Sản xuất, cung ứng, tiêu thụ rau an toàn: An toàn từ trên đồng ruộng

Thời gian qua có nhiều thông tin nghi ngại về mức độ an toàn của rau an toàn trên thị trường tỉnh. Để tìm hiểu vấn đền này, nhóm phóng viên đã thâm nhập thực tế từ quy trình sản xuất, cung ứng đến tiêu thụ rau an toàn của một số thương hiệu rau an toàn trên địa bàn.

Đảm bảo quy trình sản xuất rau an toàn

Chúng tôi đến cánh đồng rau an toàn của Hợp tác xã Tiền An (xã Tiền An, TX Quảng Yên) vào thời điểm đang bắt đầu vào vụ su hào. Cũng như nhiều ô ruộng lân cận, ruộng su hào rộng khoảng 2 sào của chị Bùi Thị Bền (thôn Đình) mới được 45 ngày tuổi, song củ nào củ đó đã rất to, tròn, mỡ màng. Có lẽ do rau nhà chị Bền đẹp mã và đang là đầu mùa, rau hiếm nên thương lái đến tận ruộng để đặt mua với mức giá khá cao, 10.000 đồng/kg và mua hết cả ruộng rau. Như vậy ước tính chị Bền có thể thu ngay hàng chục triệu đồng từ ruộng rau su hào này. Thế nhưng có điều khá lạ là chị Bền không bán. Mang thắc mắc này hỏi anh Nguyễn Văn Phong, cán bộ kỹ thuật của Viện Rau quả Trung ương, đơn vị phối hợp với HTX Tiền An xây dựng mô hình rau an toàn xã Tiền An thì được biết ruộng rau nhà chị Bền còn khoảng 10 ngày nữa mới đạt đủ quy trình 55 ngày phát triển, hơn nữa chị mới phun thuốc giữ củ lần cuối nên nếu thu hoạch trong vòng một tuần tới có thể gây nguy hiểm cho người tiêu dùng. Chính bởi vậy nên chị Bền đã quyết định chưa bán rau sớm.

Xã viên HTX Tiền An chăm sóc rau trên đồng ruộng.

Nhằm kiểm chứng thông tin trên, chúng tôi quay trở lại ruộng rau su hào của chị Bùi Thị Bền đúng 8 ngày sau đó. Ruộng rau khá dễ nhận diện bởi nằm ở vị trí đối diện UBND xã Tiền An. Thật đáng mừng dù xung quanh đã có ruộng thu hoạch chỉ còn lại gốc thì ruộng rau nhà chị Bền vẫn xanh tốt, chưa có dấu hiệu cắt tỉa. Điều này cho thấy chị Bền đã trồng, chăm sóc cây rau theo đúng quy trình kỹ thuật rau an toàn, đồng thời có ý thức đảm bảo an toàn thực phẩm. Vui vẻ trò chuyện cùng chúng tôi, chị Bền cho biết: Nếu bán rau sớm thì tôi sẽ lợi hơn bởi được giá mà lại tốn ít công chăm sóc, thế nhưng như vậy củ rau không ngon và quan trọng là có thể làm cho người ăn ngộ độc, hại sức khoẻ. Nói thật, trước kia khi chưa xây dựng vùng rau an toàn thì đôi khi chúng tôi vẫn vì cái lợi trước mắt mà làm liều, thế nhưng giờ biết rồi thì phải giữ, cố gắng không làm mất hình ảnh, uy tín của vùng rau an toàn Tiền An, nơi mà chúng tôi xác định sẽ sản xuất và thu lợi lâu dài. Đáng mừng là ở vùng rau an toàn Tiền An không chỉ có hộ chị Bùi Thị Bền mà hầu hết các hộ tham gia đều tuân thủ quy trình sản xuất rau an toàn, đảm bảo các quy định đề ra.

Tương tự như vùng rau Tiền An, tại vùng rau Cộng Hoà, vùng nguyên liệu chính của thương hiệu rau an toàn Việt Long (do Công ty CP Xây dựng Việt Long triển khai), người nông dân cũng đã nêu cao ý thức đảm bảo quy trình sản xuất rau an toàn. Qua kiểm tra của các đơn vị chức năng mới đây, hiện cả 4 tiêu chí của tiêu chuẩn VietGAP mà vùng rau đang áp dụng là về kỹ thuật sản xuất, an toàn thực phẩm, nguồn gốc sản phẩm và môi trường làm việc của nông dân đều được đảm bảo. Cụ thể mỗi hộ nông dân đều được chuyển giao công nghệ, phổ biến kiến thức sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật đảm bảo chất lượng, có nguồn gốc, xuất xứ, hạn sử dụng rõ ràng. Qua đó họ biết cách sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hợp lý, ghi nhật ký sản xuất, chăm bón rau... Họ cũng trực tiếp vệ sinh đồng ruộng, thu gom vỏ bao bì của thuốc sau khi sử dụng vào nơi quy định.

