cần phải tuyên truyền và tập huấn liên tục. Chúng tôi sẽ phối hợp với cơ quan chuyên môn các địa phương có điều kiện thuận lợi và có cơ sở vật chất, các doanh nghiệp liên quan để tổ chức tập huấn bơi lội và kỹ năng cứu đuối nước.

Ông Trần Văn Viết, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Hà Lan, TX Đông Triều: “Doanh nghiệp tham gia phát triển phong trào bơi lội, phòng chống đuối nước cho trẻ em”

Chúng tôi đầu tư các hạng mục công viên vui chơi giải trí, trong đó có các hạng mục về thể thao dưới nước. Tôi cho rằng, doanh nghiệp cần nâng cao trách nhiệm xã hội với cộng đồng, trong đó có việc phát triển phong trào bơi lội, phòng chống đuối nước. Chính vì thế, song song với hoạt động kinh doanh, hằng năm, chúng tôi đều phối hợp với chính quyền tạo điều kiện về cơ sở vật chất, ủng hộ các lớp dạy bơi miễn phí dịp hè.

Chúng tôi tạo điều kiện, giảm chi phí cho học sinh để các em có sân chơi, giải trí cũng là nơi tập luyện bơi, thể thao dưới nước. Đồng thời, doanh nghiệp cũng đồng hành cùng các giải bơi, tham gia lắp ghép bể bơi cho học sinh. Tôi cho rằng những hoạt động đó sẽ cuốn hút các em tập luyện, tự trang bị cho mình kĩ năng để tránh hiểm nguy.

Chị Lê Thúy Nga, Phó Hiệu trưởng Trường Đoàn Thị Điểm Hạ Long: “Dạy bơi là hướng tới giáo dục toàn diện”

Xác định hướng tới phát triển giáo dục toàn diện, chúng tôi đã đưa môn bơi, phòng chống đuối nước vào nhà trường. Với điều kiện vật chất thuận lợi, được trang bị bể bơi, Trường Đoàn Thị Điểm Hạ Long đã lồng ghép môn bơi vào nội dung môn thể thao tự chọn, một môn học chính khóa từ năm 2012.

Để dạy hiệu quả môn học, chúng tôi bố trí 3 giáo viên tốt nghiệp trường thể thao chuyên ngành để dạy các em. Với thời lượng cho khóa học là 16 tiết, 2 tiết/tuần, chương trình học kéo dài trong suốt dịp hè. Việc lựa chọn kỹ thuật bơi cho phù hợp với học sinh cũng rất quan trọng. Theo đó, đối với học sinh cấp 1 chủ yếu được học bơi ếch để dễ tiếp cận. Học sinh cấp 2 học bơi sải. Tiến tới, chúng tôi cũng bố trí cả giáo viên nam và nữ để chia ra dạy học sinh nam và nữ riêng biệt. Với cách làm này, cho tới nay, 858 học sinh thuộc 3 khối lớp của nhà trường đã được học bơi, biết bơi, tỷ lệ đỗ sau mỗi kỳ sát hạch là trên 90%.

Anh Đoàn Văn Hải, phường Cẩm Phú, TP Cẩm Phả: "Cần nỗ lực phối hợp nâng cao kỹ năng bơi lội, phòng chống đuối nước cho học sinh"

Mỗi dịp hè đến, không ít lần chúng tôi nghe các thông tin về tai nạn đuối nước trẻ em, học sinh thương tâm. Điều này khiến chúng tôi rất đau lòng, bất an. Thế nhưng, việc học và phổ cập môn bơi cho trẻ em, học sinh vẫn chưa được quan tâm đúng mức do các vấn đề về cơ sở vật chất, giáo viên, hướng dẫn viên dạy bơi. Trong khi đó, việc tuyển sinh dạy bơi ở các địa phương lại hạn chế. Hơn nữa, không phải địa phương, phường, xã nào cũng có điều kiện, cơ sở vật chất để tổ chức các lớp dạy bơi. Vì thế, chúng tôi cho rằng cần có sự phối hợp giữa các bên: Nhà trường, chính quyền và cả phụ huynh, để giúp trẻ em có kỹ năng bơi lội, phòng, chống đuối nước.

Em Vũ Lê Tuấn Anh, học sinh lớp 3A, Trường Tiểu học Cẩm La, TX Quảng Yên: “Chúng cháu cần nhiều hơn nữa các lớp dạy bơi”

Môn bơi rất tốt cho sức khỏe nên cháu rất thích học. Năm vừa rồi, cháu và các bạn được các thầy giáo dạy bơi nên đã biết bơi. Cháu mong muốn, ở Cẩm La và nhiều nơi khác cũng mở thật nhiều lớp để chúng cháu rèn luyện sức khỏe và không còn sợ nước, tránh được đuối nước. Nơi chúng cháu đang sống ở vùng Hà Nam có nhiều sông ngòi, ao hồ, biển lại rộng nên việc biết bơi là kỹ năng cần thiết để sinh tồn, giảm nguy cơ đuối nước, tăng sự dẻo dai và thể chất của cơ thể.

Phạm Học - Tạ Quân (Thực hiện)