Nguyên tắc để sử dụng bình nóng lạnh an toàn

Mùa đông, nhu cầu sử dụng bình nóng lạnh tăng cao. Việc sử dụng sai cách như bật bình nóng lạnh trong khi tắm hay bật bình nóng lạnh cả ngày… khiến không ít người gặp nguy hiểm, thậm chí dẫn đến thiệt mạng.

Phải tắt bình nóng lạnh trước khi tắm

Sử dụng bình nóng lạnh để tắm, đặc biệt trong mùa đông, là thói quen của hầu hết các gia đình. Đã có không ít những tai nạn thương tâm do không tắt bình nóng lạnh khi tắm xảy ra, nhưng dường như vẫn có không ít người còn chủ quan, nghĩ rằng chuyện đó xảy ra ở tận đâu chứ không phải mình.

TS Trần Văn Thịnh, nguyên Trưởng bộ môn thiết bị điện, điện tử, ĐH Bách khoa Hà Nội cho biết, mỗi bình nóng lạnh đều được trang bị rơle tự ngắt, với nhiệm vụ tự động cấp điện để điều chỉnh nhiệt độ nước trong bình, tự ngắt khi nước đủ nóng và bật khi nước nguội đến một mức nhiệt nhất định. Rơle nhiệt hoạt động dựa trên cảm ứng nhiệt, khi nhiệt độ nước thấp thì dòng điện được đóng để cấp nhiệt cho nước, thường có đèn báo sáng lên khi bình hoạt động, và khi đủ nhiệt, ngắt điện đèn sẽ tắt.

Rơle này không có chức năng chống điện rò ra nước. Trong quá trình tắm và dùng nước nóng, nhiệt độ trong bình sẽ thay đổi. Hệ thống sẽ tự cảm biến và sẽ cấp điện lại cho bình để tiếp tục làm nóng nước, do vậy, khả năng người dùng bị điện giật khi vừa tắm vừa bật bình sẽ tăng cao nếu không tắt bình nóng lạnh trong khi tắm.

Nhiều nguyên nhân khác làm tăng khả năng rò điện, khiến người dùng bị điện giật như: thanh cấp điện sau thời gian dài sử dụng bị bám cặn, hao mòn sẽ gây rò điện vào nước; dây điện lắp chung với ống dẫn nước dùng lâu có thể han gỉ, giòn cũng gây rò điện; gioăng cao su cách điện nối với dây mayso, vỏ bình, dây dẫn bị nứt sẽ dẫn điện... Điều này sẽ gây nguy hiểm đến tính mạng người tắm.

"Do đó, rủi ro bị điện giật khi tắm mà không tắt công tắc điện sẽ có thể rơi vào bất cứ ai. Thiết bị điện càng rẻ thì càng dễ gặp rủi ro. Nhưng thiết bị đắt tiền cũng vẫn có rủi ro như thường", TS Trần Văn Thịnh cho biết.

Dùng thiết bị chống rò điện

Khi sử dụng bình nóng lạnh, nếu người dùng mua dòng sản phẩm bình nóng lạnh cao cấp, chính hãng, đảm bảo chất lượng, đầy đủ thông số, an toàn trong tiêu dùng, được lắp đặt đúng quy trình thì vừa tắm vừa bật bình vẫn an toàn. Tuy nhiên các chuyên gia khuyến cáo người dùng không nên làm như vậy vì hiệu suất sử dụng và tuổi thọ của bình sẽ bị giảm đi rất nhiều. Hơn nữa, trong sản xuất đồ điện thì luôn có xác xuất lỗi. Đồ càng đắt tiền thì xác xuất càng nhỏ. Nhưng ai dám khẳng định xác xuất rủi ro đó không rơi vào mình?

