Tăng cường phát triển BHXH tự nguyện

Một trong những giải pháp mà bảo hiểm xã hội (BHXH) Quảng Ninh đưa ra trong năm 2022 là phát triển đối tượng BHXH, trong đó có BHXH tự nguyện. Mặc dù đây là nhiệm vụ khá khó khăn trong giai đoạn kinh tế của người dân đang bị ảnh hưởng nặng nề bởi dịch Covid-19, nhưng BHXH các huyện, thị xã, thành phố đang nỗ lực để phát triển đối tượng này.

Có thể nói BHXH tự nguyện là một chính sách ưu việt và đầy tính nhân văn cho lao động tự do làm việc ở khu vực phi chính thức được tham gia và hưởng chế độ lương hưu khi hết tuổi lao động. Phương thức, mức đóng cũng đa dạng tuỳ theo điều kiện của người dân, như: Đóng hằng tháng; 3 tháng một lần; 6 tháng một lần; 12 tháng một lần; đóng một lần cho nhiều năm về sau nhưng không quá 5 năm/lần... Mức đóng hằng tháng bằng 22% mức thu nhập tháng do người tham gia BHXH tự nguyện lựa chọn.

Theo BHXH tỉnh, trước đây số người tham gia BHXH chủ yếu dừng lại ở đối tượng bắt buộc, như cán bộ công chức, viên chức, công nhân, hay lao động trong các doanh nghiệp. Bởi vậy, còn một bộ phận lớn người cao tuổi là lao động lĩnh vực phi chính thức (lao động tự do, lao động trong lĩnh vực nông - lâm - ngư - diêm nghiệp...) hiện không có thu nhập, không có lương hưu; cuộc sống chủ yếu dựa vào con cái, một số dựa vài trợ cấp xã hội. Để thực hiện tốt chính  sách an sinh xã hội, trong những năm gần đây, ngành đang tập trung mạnh vào phát triển đối tượng BHXH tự nguyện.

Tuy nhiên đây là mục tiêu khá khó khăn, bởi nhận thức của người dân chưa chú trọng đến loại hình bảo hiểm này. Để phát triển đối tượng BHXH tự nguyện, thời gian qua, công tác tuyên truyền về lĩnh vực này được đẩy mạnh. Hình thức tuyên truyền cũng phong phú, đa dạng, từ việc mở hội thảo, hội nghị tại các xã, phường, thị trấn, đến phát tờ rơi tận hộ dân, tổ chức lễ phát động ra quân tuyên truyền, đăng tải thông tin trên fanpage của BHXH tỉnh...

Ngành đã ký chương trình phối hợp cùng Hội Nông dân, Hội LHPN, Bưu điện tỉnh, để đưa chính sách BHXH tự nguyện đến với bà con được dễ dàng, sâu sát hơn. Chỉ tính riêng năm 2021, ngành đã tổ chức hơn 100 buổi tuyên truyền đến người dân trong độ tuổi lao động ở khu vực phi chính thức về BHXH tự nguyện; in, cấp phát 150.000 tờ gấp hướng dẫn truy cập sử dụng ứng dụng BHXH số VssID và hướng dẫn tham gia BHXH tự nguyện; lắp đạt 1.500 băng zôn, khẩu hiệu tuyên truyền treo ở các khu dân cư, điểm chợ truyền thống để chuyển tải thông điệp về BHXH nói chung, BHXH tự nguyện nói riêng đến người dân. Ngành cũng giao chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện cho BHXH các địa phương trên địa bàn...

Qua công tác tuyên truyền, người dân ngày càng hiểu hơn về BHXH tự nguyện. Ông Hoàng Văn Đang (xã Tân Lập, huyện Đầm Hà) cho biết: Tôi làm lao động tự do. Mặc dù thu nhập không cao, nhưng tôi đang nghiên cứu tham gia BHXH tự nguyện để phòng sau này về già, không còn sức lao động, thì vẫn có tiền lương hưu để trang trải cuộc sống.

Được biết, để tạo điều kiện cho người dân thuận tiện hơn trong tiếp cận, làm các thủ tục tham gia BHXH tự nguyện, ngành BHXH tiếp tục đẩy mạnh công tác cải cách hành chính, niêm yết công khai các TTHC đã sửa đổi, bổ sung trong lĩnh vực thu BHXH, BHYT, BHTN... trong đó có BHXH tự nguyện. Thời gian thực hiện giao dịch cũng được nghiên cứu, giảm bớt. Các điểm thu BHXH tự nguyện được mở rộng không chỉ tại trung tâm hành chính công của 14 huyện, thị xã, thành phố, mà còn thực hiện ở cả 174 đại lý và 554 điểm thu BHXH, BHYT trên địa bàn. Việc thu, cấp sổ BHXH tự nguyện được thực hiện thẩm định và phê duyệt tại trung tâm hành chính công của các địa phương; đồng thời khi người dân có nguyện vọng tham gia BHXH tự nguyện, chỉ cần báo địa chỉ của gia đình qua điện thoại, cán bộ bưu điện sẽ đến tận nhà để hướng dẫn làm thủ tục, thu tiền và cấp thẻ ngay cho bà con.

Với những giải pháp quyết liệt này, số người tham gia BHXH tự nguyện trên địa bàn tỉnh tăng nhanh rõ rệt. Tính đến năm 2018, số tham gia BHXH tự nguyện mới khoảng 4.000 người, thì đến hết năm 2021, trên địa bàn tỉnh đã có 22.200 người tham gia BHXH tự nguyện, chiếm khoảng 3,6% lực lượng lao động.

Mặc dù vậy, tính cả số người tham gia BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện hiện nay mới chỉ chiếm 42,7% nguồn lực lượng lao động trên địa bàn; còn gần 300.000 người trong độ tuổi lao động chưa tham gia. Ngành BHXH đang tiếp tục tập trung các giải pháp để phát triển lượng lao động tham gia BHXH, trong đó có BHXH tự nguyện. Điều này sẽ là cơ sở vững chắc cho việc ổn định công tác an sinh xã hội trên địa bàn sau này, nhất là khi nước ta đang tiến dần vào giai đoạn già hoá dân số.