Phát huy dân chủ ở cơ sở trong xây dựng nông thôn mới

Phát huy tốt dân chủ ở cơ sở đóng vai trò quan trọng để triển khai thuận lợi chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM). Thực tế tại nhiều địa phương trong tỉnh cho thấy, cách làm này được các cấp ủy đảng, chính quyền, MTTQ, các đoàn thể thường xuyên quan tâm chỉ đạo thực hiện đã góp phần phát huy tinh thần đoàn kết, chung sức của cộng đồng, tạo nguồn lực lớn để xây dựng NTM.

Cán bộ Ủy ban MTTQ tỉnh và TP Móng Cái khảo sát ý kiến hài lòng của người dân các xã của TP Móng Cái về kết quả xây dựng NTM tại địa phương, tháng 5/2019.

Chương trình xây dựng NTM đã tạo nên sự thay đổi lớn về diện mạo, chất lượng đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân ở khu vực nông thôn của tỉnh những năm qua. Đặc biệt là chuyển biến trong nhận thức của người dân. Điển hình như trong sản xuất, bà con ngày càng tích cực chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo quy hoạch, đồng lòng thực hiện việc dồn điền, đổi thửa để thuận lợi cho việc cơ giới hóa, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật. Trong thôn, xóm, nhân dân đồng tình góp công, góp của để cùng với nguồn lực Nhà nước xây dựng, cải tạo, nâng cấp đường, trường, trạm, nhà văn hóa, nơi vui chơi giải trí, công trình vệ sinh môi trường...

Đơn cử như tại TX Đông Triều, để đảm bảo hình thành nên những vùng sản xuất tập trung, vùng chuyên canh lúa, những cánh đồng mẫu lớn, cấp ủy, chính quyền địa phương đã làm tốt ngay từ khâu tuyên truyền, giải thích cho người dân nhận thức rõ lợi ích của chủ trương lớn này. Một số nguyên tắc dồn diền, đổi thửa được quán triệt rõ. Đồng thời, tất cả các khâu từ công khai bản vẽ thiết kế, tổ chức họp dân để thống nhất ý kiến, triển khai rộng rãi cho nhân dân biết trước. Đối với những hộ dân do tâm lý không muốn xáo trộn ruộng đất đang canh tác, còn lo ngại do chưa nắm đủ thông tin... thì cán bộ kiên trì tuyên truyền, vận động, thuyết phục.

Cánh đồng mẫu tại xã Bình Dương (TX Đông Triều) có đường giao thông rộng, thuận tiện cho việc cơ giới hóa sản xuất, vận chuyển sản phẩm nông nghiệp.

Kết quả là hiện nay, toàn thị xã đã thực hiện được 37 vùng lúa chất lượng cao, 25 vùng trồng nếp cái hoa vàng tập trung. Ngoài ra, còn có các vùng quy hoạch tập trung trồng cây ăn quả (7 vùng trồng na, 3 vùng trồng vải), chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản nước ngọt... Sau khi thực hiện, số thửa ruộng toàn huyện giảm gần 7.100 thửa, còn gần 6.400 thửa, cơ bản đều nhận được những thuận lợi trong triển khai, được người dân đồng thuận, ủng hộ cao. Điều này đã góp phần nâng cao hiệu quả, giá trị kinh tế trên một đơn vị diện tích, làm thay đổi thói quen trong sản xuất và hơn hết là nâng cao thu nhập cho mỗi hộ nông dân. Tại những khu vực như cánh đồng mẫu của xã Bình Dương, cánh đồng mẫu xã Nguyễn Huệ... đều ghi nhận phong trào nhân dân tự nguyện hiến đất, bàn giao mặt bằng để thị xã đầu tư hoàn thiện cơ sở hạ tầng, như đường giao thông nội đồng, kênh mương thủy lợi.

Phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, giám sát và dân hưởng thụ” trong xây dựng NTM còn được phát huy thông qua việc người dân được tham gia, đóng góp ý kiến trong các khâu lựa chọn các công trình, hình thức tổ chức xây dựng, các chính sách về huy động nguồn lực như xây dựng cơ sở hạ tầng, nhà văn hóa, khu thể thao, đường giao thông, kênh mương thủy lợi... Những thắc mắc, kiến nghị cơ bản đều được giải quyết kịp thời. Bà con còn tự nguyện đóng góp, tham gia các phong trào hiến đất làm đường giao thông, đóng góp vật lực, công sức... cho các công trình phục vụ sản xuất, dân sinh tại địa phương.

Không chỉ thực hiện có chất lượng các tiêu chí xây dựng NTM, các địa phương còn đảm bảo được tiêu chí số 20 về “ý kiến đánh giá sự hài lòng của người dân” để xem xét, công nhận cấp xã, cấp huyện đạt chuẩn NTM. Theo đó, trước khi hoàn thiện hồ sơ báo cáo cấp có thẩm quyền thẩm định kết quả, các phiếu lấy ý kiến hộ dân được phát rộng rãi, tập hợp đánh giá khách quan của nhân dân địa phương để làm điều kiện xét công nhận “về đích” thành công. Qua thực tiễn cho thấy tiêu chí này được đông đảo nhân dân đồng tình nhất trí và tích cực tham gia.

Một cách làm đang được nhiều địa phương thực hiện đó là bổ sung quy ước, hương ước của thôn, xóm những nội dung mới về xây dựng NTM để thuận lợi trong quá trình bàn bạc quyết định, tham gia của nhân dân. Trong đó bao gồm việc phát huy vai trò các Ban Thanh tra nhân dân, Ban giám sát đầu tư cộng đồng để bảo đảm quy chế dân chủ được thực hiện công khai, minh bạch từ cấp cơ sở.

Hoàng Giang

[links()]