Hoàn thiện hệ thống hạ tầng và tăng cường giám sát

Cùng với sự quan tâm đầu tư của chính quyền địa phương, doanh nghiệp và người dân, các vùng sản xuất rau an toàn Tiền An và Cộng Hoà đã và đang hoàn thiện hệ thống hạ tầng đảm bảo cho cây rau phát triển cũng như các hoạt động giám sát chặt chẽ, khoa học để đảm bảo sản xuất an toàn, nâng cao chất lượng cây rau.

Ruộng rau su hào nhà chị Bùi Thị Bền được trồng, chăm sóc đảm bảo kỹ thuật VietGAP.

Có thể thấy, đối với vùng rau Cộng Hoà (với tổng diện tích trong vùng dự án 32ha trên địa bàn 5 khu của phường Cộng Hoà) nơi cung cấp nguồn rau cho Công ty CP Xây dựng Việt Long hiện được đảm bảo tốt về hệ thống nước tưới tiêu. Doanh nghiệp này đã khoan giếng nước công nghiệp sâu trên 100m đấu nối bằng đường ống dẫn tới từng ruộng rau, hoàn thiện hệ thống mương tưới tiêu, đường nội đồng, bể chứa nước, bể đựng rác thải trên các cánh đồng. Công ty cũng đã xây dựng khu nhà sơ chế rau với giá trị đầu tư gần 10 tỷ đồng, đồng thời triển khai sản xuất rau giống, rau mầm để cung cấp cho bà con nông dân. Chị Nguyễn Thị Thập, khu Đống Vông, phường Cộng Hoà cho biết: Trồng rau quan trọng nhất là nước tưới, cứ đủ nước là cây phát triển tốt chứ không cần phải phun, kích gì cả. Bởi vậy nên từ khi ruộng vườn được trang bị đầy đủ hệ thống tưới tiêu thì bà con hầu như không dùng thuốc hoá học, hoặc có dùng cũng trong tiêu chuẩn cho phép, đảm bảo mức độ an toàn của cây rau. Đặc biệt, Công ty CP Xây dựng Việt Long bố trí hàng chục cán bộ chuyên môn cùng đội ngũ cộng tác viên là các bí thư, trưởng thôn khu, cán bộ khuyến nông khuyến ngư phường, cán bộ hợp HTX và cán bộ Chi cục Bảo vệ thực vật huyện trực tiếp hướng dẫn, giám sát quy trình sản xuất rau an toàn trên đồng ruộng cho bà con. Đây chính là lực lượng đảm bảo chính xác nhất quy trình sản xuất rau an toàn trên đồng ruộng của bà con nông dân.

Còn tại vùng rau an toàn Tiền An, toàn bộ diện tích khu vực trồng rau an toàn khoảng trên 20ha đều đã được kiên cố hoá kênh cấp 2, cấp 3, đảm bảo hệ thống kênh tưới nước; cứng hoá toàn bộ các tuyến đường nội đồng để thuận tiện cho người dân vận chuyển, giao lưu hàng hoá. Xã cũng đầu tư nhà sơ chế, khu sản xuất giống và hệ thống nhà lưới theo quy trình, đồng thời phối hợp với Viện Nghiên cứu rau quả Trung ương cử cán bộ thường trực giám sát trên đồng ruộng.

Có thể nói, qua thâm nhập thực tế tại hai vùng sản xuất rau an toàn Tiền An và Cộng Hoà của TX Quảng Yên cho thấy, các khâu kỹ thuật sản xuất trên đồng ruộng từ giống, quy trình trồng, chăm sóc, sử dụng thuốc, vật tư nông nghiệp… đã đảm bảo các tiêu chí an toàn. Như vậy người tiêu dùng có thể yên tâm sử dụng rau an toàn tại đây trong các bếp ăn, bữa cơm của gia đình, tập thể.

Hữu Việt - Việt Hoa