Ngày thơ Quảng Ninh - Liệu có là một lễ hội văn hoá trong thời đại mới ?

Phát biểu tại Ngày thơ Quảng Ninh lần thứ 28 vừa được tổ chức tại TP Móng Cái, nhà thơ Hữu Thỉnh, Chủ tịch Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, nêu lên một thực tế: Đất nước ta có đến trên 6.000 lễ hội nhưng hầu hết là lễ hội phục cổ, còn lễ hội trong thời đại mới, thời đại Hồ Chí Minh thì chưa thật nhiều. Trong bối cảnh đó, Ngày thơ Quảng Ninh hoàn toàn có thể trở thành một lễ hội thơ tao nhã, sinh động trong thời kỳ mới...

Đêm thơ tại đình Trà Cổ thu hút đông đảo người xem.

Ngày thơ Quảng Ninh lần đầu tiên được tổ chức vào ngày 29-3-1988, nhân kỷ niệm 520 năm Hoàng đế - Thi sĩ Lê Thánh Tông cho khắc bài thơ “Ngự chế Thiên Nam động chủ đề” của ông lên vách núi Truyền Đăng (núi Bài Thơ ở TP Hạ Long ngày nay). Qua 28 lần tổ chức, Ngày thơ Quảng Ninh đã trở thành ngày hội ngộ truyền thống, một nét đẹp văn hoá của giới văn nghệ sĩ và những người yêu thi ca Đất mỏ.

Cũng từ đây, có thể khẳng định, Ngày Thơ Quảng Ninh đã tôn vinh những giá trị thi ca Vùng mỏ, góp tiếng nói riêng của mình vào việc tạo lập những thành tựu chung của thơ ca Việt Nam trên tiến trình phát triển và hội nhập. Theo Nhà thơ Hữu Thỉnh, đây cũng chính là gợi ý quan trọng để bắt đầu từ năm 2003, Hội Nhà văn Việt Nam chọn ngày Rằm tháng Giêng (Tết Nguyên tiêu) hàng năm làm Ngày thơ Việt Nam.

Tuy nhiên, từ trước đến nay Ngày thơ Quảng Ninh dường như chỉ là sân chơi riêng của giới văn nghệ sĩ, thậm chí thu hẹp hơn trong giới sáng tác thơ. Ngày thơ Quảng Ninh lần thứ 28 đã tạo ra một sự chuyển biến tích cực trong việc mở rộng đối tượng tham gia, quan tâm hơn đến công chúng, người yêu thơ và các tầng lớp nhân dân. Ngày thơ Quảng Ninh lần thứ 28 tạo được nhiều cảm xúc vì được tổ chức ở địa điểm rất đặc biệt là nơi địa đầu Tổ quốc, đưa thơ ra biên giới, gắn với chủ đề “Tuổi trẻ với biên cương”, làm lan toả các giá trị nhân văn, góp phần bảo vệ chủ quyền đất nước.

Có lẽ cũng chính vì thế mà Ngày thơ đã thu hút đông đảo người xem, mở rộng ra cả các đối tượng không phải là văn nghệ sĩ. Thượng tá Nguyễn Đình Võ, Chính trị viên Đồn Biên phòng Trà Cổ, mong muốn các nhà văn nhà thơ có thêm những tư liệu về Móng Cái để viết được những tác phẩm hay góp tiếng nói động viên cán bộ chiến sĩ và nhân dân vùng biên quyết tâm bảo vệ chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc.

Còn bạn Vũ Thị Quỳnh Hoa, một đoàn viên thanh niên ở phường Trà Cổ, thì chia sẻ: “- Đối với người dân Móng Cái, nhất là lớp trẻ và các lực lượng vũ trang thì thơ ca, VHNT viết về Móng Cái càng có tác dụng hơn bao giờ hết. Mỗi tên đất, tên sông, tên làng đi vào tác phẩm sẽ làm khơi gợi niềm tự hào dân tộc. Qua các tác phẩm ấy, lớp trẻ càng thấy rõ hơn vai trò của mình trong việc bảo vệ đường biên, mốc giới”.

Tất nhiên, để Ngày thơ Quảng Ninh trở thành lễ hội văn hoá thời đại mới còn rất nhiều việc phải làm. Theo nhà thơ Hữu Thỉnh, lễ hội cần là và phải là nơi bày tỏ tâm huyết của nhà thơ với công chúng và là nguồn cảm hứng vô tận cho lực lượng sáng tác để nâng cao hơn nữa chất lượng thơ ca xứng đáng với sự mong đợi của công chúng, của nhân dân. Tổ chức Ngày thơ là một sáng kiến nhưng nuôi dưỡng, duy trì được 28 năm và phát triển nó sau này thì cần phải có một sự cố gắng lớn trong việc tìm nội dung tăng sức hấp dẫn, tạo sự cộng hưởng giữa người làm thơ và công chúng yêu thơ.

Cùng với đó, cấp uỷ, chính quyền các địa phương cũng cần quan tâm, tạo điều kiện để phát triển phong trào sáng tác thơ ca, phát triển sự nghiệp VHNT. Đến lượt mình, mỗi người làm thơ cũng phải tự đổi mới nội dung, hình thức thể hiện, nêu cao trách nhiệm công dân của mình để đáp ứng đòi hỏi, thị hiếu thưởng thức thơ ca của công chúng trong thời đại mới.

Phạm Học