Nhìn từ việc chấm dứt hoạt động Nhà máy Tuyển than Nam Cầu Trắng

Hiện nay, Di sản - Kỳ quan thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long của Quảng Ninh đang bị một số nhà máy công nghiệp như xi măng, nhiệt điện, khai thác than, chế biến dầu thực vật... bao quanh, nguy cơ ô nhiễm môi trường là rất lớn, làm ảnh hưởng xấu tới sự phát triển du lịch của tỉnh.

Trước thực trạng này, để khai thác, phát triển du lịch Vịnh Hạ Long một cách bền vững, đồng thời góp phần bảo vệ môi trường di sản, tỉnh Quảng Ninh đã yêu cầu các chủ dự án đầu tư phát triển du lịch, trong thiết kế phải đặt khâu bảo vệ môi trường sinh thái lên hàng đầu. Đồng thời, tỉnh đã tiến hành nhiều giải pháp đồng bộ như đẩy mạnh xã hội hóa công tác bảo vệ môi trường; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra; mở các lớp tập huấn phổ biến Luật Du lịch, Luật Bảo vệ môi trường và các nghị định hướng dẫn cho cộng đồng, tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ du lịch tại các điểm du lịch; khôi phục và mở rộng diện tích cây xanh, thảm thực vật vùng ven biển; khuyến khích nhà đầu tư xây dựng các khu du lịch sinh thái và các sản phẩm du lịch hấp dẫn, thân thiện môi trường để bảo đảm yêu cầu về bảo vệ môi trường và phát triển du lịch bền vững.

Thực tế cho thấy, những năm gần đây, Quảng Ninh đã nỗ lực tăng cường công tác bảo vệ môi trường nói chung, môi trường biển nói riêng. Tỉnh đã đầu tư hệ thống thu gom và xử lý nước thải sinh hoạt tập trung tại TP Hạ Long, xây dựng hệ thống quan trắc môi trường tự động tại các điểm có lượng phát thải lớn, đẩy mạnh việc tuyên truyền bảo vệ môi trường bằng nhiều hình thức đến người dân và khách tham quan du lịch... Tỉnh đã có quyết định di chuyển các hoạt động khai thác, sàng tuyển, bốc rót than trên Vịnh, cấm các hoạt động chuyển tải clinker, xi măng và các loại hàng hoá rời (dăm gỗ, đá các loại...) trên Vịnh Hạ Long và hàng loạt các biện pháp nhằm bảo vệ môi trường biển như xử lý nước thải la canh trên các tàu du lịch, tổ chức thu gom rác thải bảo vệ môi trường sinh thái trên Vịnh Hạ Long... Đặc biệt là quyết định chấm dứt hoạt động Nhà máy tuyển than Nam Cầu Trắng vào cuối năm 2018 nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường tạiTP Hạ Long nói chung và môi trường nước Vịnh Hạ Long nói riêng đang được dư luận rất quan tâm và đồng tình ủng hộ.

Thực hiện chủ trương của tỉnh, TKV đang khẩn trương thực hiện các phần việc liên quan để đảm bảo đúng tiến độ cam kết. Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Ngọc Cơ, Phó Tổng Giám đốc TKV, cho biết: Theo Quyết định số 403/QĐ-TTg ngày 14/3/2016 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch phát triển ngành Than Việt Nam đến năm 2020, có xét triển vọng đến năm 2030, hình thức đầu tư Trung tâm chế biến và kho than tập trung vùng Hòn Gai là đầu tư mới và cải tạo mở rộng, phục vụ chấm dứt hoạt động sàng tuyển than tại Nhà máy Tuyển than Nam Cầu Trắng. Việc đầu tư xây dựng Trung tâm chế biến và kho than tập trung vùng Hòn Gai được chia làm 2 giai đoạn. Giai đoạn I: Xây dựng mới modul 2,5 triệu tấn/năm, sàng tuyển cho mỏ Hà Lầm. Giai đoạn II: Di chuyển Nhà máy Tuyển than Nam Cầu Trắng về vị trí modul 1, lắp đặt modul 2, sàng tuyển cho mỏ Suối Lại, Bình Minh.

Việc sàng tuyển, chế biến than đã gây ảnh hưởng tới môi trường Hạ Long.

