Những mô hình trồng rau sân thượng

Trước nỗi lo thực phẩm bẩn liên tục được nêu ra trên các phương tiện thông tin đại chúng, nhiều hộ gia đình ở TP Hạ Long đã cất công tự lo lấy rau xanh, thực phẩm an toàn cho các bữa cơm gia đình dù không gian, đất vườn trồng rau của các gia đình ngày càng hạn hẹp.

Tự cung, tự cấp rau xanh

Hiện nay, rau sạch đang là vấn đề được các gia đình không cứ ở Quảng Ninh mà cả các địa phương quan tâm hàng đầu khi trên thị trường, người tiêu dùng luôn phải đối mặt với nỗi lo các loại rau củ quả có sử dụng dư lượng thuốc trừ sâu, thuốc kích thích, vi khuẩn, hóa chất gây bệnh… Bởi lẽ đằng sau đó là sự lo lắng về chất lượng, sức khoẻ cho bản thân và gia đình. Giải pháp là nhiều gia đình, bà nội trợ đã chủ động trồng rau cho nhu cầu tiêu dùng của gia đình. 

Chính vì thực tế này, nhiều hộ gia đình vẫn giành một không gian nhất định làm vườn trồng rau xanh cho gia đình. Dù muốn để nhiều không gian xây dựng ngôi nhà khang trang theo thiết kế, thế nhưng chị Bùi Thị Thủy (tổ 13, khu 3, phường Hà Phong, TP.Hạ Long) vẫn muốn giành không gian đủ rộng làm vườn, trồng rau xanh cho cả gia đình.

Với trên 5 năm tự trồng rau xanh cho gia đình sử dụng, chị Thủy tự tích lũy cho bản thân nhiều kinh nghiệm và phương pháp riêng, vừa đảm bảo năng suất, vừa cho ra được sản phẩm an toàn cho gia đình. “Vấn đề then chốt với việc trồng rau tại nhà là làm sao đủ dinh dưỡng cho rau sinh trưởng tốt. Ngày trước, tôi sử dụng phân hóa học nhưng cũng ngại vấn đề an toàn, nên từ năm 2019 chuyển sang dùng phân trùn quế uy tín do các trang trại ở địa phương sản xuất, để giúp cho việc cải tạo đất tốt, rau sinh trưởng nhanh. Với khoảng vườn xanh, hiện tại, tôi trồng đủ rau xanh, mùa nào thức ấy rau đủ gia đình tôi ăn quanh năm”- chị Thuỷ chia sẻ.

Vừa làm, vừa học hỏi, việc trồng rau đã trở thành thói quen, niềm vui của chị Thuỷ. Mùa nào thức nấy, vườn rau không chỉ cung cấp rau sạch cho gia đình sử dụng quanh năm, nhiều vụ trồng nhiều, rau xanh trở thành món quà nhỏ cho anh em, họ hàng. Nhìn vườn rau xanh của chị với đủ loại rau như: rau cải xanh, súp lơ, su hào, bắp cải... mới thấy hết công sức người làm vườn đã bỏ vào đó.

Ở các đô thị lớn, nơi vườn tược, đất trống trở thành xa xỉ thì khoảng trống nơi sân thượng, ban công... cũng được tận dụng để trồng rau cho đình sử dụng. Việc trồng rau tại nhà không chỉ đem lại hiệu quả về chất lượng mà đồng thời còn tạo không gian xanh, vừa là một thú vui sau một ngày làm việc mỏi mệt.

Như nhiều gia đình, gia đình bà Nguyễn Thị Dung (tổ 5, khu 4, phường Yết Kiêu, TP. Hạ Long) ở đô thị chật chội, việc có mảnh vườn để trồng rau quả thật rất khó. Để giải bài toán này, bà đã cải tạo sân thượng, ban công thành “khu vườn xanh” khi cũng cất công dọn dẹp khu sân thượng trên tầng 5, những tưởng là vô dụng, chỉ để đồ cũ của gia đình. Nhờ công cải tạo, tìm kiếm và mua thêm một số thùng xốp, bà Dung đã có một "vườn rau" sân thượng rộng chừng 40m2 ưng ý. 

Với hơn 3 năm gắn bó với “vườn rau” sân thượng, bà Dung hào hứng chia sẻ: Công phu nhất là thời gian đầu tôi phải tìm kiếm hàng chục thùng xốp sạch, kê thành các dãy dài. Khó khăn nhất có lẽ vẫn là đất trồng, tôi phải ra ngoại thành xin bạn bè hoặc tranh thủ thu gom cho đủ vườn rau.

Trồng rau ở trên cao, điều thuận lợi là không gian sạch sẽ, thoáng mát, đầy đủ các yếu tố ánh sáng giúp cây sinh trưởng rất nhanh. Trồng rau ở điều kiện này, cần nhất là vẫn phải thường xuyên chăm nom, tưới tắm chăm bón cho cây. Tuy vất vả vì hàng ngày phải 1-2 lượt leo 4- 5 tầng nhà, nhưng với tôi vườn rau xanh mướt vừa cung cấp rau xanh sạch, an toàn cho gia đình vừa là niềm vui, sở thích của bản thân.