Để phòng tránh rủi ro bị điện giật khi sử dụng bình nóng lạnh, theo TS Trần Văn Thịnh thì có thể sử dụng lắp đặt thêm thiết bị chống rò điện vào bình nóng lạnh để yên tâm hơn. Tuy nhiên ngay cả các thiết bị chống rò rỉ điện thì cũng có rủi ro với tỉ lệ nào đó. Do đó, cách an toàn nhất vẫn là tắt điện bình nóng lạnh trước khi sử dụng.

Hiện có thực tế nhiều gia đình để cho đẹp nhà tắm thì thiết kế bình nóng lạnh đóng kín. Điều này khá rủi ro nếu xảy ra sự cố như chập, cháy, người sử dụng không biết để ngắt nguồn điện.

"Khi sử dụng các thiết bị điện nói chung, ngoại trừ máy tính để bàn là bắt buộc phải vừa cắm điện vừa sử dụng. Còn lại các thiết bị khác như điện thoại, bình nóng lạnh… tuyệt đối không sử dụng khi đang cắm điện. Đây là nguyên tắc sử dụng điện an toàn, phòng tránh rủi ro", TS Trần Văn Thịnh nhấn mạnh.

Bảo dưỡng trước khi vào mùa đông

Thông thường, bình nước nóng chỉ được sử dụng nhiều vào mùa đông. Vào mùa hè, gần như bình nước nóng bị "bỏ quên", vậy bảo dưỡng bình nước nóng vào thời điểm nào, bao lâu thì phải bảo dưỡng một lần?

Theo KS Nguyễn Huy Bạo, nguyên cán bộ Học viện Kỹ thuật Quân sự thì ít nhất là phải bảo dưỡng hàng năm, gọi thợ đến sục rửa bình, xem các chi tiết bên trong bình, cái nào cần thay thì phải thay mới đảm bảo an toàn.

Trường hợp để nhiều năm không kiểm tra, nguy cơ xảy ra tai nạn, thậm chí là mất đi cả tính mạng, là rất lớn. Vì nước đi vào trực tiếp trong bình nước nóng nên tùy thuộc vào nguồn nước mà có lịch bảo dưỡng bình đúng cách. Nếu nước bẩn, có nhiễm phèn thì bạn có thể vệ sinh và bảo dưỡng bình nước nóng sớm hơn so với vùng sử dụng nước sạch hơn. Trung bình là từ 6 tháng đến 1 năm. Trước khi vào mùa đông, tần suất sử dụng nhiều, thì nên kiểm tra bình.

Nếu không có điều kiện gọi thợ sửa chữa thì có thể tự kiểm tra, lau rửa bình bằng cách dùng vải mềm và nước ấm để lau máy, không nên dùng nước nóng, chất tẩy rửa có tính chất ăn mòn hay dung môi hóa học vì sẽ khiến bền mặt bình dễ bị ảnh hưởng, làm giảm độ bền của bình. Sau khi ngắt điện, tháo rơ le điều chỉnh nhiệt, mở gioăng bình, xả nước, tháo ruột đun và vệ sinh, làn tan sạch cặn canxi bám vào que nhệt, súc sạch cặn vỏ bình cho đến khi nước trong.

Kiểm tra xem que đốt có bị mòn không, nếu đã bị mòn thì nên thay que mới. Bên trong bình nóng lạnh có que nhiệt, hay còn gọi là thanh magie có tác dụng thu cặn, vì thế, khi bảo dưỡng bình nóng lạnh, bạn nên thay thanh magie chính hãng để bình nóng lạnh chạy tốt hơn.

Để sử dụng nước nóng hiệu quả, tiết kiệm, với những gia đình mua bình mới, nên chọn sản phẩm có dung tích phù hợp với nhu cầu sử dụng. Ví dụ, đối với hộ gia đình có 4 người, có 2 phòng tắm thì nên lắp loại bình 20 lít là vừa đủ. Khi sử dụng máy nước nóng nếu có hiện tượng rò rỉ điện xuất hiện thì dây nối đất hay còn gọi là dây "mát" sẽ tự động ngắt điện, triệt tiêu dòng điện, vừa bảo tồn điện năng vừa giữ an toàn cho người sử dụng.