Được biết, công tác chuẩn bị huy động vốn để thực hiện dự án đã có trong kế hoạch huy động vốn dài hạn giai đoạn đến năm 2020 của Tập đoàn, phù hợp với danh mục dự án đã được định hướng xây dựng mới và cải tạo mở rộng tại Quyết định số 403 của Thủ tướng Chính phủ. Trung tâm chế biến và kho than tập trung vùng Hòn Gai có nhiệm vụ điều tiết, ổn định sản xuất chủng loại chất lượng than tiêu thụ của khu vực, chủ động nguồn than cung cấp cho các hộ tiêu thụ trong vùng. Tùy từng giai đoạn cụ thể, theo nhu cầu tiêu thụ của các hộ, Trung tâm sẽ chủ động điều chỉnh công nghệ chế biến nhằm đáp ứng nhu cầu, giảm lượng than tồn kho và lượng than tiêu thụ phải vận chuyển qua gầm cầu Bãi Cháy. Việc áp dụng dây chuyền công nghệ cao trong hoạt động sàng tuyển, vận chuyển than tại Trung tâm này sẽ góp phần phát triển ngành Than gắn liền với bảo vệ, cải thiện môi trường sinh thái Vùng mỏ; hài hòa với phát triển du lịch, đóng góp một phần vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội; gắn với nhiệm vụ củng cố, tăng cường quốc phòng, an ninh trên địa bàn; đảm bảo an toàn trong sản xuất.

Có thể nói, với việc thực hiện các giải pháp đầu tư nhằm chấm dứt hoạt động của Nhà máy Tuyển than Nam Cầu Trắng vào cuối năm 2018 là nỗ lực rất lớn của TKV, nhất là trong thời điểm rất khó khăn hiện nay. Thực hiện những chủ trương lớn của tỉnh, TKV đã và đang tích cực cải thiện, nâng cao chất lượng, điều kiện làm việc cho người lao động và môi trường sinh thái tại các khu vực dân cư, đô thị, hướng tới mục tiêu trở thành ngành sản xuất xanh, phát triển hài hòa, thân thiện với môi trường. Đây cũng là hành động thiết thực góp phần quan trọng trong việc thúc đẩy tăng trưởng bền vững của tỉnh Quảng Ninh nói chung và ngành Du lịch nói riêng.

Thanh Phong

GIẢI QUYẾT TRIỆT ĐỂ Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG TỪ HOẠT ĐỘNG SÀNG TUYỂN THAN

Để phát triển du lịch bền vững thì vấn đề bảo vệ môi trường phải là số 1. Do đó, Quảng Ninh đã nỗ lực triển khai các giải pháp bảo vệ môi trường, đặc biệt là môi trường tại thành phố du lịch Hạ Long. Phóng viên Báo Quảng Ninh đã ghi lại một số ý kiến của người dân và chính quyền địa phương.

Ông Nguyễn Văn Định, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND phường Hồng Hà, TP Hạ Long: “Cử tri trong phường đã nhiều lần kiến nghị nhưng chưa được giải quyết triệt để”

Thời điểm hơn 2 năm về trước, Nhà máy Tuyển than Nam Cầu Trắng thực hiện các biện pháp chống bụi, phun nước vệ sinh môi trường tốt nên lượng bụi bay vào nhà dân đã giảm nhiều. Hai năm trở lại đây, có lẽ do lượng than tồn kho lớn, hệ thống xử lý bụi vận hành chưa đáp ứng được nên lượng bụi phát tán ra ảnh hưởng đến môi trường sống tại các khu dân cư của phường, nhất là khu 6, khu 8 và khu 9. Nhà tôi cũng ở gần Nhà máy, bụi đen của than làm cho cây cối, nhà cửa, đồ đạc bám đầy bụi. Sự việc này diễn ra đã nhiều năm và tỉnh, ngành Than cũng đã có chủ trương di dời Nhà máy nhưng chưa thực hiện được.

Cử tri trong phường đã nhiều lần kiến nghị về vấn đề ô nhiễm môi trường lên HĐND các cấp nhưng vẫn chưa được giải quyết triệt để. Tiếp xúc với người dân, chúng tôi nhận thấy hầu hết bà con đều mong muốn di chuyển Nhà máy đi xa khu dân cư hoặc dừng những hoạt động để tránh phát sinh bụi, trả lại môi trường trong lành, tạo điều kiện để xây dựng đô thị xanh, thành phố du lịch.

