Người khỏe mạnh bình thường có cần dùng vitamin tổng hợp không?

Nhiều người coi vitamin tổng hợp như một loại thuốc bổ dùng hằng ngày để cơ thể khỏe mạnh và ngăn ngừa bệnh tật. Sự thực có đúng như vậy không, có phải mọi người dùng vitamin tổng hợp đều tốt?

1. Vitamin tổng hợp có giúp ngăn ngừa bệnh tật và sống lâu hơn không?

Vitamin tổng hợp là một trong những chất bổ sung có chứa nhiều vitamin và khoáng chất thiết yếu, chúng cũng có thể chứa thêm các loại thảo mộc, men vi sinh và enzyme.

Dùng vitamin tổng hợp có thể giúp bổ sung các chất dinh dưỡng bị thiếu hụt trong chế độ ăn uống; hỗ trợ tăng trưởng và phát triển của trẻ; hỗ trợ sức khỏe xương khớp, mắt, tim mạch, não…

Tuy nhiên, đối với một người khỏe mạnh bình thường việc sử dụng vitamin tổng hợp hằng ngày có thực sự cần thiết không, dùng vitamin tổng hợp có giúp ngăn ngừa bệnh tật và sống lâu hơn không?

Vitamin tổng hợp không thay thế được chế độ ăn lành mạnh

Một số chất bổ sung có thể giúp bạn có đủ lượng chất dinh dưỡng cần thiết nếu chế độ ăn uống không đầy đủ và cân bằng các loại thực phẩm bổ dưỡng. Tuy nhiên, thực phẩm bổ sung không thể thay thế được các loại thực phẩm quan trọng trong chế độ ăn uống lành mạnh.

Theo Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ, mặc dù việc uống vitamin tổng hợp hàng ngày có thể hữu ích, nhưng điều quan trọng là không lạm dụng vitamin tổng hợp để thay thế chế độ ăn uống cân bằng, lành mạnh.

‎Khả năng hấp thụ vitamin và khoáng chất từ các chất bổ sung của cơ thể là khác nhau. Một số chất dinh dưỡng được hấp thụ tốt hơn khi có mặt thức ăn, trong khi những chất khác lại cạnh tranh để hấp thụ. Vitamin tổng hợp không phải lúc nào cũng cung cấp chất dinh dưỡng ở dạng sinh khả dụng nhất. Do đó, nguồn dinh dưỡng từ chế độ ăn uống nên là ưu tiên hàng đầu.

Vitamin tổng hợp không giúp ngăn ngừa bệnh tật và sống lâu hơn

Một nghiên cứu mới của các nhà nghiên cứu tại Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ phát hiện ra rằng, việc uống nhiều loại vitamin không giúp sống lâu hơn. Nghiên cứu cho thấy không có sự giảm thiểu tử vong do ung thư, bệnh tim hoặc bệnh mạch máu não do sử dụng nhiều loại vitamin.

Các nhà nghiên cứu đã phân tích dữ liệu từ gần 400.000 người lớn ở Hoa Kỳ đồng ý theo dõi trong hơn 20 năm. Những người tham gia nhìn chung đều khỏe mạnh, không có tiền sử ung thư hoặc các bệnh mạn tính khác.

Ngoài việc không làm giảm nguy cơ tử vong nói chung, nghiên cứu cũng cho thấy việc sử dụng multivitamin không ảnh hưởng đến tử vong do ung thư, bệnh tim hoặc bệnh mạch máu não. Các chuyên gia cho biết, các yếu tố về lối sống như chế độ ăn uống cân bằng lành mạnh và tập thể dục có lợi cho sức khỏe hơn là thực phẩm bổ sung.

2. Chuyên gia khuyên thực hiện chế độ dinh dưỡng lành mạnh, cân bằng

BS. Hoàng Ngọc Anh, chuyên khoa dinh dưỡng, phòng khám dinh dưỡng Hà Đông, Hà Nội cho biết, thuốc bổ sung chứa nhiều vitamin và khoáng chất dễ bị lạm dụng. Tuy nhiên, không phải lúc nào thuốc bổ cũng phát huy tác dụng, mà ngược lại các vitamin và khoáng chất có thể khiến một số bệnh nặng hơn.

Các chuyên gia nghiên cứu Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ nhấn mạnh, việc sử dụng vitamin tổng hợp có thể không có tác động tích cực đến sức khỏe tổng thể trừ khi có tình trạng sức khỏe hoặc thiếu hụt cần bổ sung. Trên thực tế, nghiên cứu đã phát hiện ra rằng việc dùng liều cao một số loại thực phẩm bổ sung có thể nguy hiểm. Mọi người nên hướng tới chế độ ăn uống lành mạnh và cân bằng thay vì dựa vào các chất bổ sung.

3. Trường hợp nào thực sự cần thiết dùng vitamin tổng hợp?

Hiện nay việc sử dụng thực phẩm bổ sung ngày càng phổ biến và có rất nhiều người chi tiền mua vitamin tổng hợp mặc dù thiếu bằng chứng về lợi ích của chúng. Vậy trường hợp nào cần thiết bổ sung vitamin tổng hợp?

Một số người có thể hưởng lợi từ vitamin tổng hợp nếu họ đang mắc phải các tình trạng sức khỏe ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng như:

• Các bệnh mạn tính như ung thư và bệnh thận mạn tính có thể làm tăng nhu cầu về một số chất dinh dưỡng nhất định trong khi làm giảm nhu cầu về các chất dinh dưỡng khác.
• Các bệnh về đường tiêu hóa như hội chứng ruột kích thích và bệnh viêm ruột có thể làm giảm khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng.
• Một số loại thuốc có thể dẫn đến mất chất dinh dưỡng dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng.

Nếu thuộc một trong những nhóm này, bạn nên gặp bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng để có được tư vấn cụ thể về loại thực phẩm bổ sung cần sử dụng phù hợp với nhu cầu sức khỏe cụ thể của bản thân.

Cần lưu ý nên sử dụng liều đúng theo khuyến nghị của bác sĩ, nếu tự ý dùng nhiều hơn mức cơ thể cần có thể làm tăng nguy cơ mắc các tác dụng phụ.

Ví dụ, bổ sung quá nhiều vitamin A có thể gây triệu chứng đau đầu và tổn thương gan, giảm sức mạnh của xương và gây dị tật bẩm sinh. Thừa sắt gây buồn nôn, nôn mửa, tổn thương gan và các cơ quan khác.

Các chất bổ sung cũng có thể tương tác với một số loại thuốc gây ra nhiều vấn đề, ví dụ như: Vitamin K có thể làm giảm khả năng ngăn ngừa đông máu của warfarin. Các chất bổ sung chống oxy hóa như vitamin C và E có thể làm giảm hiệu quả của một số loại hóa trị ung thư...