Bà Dung cho biết, "vườn rau" sân thượng của bà cho thu hoạch hàng chục kg rau mỗi tháng, đủ nhu cầu ăn uống cho cả gia đình. Có lẽ chuyện tự tay trồng rau, chăm lo bữa ăn cho gia đình như chị Thủy, bà Dung không còn là chuyện hiếm với các gia đình thời nay, đặc biệt trong bối cảnh "tấc đất tấc vàng", không gian sống ngày càng chật chội ở các đô thị lớn.

Ở Quảng Ninh, Hạ Long ngày càng có rất nhiều người cùng quan tâm, theo đuổi đam mê tự trồng rau xanh, sạch tại nhà, thậm chí thành xu thế được các bà, các chị rất quan tâm. Chính vì thế, các hội, nhóm như: "Hội trồng rau sạch tại nhà Hạ Long", "Sưu tầm kinh nghiệm trồng cây sân thượng Hạ Long", "Thích trồng cây Hạ Long" có tới hàng ngàn thành viên tương tác trao đổi kinh nghiệm trồng, chăm sóc rau. 

Trồng rau có khó không?

Quả thật đây là câu hỏi rất nhiều người, đặc biệt các bà, các chị nội trợ sống ở các đô thị lớn, vốn thiếu trầm trọng không gian làm vườn, nơi trồng rau. Tuy nhiên, theo kinh nghiệm của những người đi trước thì việc trồng được rau xanh đảm bảo an toàn cho gia đình cũng không hề khó và cũng không quá tốn kém.

Theo bà Dung, khó khăn nhất với người trồng rau sân thượng là ở không gian thường chật hẹp. Bên cạnh đó là việc phải thu gom hay mua các khay nhựa, thùng xốp với kích cỡ tương đương nhau và tìm, vận chuyển được nguồn đất sạch, giàu dinh dưỡng lên mái sân thượng. Ngoài kê cao, đục lỗ chống úng ở các thùng xốp, người trồng cần quan tâm hàng đầu là đấu đủ nguồn nước tưới và dinh dưỡng cho rau.

"Ngoài các chế phẩm sinh học an toàn, tôi thường xuyên quan tâm làm đất tơi xốp thoáng khí bằng cách phơi ải đất sau mỗi vụ trồng. Phân bón được tôi tận dụng chính gốc, lá rau hay hoa quả, vỏ cây quả thừa... thu gom lại, ủ phân sinh học bón cho cây. Điều quan trọng là tôi trồng cây trái theo đúng mùa vụ, thường xuyên kiểm tra, bắt sâu bệnh mỗi sáng lên thăm vườn. Nhờ đó mà vườn rau tôi trồng luôn xanh tốt, mùa nào thức ấy, đủ rau cho cả gia đình dùng" - bà Dung chia sẻ kinh nghiệm. 

Theo tìm hiểu của chúng tôi, để có vườn rau sạch, an toàn cho gia đình dùng, nhiều người đã tốn khá nhiều công phu tìm tòi, chăm bón. Với chị Thủy, thay vì sử dụng phân hóa học, chị thường xuyên sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường. "Sau nhiều lần sử dụng các loại phân bón, tôi thấy bố trí nguồn nước tốt, sử dụng loại phân trùn quế để tăng chất lượng đất, độ mùn, độ tơi xốp của đất có ảnh hưởng lớn tới sinh trưởng của rau mà lại đảm bảo an toàn, độ sạch cho rau"- chị Thuỷ cho biết.

Anh Bùi Sỹ Tuyến, chủ trang trại Tuyến Tuyết (phường Hà Phong, TP Hạ Long) chia sẻ: Sản phẩm phân trùn quế được Trang trại sản xuất thành công năm 2018 từ các loại nguyên vật liệu, phế phẩm nông nghiệp thay thế phân bò và men vi sinh cùng các vật tư của chương trình khuyến khích phát triển nông nghiệp sạch của Dự án JICA hỗ trợ cho Quảng Ninh.

Phân trùn quế chứa hỗn hợp vi sinh có hoạt tính cao, là chất xúc tác sinh học, càng dùng càng làm tăng độ tơi xốp, thoáng khí, tạo độ phì nhiêu cho đất. Trung bình đơn vị đáp ứng cung cấp cho thị trường từ 7-10 tấn/tháng. Hiện sản phẩm được chính đơn vị dùng trong canh tác rau sạch, các sản phẩm hữu cơ.

Cũng theo ý kiến chuyên gia của dịch vụ trồng rau sân thượng Hạ Long, chỉ với không gian chừng 5-10m2 thậm chí ít hơn, bạn cũng có thể có một “vườn rau” với đủ loại rau quả phục vụ cho bữa ăn hàng ngày. Để tiết kiệm diện tích có thể trồng từng cụm xen kẽ hay phân thành các tầng, hoặc cũng có thể dùng kệ xoay tròn, kệ phân tầng với mức độ cao thấp khác nhau để rau hấp thụ được ánh sáng và trồng được nhiều rau hơn.

Tuy nhiên, cách trồng rau này yêu cầu người trồng đầu tư bài bản như: Khung giàn rau, giá, chậu nhựa đựng rau tới các loại đất trồng, giống rau, phân bón; khoảng cách trồng, phân luống, giàn cho cây trồng đủ không gian ánh sáng sinh trưởng. Đổi lại, sản phẩm rau thu được sẽ là các sản phẩm sạch, sản lượng tốt và an toàn cho người dùng.