Để tăng diện tích trồng rau an toàn

Theo thống kê của Sở NN&PTNT, toàn tỉnh hiện có gần 10.000ha trồng rau, trong đó hầu hết có thổ nhưỡng, nguồn nước, khí hậu phù hợp để trồng rau an toàn. Quảng Ninh cũng rất thuận lợi để phát triển rau an toàn khi có thị trường tiêu thụ lớn - vùng du lịch sôi động và nơi tập trung đông doanh nghiệp.

Cán bộ kỹ thuật Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh kiểm tra quy trình sản xuất rau an toàn tại Công ty CP Đầu tư Song Hành (xã Tiền An, TX Quảng Yên).

Những năm gần đây, tỉnh đặc biệt quan tâm tới việc phát triển các vùng trồng rau an toàn với các chính sách khuyến khích. Tuy nhiên, diện tích rau an toàn đến thời điểm này chưa cao. Tính đến cuối năm 2015, toàn tỉnh mới có 12 cơ sở được cấp chứng nhận sản xuất rau an toàn với tổng diện tích 588ha, chiếm khoảng 6% tổng diện tích trồng rau toàn tỉnh. Theo ông Trần Văn Thực, Chi cục Phó Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh: Diện tích rau an toàn toàn tỉnh hiện tương đối thấp xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Trước tiên là quy trình sản xuất rau an toàn khá chặt chẽ, không phải đơn vị nào cũng thực hiện được; thu hút doanh nghiệp đầu tư sản xuất rau an toàn khó khăn; thị trường tiêu thụ rau Quảng Ninh hiện có thể nói là khá dễ dãi, chưa chú trọng tới tiêu dùng rau an toàn.

Để được công nhận là rau an toàn, các cơ sở sản xuất phải đáp ứng hàng chục tiêu chí từ vị trí, đất, nước, không khí khu vực trồng rau, cho đến quy trình trồng, chăm sóc, thu hoạch, sơ chế, bảo quản rau; dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, chất hoá học trên cây rau... Đơn cử về tiêu chí vị trí trồng rau an toàn, phải nằm trong quy hoạch trồng rau của địa phương, phải xa các tác nhân gây ô nhiễm như khu vực xử lý thải của khu dân cư, bệnh viện, khu công nghiệp. Chính bởi những tiêu chí khắt khe này nên không phải cá nhân, đơn vị nào muốn sản xuất rau an toàn cũng được, đặc biệt với người nông dân càng khó hơn. Cũng từ lý do người nông dân khó trồng rau an toàn, nên thời gian qua tỉnh đã tạo điều kiện để các tổ chức, doanh nghiệp tham gia trồng rau an toàn. Tuy nhiên, việc đầu tư vào nông nghiệp chưa thực sự là lĩnh vực hấp dẫn, nhất là với sản xuất rau an toàn lại càng ít sức hút đối với doanh nghiệp. Bởi vậy đến thời điểm hiện tại, số doanh nghiệp đã và đang sản xuất rau an toàn trên địa bàn “chỉ đếm trên đầu ngón tay”, quy mô nhỏ. Thêm nữa, thị trường tiêu thụ rau của Quảng Ninh như kể trên cũng phần nào khiến người trồng rau an toàn phải cạnh tranh một cách không bình đẳng với rau trồng thông thường, từ đó chưa tạo được động lực để các doanh nghiệp sản xuất…

Cùng với những nguyên nhân trên, tình trạng chậm phát triển, mở rộng các vùng sản xuất rau an toàn thời gian qua còn xuất phát bởi việc quá phụ thuộc vào các đơn vị, doanh nghiệp. Hiện cả 12 cơ sở được chứng nhận sơ chế, sản xuất rau an toàn đều là của doanh nghiệp. Trong khi đó, theo các chuyên gia đánh giá, nông dân mới là nhân tố chính sản xuất rau an toàn. Hầu hết 588ha trồng rau an toàn của 12 cơ sở kể trên đều là diện tích liên kết với nông dân để sản xuất, tức người nông dân sản xuất theo quy trình của doanh nghiệp, diện tích thực của các cơ sở này rất ít.

Với rất nhiều tiêu chí khắt khe, nông dân không dễ để sản xuất rau an toàn, tuy nhiên, không dễ không có nghĩa là họ không làm được. Nhất là trong điều kiện nông dân trên địa bàn tỉnh hiện nay giàu kinh nghiệm canh tác, mạnh dạn áp dụng khoa học công nghệ trên đồng ruộng. Bởi vậy, thiết nghĩ muốn mở rộng diện tích rau an toàn, bên cạnh kêu gọi các doanh nghiệp vào cuộc cũng cần chú trọng yếu tố gốc, đó chính là người nông dân. Chỉ khi nông dân thực sự vào cuộc thì mục tiêu sản xuất rau an toàn với sản lượng, diện tích lớn của tỉnh mới sớm trở thành hiện thực và phát triển theo hướng bền vững.

Việt Hoa