Lực đẩy từ công nghiệp chế biến, chế tạo

Ba năm ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, tỉnh Quảng Ninh vẫn là điểm sáng của cả nước khi tăng trưởng GRDP luôn đạt 2 con số. Để có được kết quả đó, tỉnh luôn chủ động, nắm bắt cơ hội để tìm hướng phát triển bền vững; trong đó có ngành công nghiệp chế biến, chế tạo (CBCT). 

Quyết sách đúng đắn, kịp thời

Sau 10 năm kiên trì chuyển đổi phương thức phát triển từ “nâu” sang “xanh”, năm 2020 ngay sau Đại hội XV của Đảng bộ tỉnh, Quảng Ninh ban hành nghị quyết đầu tiên của nhiệm kỳ mới - Nghị quyết số 01-NQ/TU (ngày 6/11/2020) "Về phát triển nhanh, bền vững ngành công nghiệp CBCT giai đoạn 2020-2025, định hướng đến năm 2030”.

Nghị quyết ra đời trong bối cảnh tỉnh đang từng bước hoàn thiện hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, nhất là hạ tầng giao thông đồng bộ, hiện đại, thúc đẩy liên kết vùng và hợp tác quốc tế; môi trường đầu tư kinh doanh, năng lực cạnh tranh cấp tỉnh không ngừng được cải thiện; niềm tin của cộng đồng doanh nghiệp và xã hội tăng lên… Điều này đã tạo ra cơ hội, động lực phát triển, thu hút mạnh mẽ các nguồn lực và nhà đầu tư.

Quan điểm phát triển ngành CBCT của tỉnh là sẽ tạo cơ cấu hợp lý, có khả năng cạnh tranh cao. Trong đó, ưu tiên và thu hút những doanh nghiệp ứng dụng công nghệ hiện đại, công nghệ sạch, ít hao hụt tài nguyên, tạo ra sản phẩm có giá trị gia tăng cao và tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu ở một số chuyên ngành, lĩnh vực, có khả năng đáp ứng cơ bản các yêu cầu của nền kinh tế và xuất khẩu. Mục tiêu đến năm 2025, tỷ trọng ngành công nghiệp CBCT trong GRDP của tỉnh đạt 15%, đến năm 2030 đạt 20%.

Để hiện thực hóa mục tiêu này, UBND tỉnh đã xây dựng Chương trình hành động, đề ra 38 nhiệm vụ thuộc 8 nhóm giải pháp; thành lập BCĐ phát triển công nghiệp CBCT của tỉnh để đẩy mạnh tái cơ cấu kinh tế, thu hút có chọn lọc các dự án công nghiệp CBCT công nghệ cao, thông minh và thân thiện môi trường; giảm dần những ngành lệ thuộc nhiều vào tài nguyên khoáng sản, tác động đến môi trường; xây dựng cơ chế, chính sách phát triển chuỗi giá trị công nghiệp hỗ trợ, cụm liên kết ngành, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư đổi mới thiết bị theo hướng hiện đại, phát triển xanh...

Tỉnh cũng tập trung tạo đột phá trong thu hút vốn đầu tư, tăng tỷ trọng đóng góp và thu hút lao động chất lượng cao; đẩy mạnh triển khai sớm các quy hoạch; hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đồng bộ; chuẩn bị nguồn nhân lực sẵn có và cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư… đón đầu sự chuyển dịch mạnh mẽ toàn cầu.

Gặt hái nhiều "trái ngọt"  

Từ tinh thần Nghị quyết, sự mạnh dạn đổi mới, quyết tâm vượt khó của cả hệ thống chính trị cùng những giải pháp hiệu quả, phù hợp đã sớm đem về "trái ngọt" cho tỉnh. Sau hơn 2 năm thực hiện Nghị quyết, đến nay tỉnh có hơn 1.000 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp CBCT, với tổng vốn đăng ký đạt gần 97.000 tỷ đồng; tốc độ tăng trưởng ngành này đạt 23,6%, tỷ trọng trong cơ cấu GRDP của tỉnh đạt trên 11%/năm, đang tiến dần tới mục tiêu Nghị quyết là đến năm 2025, công nghiệp CBCT chiếm 15% trong GRDP. 

Điều này lý giải vì sao Quảng Ninh đang ghi nhận “làn sóng” đầu tư vào ngành công nghiệp CBCT tăng mạnh. Trong 2 năm khó khăn nhất do ảnh hưởng của dịch Covid-19, Quảng Ninh đã thu hút trên 41.000 tỷ đồng (1,76 tỷ USD) đầu tư vào ngành công nghiệp CBCT, trong đó vốn FDI trên 1,3 tỷ USD.