Ông Nguyễn Xuân Thái, tổ 13, khu 9, phường Hồng Hà, TP Hạ Long: “Chúng tôi tin tưởng vào quyết tâm cải thiện môi trường sống cho nhân dân”

Nhân dân chúng tôi mong muốn Nhà máy tuyển than Nam Cầu Trắng sớm di dời. Nhiều hộ dân ở đây đã thay mặt bà con làm đơn đề nghị nhiều lần lên các cấp, các ngành và TKV. Việc vận chuyển than bằng đường bộ đã hoàn toàn chấm dứt và được thay thế bằng hệ thống đường sắt nên lượng bụi than cũng giảm đi nhiều nhưng chưa hết hẳn. Hàng ngày, nhà máy tuyển than này hoạt động vẫn gây ra bụi, vào ngày thời tiết hanh khô, gió mùa đông bắc bụi bay càng dày hơn.

Ngoài bụi, các hộ dân sống trong khu vực còn phải chịu ô nhiễm tiếng ồn do hệ thống sàng tuyển, thiết bị vận tải gây ra. Chúng tôi rất ủng hộ và trông đợi vào chủ trương của lãnh đạo tỉnh dừng hoặc cho di chuyển nhà máy này đi nơi khác, xa khu dân cư. Vì vậy, khi biết được chủ trương của tỉnh và đặc biệt là sự chỉ đạo của đồng chí Bí thư Tỉnh uỷ Nguyễn Văn Đọc về việc chấm dứt hoạt động của Nhà máy vào cuối năm 2018, nhân dân chúng tôi rất vui mừng, phấn khởi. Việc chấm dứt hoạt động của Nhà máy sẽ góp phần cải thiện chất lượng không khí, chất lượng môi trường nước và Vịnh Hạ Long cũng sẽ đẹp hơn, nước trong xanh hơn, hấp dẫn du khách đến với thành phố biển nhiều hơn.

Bà Dương Thị Nhận, tổ 7, khu 8, phường Hồng Hà, TP Hạ Long: “Mọi người sẽ được hưởng môi trường sống trong lành hơn”

Tôi sinh ra và lớn lên ở TP Hạ Long. Trước kia, nơi đây không khí trong lành. Gần đây, do sự phát triển mạnh của các ngành kinh tế như khai thác than, nhiệt điện, xi măng..., đã làm phát sinh nhiều bụi, gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống của người dân. Không khí ô nhiễm đã ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ của người dân, nhất là các cháu nhỏ. Thương các cháu nên chúng tôi đóng cửa im ỉm suốt cả ngày để giảm bớt bụi bay vào nhà.

Chúng tôi mong muốn mọi người được hưởng môi trường sống trong lành hơn và việc chấm dứt hoạt động của Nhà máy tuyển than cũng như các hoạt động sản xuất gây ô nhiễm môi trường khác là hoàn toàn cấp thiết. Hạ Long đang xây dựng để trở thành thành phố du lịch phát triển xanh, vậy phải có một môi trường trong lành cho người dân sinh sống và khách du lịch đến thăm mong muốn được quay trở lại.

Ông Nguyễn Cảnh Loan, tổ 7, khu 7, phường Hồng Hà, TP Hạ Long: “Cần có giải pháp căn cơ và tầm nhìn xa về vấn đề môi trường”

Vấn đề xử lý ô nhiễm môi trường do hoạt động tuyển than của Nhà máy Tuyển than Nam Cầu Trắng đã tồn tại từ rất lâu, từ khi còn Bộ Công nghiệp nặng. Lúc đó, HĐND tỉnh, ngành Than và các bộ, ban, ngành đã di chuyển nhà máy vào khu vực Nam Cầu Trắng như hiện nay. Ban đầu, nhà máy hoạt động tốt, chưa ảnh hưởng gì lớn đến khu dân cư xung quanh. Nhưng thời kỳ sau, nhất là mấy năm gần đây, nhà máy gây ô nhiễm môi trường không khí, môi trường nước.

Theo tôi quan sát, có lẽ là do mấy năm nay, xuất khẩu than gặp khó khăn, lượng than tồn đọng nhiều, phát tán theo gió bay vào khu dân cư làm ô nhiễm, ảnh hưởng đến hoạt động du lịch trên Vịnh Hạ Long. Vì thế, nhân dân chúng tôi đề xuất, dừng hoạt động hay chuyển đi nơi khác thì đều phải có giải pháp lâu dài, xử lý vấn đề môi trường, việc làm cho công nhân, hoạt động du lịch trong khu vực. Tôi đề xuất, nếu có phương án chuyển nên tránh đặt cạnh Vịnh Hạ Long để không làm ô nhiễm môi trường Vịnh, ảnh hưởng đến hoạt động du lịch và khai thác, nuôi trồng thủy hải sản.

Huỳnh Đăng (Thực hiện)