Phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện

BHXH tự nguyện tạo điều kiện cho người dân ở khu vực phi chính thức được tham gia đến khi hết tuổi lao động sẽ được hưởng lương hưu hằng tháng, được cấp thẻ BHYT miễn phí và chăm sóc sức khỏe, đảm bảo cuộc sống ổn định, lâu dài.

Là lao động tự do, thu nhập trên 10 triệu đồng/tháng, ông Nguyễn Văn Cường (49 tuổi, phường Cao Thắng, TP Hạ Long) tham gia BHXH tự nguyện đến nay được 1 năm. Ông Cường cho biết: Tôi đọc nhiều thông tin về việc tham gia BHXH tự nguyện. Đầu năm 2021 tôi ra cơ quan BHXH tỉnh tìm hiểu các mức đóng, thời gian hưởng lương hưu. Tôi quyết định tham gia ở mức lương 6,3 triệu đồng, mỗi tháng đóng BHXH trên 1,3 triệu đồng (mức đóng này đã được Nhà nước hỗ trợ 10%).

Qua tính toán, đến năm hết tuổi lao động (62 tuổi) ông Cường vẫn còn 6 năm nữa mới đủ 20 năm để hưởng lương hưu theo quy định. Ông sẽ lựa chọn đóng một lần để hưởng lương hưu cũng như được cấp thẻ BHYT. Điều này giúp ông đảm bảo cuộc sống và được chăm sóc sức khỏe.

Theo quy định của Luật BHXH năm 2014, mức đóng BHXH tự nguyện hằng tháng bằng 22% mức thu nhập tháng do người tham gia lựa chọn. Mức thu nhập tháng do người tham gia BHXH tự nguyện lựa chọn thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn theo quy định của Thủ tướng Chính phủ; cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở tại thời điểm đóng. Người tham gia BHXH tự nguyện được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng hằng tháng theo tỷ lệ phần trăm trên mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn.

Theo Nghị định số 07/2021/NĐ-CP quy định về chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021-2025, từ ngày 1/1/2022 mức chuẩn nghèo của khu vực nông thôn tăng từ 700.000 đồng/người/tháng lên 1,5 triệu đồng/người/tháng. Căn cứ theo mức chuẩn nghèo mới, từ ngày 1/1/2022, mức đóng BHXH tự nguyện đã điều chỉnh tăng thêm. Theo đó mức tham gia BHXH thấp nhất khi chưa được Nhà nước hỗ trợ là 330.000 đồng/người/tháng, tăng 176.000 đồng so với mức đóng năm 2021. Điều này khiến nhiều người tham gia BHXH tự nguyện đắn đo, băn khoăn, lo lắng.

Bà Phạm Thị Thúy (43 tuổi, tiểu thương, phường Quang Trung, TP Uông Bí), cho biết: Tôi dự định tham gia BHXH tự nguyện ở mức tối thiểu. Tuy nhiên, từ đầu năm 2022 mức tham gia BHXH tự nguyện ở mức tối thiểu tăng, nên tôi còn đắn đo. Do ảnh hưởng dịch bệnh, việc kinh doanh quần áo ế ẩm, thu nhập bếp bênh; tham gia BHXH tự nguyện sau này về già được hưởng chế độ, đỡ gánh nặng cho con cái. Nhưng mức đóng tối thiểu BHXH tự nguyện tăng cũng phần nào ảnh hưởng đến chi tiêu chung của gia đình, tôi còn đắn đo nên chưa tham gia. 

Theo quy định, mức hỗ trợ tiền đóng BHXH tự nguyện hằng tháng cho người tham gia được tính theo chuẩn nghèo khu vực nông thôn, vì vậy số tiền Nhà nước hỗ trợ hằng tháng cho người tham gia cũng tăng lên. Cụ thể, mua mức thấp nhất, đối với người tham gia BHXH tự nguyện thuộc hộ nghèo được Nhà nước hỗ trợ 30%, tương đương 99.000 đồng/người/tháng, tăng 52.800 đồng so với năm 2021; hộ cận nghèo được hỗ trợ 25%, tương đương 82.500 đồng/người/tháng, tăng 44.000 đồng; những đối tượng còn lại hỗ trợ 10%, tương đương 33.000 đồng/người/tháng, tăng 17.600 đồng. Sau khi được Nhà nước hỗ trợ, người tham gia BHXH tự nguyện các mức tối thiểu sẽ phải đóng: Hộ nghèo 231.000 đồng/người/tháng; hộ cận nghèo 247.000 đồng/người/tháng; đối tượng khác 297.000 đồng/người/tháng.

Theo số liệu của BHXH tỉnh, đến hết tháng 2/2022 toàn tỉnh có 19.800 người tham gia BHXH tự nguyện. Năm 2022, BHXH Việt Nam giao chỉ tiêu cho BHXH tỉnh phát triển 35.500 người tham gia BHXH tự nguyện. Theo ông Lê Đình Tuấn, Phó Giám đốc BHXH tỉnh, phát triển người tham gia BHXH nói chung, BHXH tự nguyện nói riêng, thời gian qua gặp rất nhiều khó khăn do ảnh hưởng của dịch Covid-19. Căn cứ vào kế hoạch giao của BHXH Việt Nam, BHXH tỉnh đã họp bàn, thống nhất giao chỉ tiêu cho các ngành, địa phương. BHXH tỉnh củng cố, mở rộng các đại lý thu BHXH, BHYT,  tạo điều kiện thuận lợi cho người tham gia BHXH tự nguyện. Toàn tỉnh hiện có 174 đại lý, 554 điểm thu BHXH, BHYT với tổng số 732 nhân viên. Đây là “cánh tay nối dài” không chỉ trong phát triển đối tượng tham gia, mà còn chuyển tải chính sách BHXH, BHYT đến với người dân.

BHXH tỉnh tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền chính sách BHXH tự nguyện, nhất là việc đối thoại trực tuyến, qua cổng thông tin điện tử ngành, ứng dụng mạng xã hội; hướng dẫn cài đặt VssID-BHXH số trên điện thoại thông minh..., tạo thuận tiện hướng dẫn, cung cấp thông tin cho người tham gia BHXH tự nguyện.