Ổn định đầu ra cho nông sản: Cần chiến lược phù hợp

Thời gian qua, từ tỉnh đến các sở, ngành và địa phương đã thực hiện nhiều giải pháp hỗ trợ tổ chức, cá nhân tiêu thụ nông sản. Tuy nhiên, để có đầu ra ổn định, hạn chế tối đa tình trạng được mùa mất giá, có chỗ đứng vững chắc trên thị trường thì rất cần những giải pháp mang tính chiến lược đảm bảo sức cạnh tranh.

[links()]

Gian hàng nông sản Tiên Yên thu hút người dân mua sắm.

Khai thác thế mạnh địa phương, từng bước hình thành sản xuất hàng hóa, nâng cao thu nhập cho người dân, năm 2013, tỉnh triển khai chương trình OCOP, theo đó đã hỗ trợ người dân từ khâu định hướng sản xuất, chế biến tới tiêu thụ thông qua hoạt động tập huấn nâng cao kiến thức, hỗ trợ lãi suất tín dụng…

Đáng chú ý, xúc tiến thương mại là khâu cuối cùng song lại đóng vai trò then chốt trong chu trình OCOP, do đó tỉnh đã chú trọng cho hoạt động này. Bên cạnh việc tổ chức hội chợ OCOP, hỗ trợ cơ sở sản xuất tham gia hội chợ trong nước... tỉnh đã tạo điều kiện cho doanh nghiệp, HTX, cơ sở sản xuất tham gia hội chợ, triển lãm với quy mô quốc tế như: Hội chợ quốc tế thương mại, du lịch và đầu tư hành lang kinh tế đông tây - Đà Nẵng, Triển lãm “Việt Nam - Đối tác kinh doanh tin cậy và giàu tiềm năng” tại Tuần lễ cấp cao APEC, Triển lãm quốc tế Công nghiệp thực phẩm Việt Nam... Qua đó, các đơn vị sản xuất có cơ hội quảng bá sản phẩm, kết nối tiêu thụ, tìm hiểu nhu cầu của thị trường quốc tế để từng bước đáp ứng.

Bên cạnh đó, các sở, ngành, địa phương cũng chủ động hỗ trợ doanh nghiệp, HTX, cơ sở sản xuất tiêu thụ sản phẩm. Trong đó, Sở Công Thương đã tổ chức định kỳ tuần kết nối tiêu dùng sản phẩm, ký kết biên bản ghi nhớ hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm OCOP tại hệ thống Big C trong cả nước, tổ chức chương trình café doanh nhân với chủ đề “Kết nối tiêu thụ”...

Mới đây, Sở Du lịch chủ trì phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức hội nghị kết nối, tìm hiểu, ký kết hợp đồng tiêu thụ thực phẩm an toàn phục vụ khách du lịch giữa doanh nghiệp du lịch với một số cơ sở sản xuất. Ngoài ra, các địa phương đã xây dựng website, điểm bán hàng OCOP, hội chợ... để giới thiệu, quảng bá, mua bán sản phẩm. Bằng các giải pháp tích cực, các sản phẩm nông sản đã được tiêu thụ rộng khắp trong và ngoài tỉnh.

Ngoài siêu thị Big C, sản phẩm miến dong Bình Liêu chưa tiếp cận được với các kênh phân phối lớn khác trên địa bàn tỉnh.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy, hầu hết nông sản địa phương hiện nay chủ yếu được tiêu thụ tại các kênh phân phối nhỏ, không ổn định, dễ rơi vào tình cảnh được mùa mất giá. Điển hình là miến dong, diện tích cây dong riềng tại Bình Liêu và Tiên Yên hiện lên tới 522ha, ước tính sản lượng củ dong thu hoạch tăng lên gấp đôi, đạt 22.000 tấn vào cuối quý III. Do hầu hết sản lượng miến dong trên địa bàn tỉnh được bán tại điểm bán hàng, đại lý, cửa hàng bán lẻ... và chủ yếu trong dịp Tết Nguyên đán nên việc tiêu thụ đang gặp khó khăn khi sản lượng củ dong tăng cao. Trong khi đó, ngoài siêu thị Big C thì tại các siêu thị Vinmart, Megamarket, chuỗi cửa hàng Vinmart+... miến dong Bình Liêu nói riêng, nông sản địa phương nói chung chưa từng được bày bán.

Đại diện siêu thị Big C Hạ Long cho biết: Hiện siêu thị đã ký kết hợp đồng từng năm với doanh nghiệp, HTX, cơ sở sản xuất nhằm hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm miến dong Bình Liêu. Theo đó, từ 5/8, siêu thị đã bày bán sản phẩm này tại Big C Hạ Long và 29 cửa hàng trong hệ thống toàn quốc. Tuy nhiên, sản lượng miến dong Bình Liêu nhập bán tại siêu thị Big C Hạ Long còn thấp, khoảng 10-50kg/đợt.

Hơn nữa, giá bán của miến dong Bình Liêu còn tương đối cao (117.000 đồng/kg) so với sản phẩm cùng loại (105.000 đồng/kg miến Phú Hương và 86.200 đồng/kg miến Thu Dung). Giá bán cao hơn, song miến dong Bình Liêu chưa có những điểm đặc biệt nổi trội để người tiêu dùng lựa chọn. Thêm vào đó, miến dong Bình Liêu chưa có các chương trình kích cầu tiêu dùng như giảm giá, tặng quà, dùng thử... Điều này khiến cho sản phẩm hạn chế trong việc tiếp cận với người tiêu dùng, còn doanh nghiệp phân phối thì dè dặt nhập hàng. 

Rau an toàn Việt Long được bày bán tại siêu thị Big C Hạ Long.

Ngoài hàu Thái Bình Dương đang được tiêu thụ ổn định tại các siêu thị trong và ngoài tỉnh thì hầu hết các nông sản còn lại chưa tiếp cận được với những kênh phân phối lớn như Big C, Lanchimart, Vimart, Vinmart+, Megamarket... Ngay cả sản phẩm OCOP, hiện mới chỉ có 5/362 sản phẩm được bày bán tại siêu thị Big C Hạ Long trong thời gian ngắn. 

Đại diện siêu thị Megamarket cho rằng, ngoài hàu Thái Bình Dương thì siêu thị chưa bày bán bất cứ mặt hàng nông sản nào của tỉnh. Bởi so với các mặt hàng cùng loại trên thị trường hiện nay thì nông sản của Quảng Ninh vẫn còn hạn chế về giá bán, mẫu mã, kiểu dáng. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp, HTX, cơ sở sản xuất chưa có bộ phận chuyên trách về thị trường để nghiên cứu chiến lược quảng bá sản phẩm, xây dựng giải pháp đưa sản phẩm tiếp cận với người tiêu dùng như: Tổ chức các quầy dùng thử, tặng quà, giảm giá...

Đối với siêu thị có thị trường là khối nhà hàng, khách sạn như Megamarket, đòi hỏi sản phẩm phải đảm bảo đầy đủ thủ tục pháp lý, điều khoản thanh toán, chất lượng rất khắt khe. Để tiếp cận được với hệ thống phân phối của siêu thị thì đơn vị sản xuất và sản phẩm phải thực hiện đầy đủ nhiều điều khoản qua nhiều lần thương thảo về cơ sở pháp lý, sản lượng, chất lượng...

Cao Quỳnh