Tại buổi làm việc với tỉnh Quảng Ninh cuối tháng 3/2023, ông Michael Michalak, Phó Chủ tịch kiêm Giám đốc Điều hành Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN (USABC) đã đề xuất tỉnh tạo điều kiện để các nhà đầu tư USABC đến trao đổi, tìm hiểu cơ hội đầu tư. Theo ông, sau đại dịch Covid-19, chứng kiến sự phục hồi nhanh chóng của Việt Nam, nhiều nhà đầu tư đến từ Hoa Kỳ có mong muốn chuyển dịch đầu tư từ một số quốc gia khu vực châu Á về Việt Nam. Trong đó đặc biệt là Quảng Ninh, địa phương có đến 5 năm dẫn đầu PCI.

Trong 3 tháng đầu năm 2023, Quảng Ninh đã có trên chục buổi tiếp, làm việc cùng các nhà đầu tư quốc tế đến từ Mỹ, Séc, Nhật Bản, Thái Lan, Hàn Quốc, Trung Quốc... Trong đó không ít nhà đầu tư đã thông tin kế hoạch đầu tư vào Quảng Ninh với số vốn hàng trăm triệu USD. Điển hình như tại KCN Sông Khoai (TC Quảng Yên), tháng 6/2023 các nhà đầu tư đến từ Nhật Bản gồm: Tập đoàn Yaskawa Electric dự kiến đầu tư xây dựng nhà máy sản xuất động cơ và các thiết bị truyền động điện, robot công nghiệp trên diện tích khoảng 12ha, tổng vốn đầu tư gần 100 triệu USD; Tập đoàn Tenma xây dựng nhà máy ép khuôn nhựa máy in trên diện tích 18ha, tổng vốn đầu tư 150 triệu USD...

Đồng chí Cao Tường Huy, Quyền Chủ tịch UBND tỉnh, cho biết: Với nền hành chính hiện đại, quản trị địa phương theo hướng bền vững, phục vụ người dân và doanh nghiệp hiệu quả… Quảng Ninh đang là điểm cộng để các nhà đầu tư lựa chọn với mong muốn thành công, bền vững, lâu dài. Tỉnh cam kết sẽ hỗ trợ, đồng hành, tạo thuận lợi nhất về TTHC, đất đai, GPMB, đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực, cung cấp các dịch vụ công tiện ích, môi trường đầu tư kinh doanh thông thoáng, thuận lợi, bình đẳng, minh bạch để các nhà đầu tư triển khai mở rộng, phát triển sản xuất, nhất là những ngành nghề, lĩnh vực mà tỉnh đang có lợi thế cạnh tranh vượt trội.

Theo các chuyên gia kinh tế, Quảng Ninh có nhiều lợi thế để phát triển mạnh mẽ, vượt trội công nghiệp CBCT, bởi tỉnh có hệ thống cảng biển, dịch vụ logistics, các KKT, KCN, đường cao tốc, nhất là hệ thống các cặp cửa khẩu song phương với Trung Quốc, tạo thành chuỗi dây chuyền, liên kết khép kín. Đây cũng là lý do chỉ trong thời gian ngắn Quảng Ninh đã ghi nhận được sự có mặt của nhiều thương hiệu hàng đầu thế giới trong ngành công nghiệp CBCT, như Foxconn, Hyundai, Amata… với số vốn đầu tư lên đến hàng tỷ USD. Các thương hiệu lớn xuất hiện, không chỉ mở rộng sản xuất, kinh doanh, mà đang tiếp tục lôi kéo thêm nhiều nhà đầu tư phụ trợ để hình thành chuỗi cung ứng khép kín trong mỗi lĩnh vực.

Sau hơn 2 năm thực hiện Nghị quyết số 01-NQ/TU, ngành công nghiệp CBCT của tỉnh đã đạt nhiều kết quả khả quan, ngày càng khẳng định là một ngành kinh tế quan trọng, trụ cột chính trong nền kinh tế của tỉnh. Các mục tiêu, tốc độ tăng trưởng, thu hút vốn đầu tư vượt mục tiêu đề ra. Việc phân bố không gian, quy hoạch các KKT, KCN, định hướng thu hút đầu tư để phát triển công nghiệp CBCT đã được thể hiện rõ nét. Hạ tầng giao thông kết nối được quy hoạch, đã và đang được triển khai đồng bộ, tạo hành lang kết nối thuận lợi hai phía Đông - Tây tỉnh, kết nối thuận tiện đến các KKT, KCN; các sở, ban, ngành, địa phương triển khai có hiệu quả các giải pháp xúc tiến thu hút đầu tư, đồng hành, hỗ trợ doanh nghiệp. Điều này đã tạo điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế - xã hội nói chung, công nghiệp CBCT của tỉnh nói riêng.